Znakowanie produktów mlecznych jako źródło informacji o ich składzie i wartości odżywczej
Konieczne jest podanie informacji o zawartości substancji, której (których) dotyczy oświadczenie żywieniowe lub zdrowotne. W odniesieniu do produktów, na których zamieszczono oświadczenie żywieniowe odnoszące się do cukrów, nasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego lub sodu oraz w przypadku produktów mlecznych opatrzonych oświadczeniem zdrowotnym, obowiązkowe jest również podanie informacji żywieniowej obejmującej wartość energetyczną oraz zawartość białka, węglowodanów, cukrów, tłuszczu, nasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego i sodu. W przypadku stosowania oświadczeń żywieniowych dotyczących innych poza ww. składników odżywczych wystarczające jest podanie informacji o wartości energetycznej oraz zawartości białka, węglowodanów i tłuszczu.
W rozporządzeniu (WE) nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności zamieszczono wykaz dozwolonych oświadczeń żywieniowych oraz określono odnośnie każdego z nich szczegółowe warunki stosowania. Opierając się na danych o wartości odżywczej dostępnych w Tabelach składu i wartości odżywczej żywności opublikowanych w 2005r., oraz wartościach zalecanego dziennego spożycia ustalonego do celów znakowania (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie znakowania żywności wartością odżywczą) można stwierdzić, że produkty mleczne spełniają kryteria do stosowania wielu z proponowanych oświadczeń. Przykłady zamieszczono w tabeli 1. Biorąc pod uwagę asortyment produktów mlecznych dostępnych w obrocie, stosowane przez producentów zabiegi technologiczne np. dodawanie witamin i składników mineralnych, ograniczanie dodatku składników smakowych (np. cukru), zastępowanie składników o dużej zawartości tłuszczu składnikami odtłuszczonymi (np. odtłuszczonym mlekiem w proszku) oraz naturalne właściwości odżywcze mleka oraz uzyskanych z niego przetworów można sądzić, że spełniają one kryteria ustalone także dla innych oświadczeń żywieniowych, np.: „niska zawartość tłuszczu”, „bez dodatku cukrów” (tab. 1).
Tabela 1. Przykłady dozwolonych oświadczeń żywieniowych i warunki ich stosowania oraz przykłady produktów mlecznych spełniających ustalone warunki.
| Oświadczenie żywieniowe | Warunki stosowania (w odniesieniu do 100g/100ml produktu) | Produkty mleczne spełniające kryteria |
| Wysoka zawartość białka | ≥ 20% energii z białka | Mleko spożywcze o różnej zawartości tłuszczu, jogurty, kefir, maślanka, sery dojrzewające podpuszczkowe, sery twarogowe, desery twarogowe, serki homogenizowane. |
| Źródło białka | ≥ 12% energii z białka | Napoje mleczne, sery topione |
| Wysoka zawartość wapnia | ≥ 30% zalecanego dziennego spożycia | Mleko zagęszczone, sery podpuszczkowe dojrzewające, sery topione |
| Wysoka zawartość ryboflawiny (witaminy B2) | ≥ 30% zalecanego dziennego spożycia | Ser twarogowy chudy |
| Wysoka zawartość witaminy B12 | ≥ 30% zalecanego dziennego spożycia | Wszystkie produkty mleczne |
| Źródło wapnia | ≥ 15% zalecanego dziennego spożycia | Mleko spożywcze o zawartości do 2% tłuszczu, jogurty. |
| Źródło ryboflawiny (witaminy B2) | ≥ 15% zalecanego dziennego spożycia | Mleko zagęszczone, sery podpuszczkowe dojrzewające, desery twarogowe, ser twarogowy tłusty, serek twarogowy ziarnisty serek homogenizowany, |
| Niska zawartość sodu/soli | ≤ 0,12 g sodu | Mleko spożywcze o różnej zawartości tłuszczu, jogurty, kefir, maślanka, napoje mleczne smakowe, desery twarogowe, ser twarogowy, serek homogenizowany. |
Oświadczenia takie lub podobne, mające dla konsumenta taki sam sens, można rzeczywiście spotkać na etykietach produktów spożywczych. Można wymienić następujące przykłady oświadczeń żywieniowych zamieszczanych na produktach mlecznych dostępnych obecnie na rynku: „jogurt bez dodatku cukrów, zawiera naturalnie występujące cukry”, „kefir 0% tłuszczu”, „naturalne źródło wapnia”, „jeden kubek maślanki pokrywa dzienne zapotrzebowanie na wapń w 70%”.