Znakowanie produktów mlecznych jako źródło informacji o ich składzie i wartości odżywczej

W innych krajach europejskich stosowany jest schemat znakowania wartością odżywczą określany jako „traffic lights”. Polega on na podaniu na froncie opakowania informacji o zawartości w porcji produktu następujących składników odżywczych: tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, soli i cukrów. Ponadto, stosuje się specjalne, charakterystyczne znakowanie graficzne w jednym z trzech kolorów: zielonym, pomarańczowym lub czerwonym, sygnalizujące zawartość danego składnika w produkcie. Oznaczenie kolorem zielonym oznacza niewielką zawartość danego składnika w produkcie i możliwość spożywania go częściej i w większych ilościach. Kolor pomarańczowy wskazuje na średnią zawartość danego składnika w produkcie i daje przekaz o rozsądnym uwzględnianiu w diecie tego produktu. Kolor czerwony wskazuje na dużą zawartość danego składnika w produkcie i sugeruje, by produkt ten spożywany był rzadko lub w niewielkich ilościach. Wyboru odpowiedniego koloru, odpowiadającego małej, średniej lub dużej zawartości danego składnika w produkcie ustalane jest na podstawie kryteriów odnoszących się do 100 g lub 100 ml produktu, podanych m.in. w rozporządzeniu (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności.

Kolor zielony w znakowaniu „traffic lights” zastosowany w odniesieniu do tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, cukrów i soli jest równoważny z odpowiednimi oświadczeniami żywieniowymi: „niska zawartość tłuszczu”, „niska zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych”, „niska zawartość cukrów”, „niska zawartość soli”.

Zastosowanie dobrowolnego schematu znakowania wartością odżywczą „traffic lights”:

• wskazanie na małą, średnią lub dużą zawartość wybranych składników odżywczych w produkcie (w odniesieniu do 100 g),
• ułatwienie komponowania całodziennej diety,
• możliwość porównywania zawartości wybranych składników odżywczych pomiędzy produktami pochodzącymi z tej samej grupy produktów spożywczych.

Warunkiem odpowiedniego wykorzystania informacji o wartości odżywczej zamieszczonej w znakowaniu produktu spożywczego w formie dobrowolnych schematów jest ich czytelność. Muszą one też być rozumiane i właściwie interpretowane przez konsumenta.

Przy wyborze produktów spożywczych konsument powinien kierować się przede wszystkim zaleceniami żywieniowymi, które w przypadku produktów mlecznych mówią o spożywaniu codziennie ok. 2 szklanek mleka lub napojów mlecznych i około 2 porcji produktów mlecznych (np. sera twarogowego i sera podpuszczkowego). W zależności od zapotrzebowania organizmu na energię i składniki odżywcze, konieczności przestrzegania określonych zaleceń dietetycznych konsument dokonuje wyboru pomiędzy produktami mlecznymi, biorąc pod uwagę wartość energetyczną, zawartość konkretnego składnika odżywczego, obecność alergenów, w czym bardzo pomocne są informacje na opakowaniu każdego produktu (skład, wartość odżywcza).

Warunkiem odpowiedniego wykorzystania przez konsumentów informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych jest jej dobra czytelność i łatwość znalezienia. Rzetelne, zrozumiałe i nie wprowadzające w błąd znakowanie produktów spożywczych jest jednym z warunków zadowolenia konsumenta.

mgr inż. Barbara Ratkovska,
Zakład Wartości Odżywczych Żywności Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.