Rynek mleczarski w Rosji: Rosyjska ruletka cz. 1

Zachowania konsumenckie w świetle kryzysu

Z roku na rok rosyjski rynek produktów mlecznych staje się coraz bardziej wymagający. Szansę na zaistnienie mają producenci, którzy oferują wyroby najwyższej jakości po optymalnych cenach. Według agencji Nielsen rosnące ceny w pewnym stopniu upraszczają preferencje zakupowe Rosjan w segmencie produktów mleczarskich. Niemniej jednak zdrowie jest najważniejszym kryterium generującym decyzje zakupowe konsumentów.

Mimo że konsumpcja spadała na skutek dramatycznego wzrostu cen, nie wpłynęło to na rozwój segmentu innowacyjnych prozdrowotnych produktów zawierających np. probiotyki czy składniki mineralne. Systematycznie zauważa się coraz większe zainteresowanie Rosjan produktami premium o charakterze prozdrowotnym, innowacyjnymi, w atrakcyjnych opakowaniach i wyprodukowanymi z najwyższej jakości surowców. Ocenia się, że żywność funkcjonalna będzie systematycznie rosła w ujęciu wartościowym w związku z wyraźnie rysującymi się zmianami w trendach życia. Ocenia się, że w 2010 roku całkowita sprzedaż mleczarskich produktów funkcjonalnych w Rosji może wynieść 121 mln USD.

Wzrost cen produktów mlecznych w Rosji rozpoczął się w sierpniu – wrześniu 2007 roku i trwał do stycznia 2008 r. Odnotowano wówczas średni wzrost cen aż o 20%, co odbiło się w znacznym stopniu na spadku konsumpcji. Najwyższy wzrost został zarejestrowany w europejskiej części Rosji w dystryktach Centralnym, Północno-Zachodnim, Wołżańskim i Południowym. Według agencji Nielsen najbardziej wrażliwi na ceny są klienci produktów mleczarskich zaopatrujący się w dyskontach i na bazarach. W tych formatach handlowych ceny wzrosły o 22%, co przełożyło się na sprzedaż ilościową, która spadła o 12%. Klienci hiper- i supermarketów, mimo wzrostu cen o ok. 20% nie zmienili swoich upodobań i w dalszym ciągu w układzie wolumenowym kupują podobną ilość produktów.

Wzrosty cen w różnym stopniu wpłynęły na decyzje zakupowe różnych kategorii produktów mleczarskich. Przykładowo, konsumpcja mleka sterylizowanego i pasteryzowanego pozostała prawie bez zmian, na poziomie sprzed kryzysu ekonomicznego, mimo wzrostu cen o 23%. W związku ze wzrostem cen zanotowano też spadek ilościowy zakupów tradycyjnego kefiru o 14% (sierpień 2007-styczeń 2008). Produkt ten pozostaje tymczasem jednym z najpopularniejszych produktów mleczarskich znanych jeszcze z czasów ZSRR. Obecnie szacuje się, że kefir zajmuje około 15% rynku mleczarskiego. Długofalowo należy jednak spodziewać się spadku sprzedaży tego produktu na skutek pojawiania się atrakcyjniejszych, innowacyjnych produktów oraz rozwoju kategorii jogurtów do picia. W omawianym okresie zauważono także spadek o 18% zainteresowania napojami mlecznymi z dodatkiem soków oraz deserów na bazie serków. W przypadku jogurtów spadek ilościowy kształtował się na poziomie 7,5%. Przewidywano też spadek konsumpcji masła o około 5,25%.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku – rząd rosyjski wprowadził 13 grudnia 2008 r. nowe prawo federalne zatytułowane „Technical Regulations for Milk and Dairy Products”, w którym zdefiniowano podstawowe kryteria jakościowe, produkcyjne, przechowalnicze, transportowe oraz oznakowania dla poszczególnych wyrobów mleczarskich. Cały tekst ustawy znajduje się pod adresem w języku rosyjskim na stronie: http://document.kremlin.ru.