Rynek mleczarski w Rosji: Rosyjska ruletka cz. 1
Struktura rynku rosyjskiego
W 2006 roku rosyjski rynek spożywczy szacowany był na 182 mld USD, co dawało Rosji 9. miejsce w świecie. Mimo, że przewiduje się spadek liczby mieszkańców w ciągu najbliższych lat, przewiduje się, że w dłuższym okresie czasu sprzedaż wartościowo wzrośnie. Ocenia się, że rynek spożywczy w Rosji w 2010 roku będzie wart około 209 mld USD, a do 2020 roku stanie się największym rynkiem spożywczym w Europie, głównie dzięki wzrostowi płac. Obecnie jak wskazują badania, Rosjanie wydają na żywność i napoje prawie 44% swoich dochodów. Należy jednak pamiętać, iż mimo że statystyki wskazują wzrost wartościowy rynku, to przy planowaniu wszelkich działań należy wziąć pod uwagę, że potencjał rynku w dalszym ciągu będzie niższy niż w krajach Europy Zachodniej.
Rozwój dystrybucji w Rosji
Rynek rosyjski jest niezwykle podzielony. W związku z ogromnym areałem powierzchniowym trudno znaleźć partnerów handlowych o zasięgu globalnym, pokrywających cały kraj. Agencje doradztwa gospodarczego specjalizujące się w rynku rosyjskim rekomendują nawiązanie pierwszych kontaktów handlowych poprzez lokalnego dystrybutora, który będzie reprezentował daną firmę na rynku rosyjskim. Bezpośredni handel z detalistami jest raczej mało popularny. Wydaje się, iż uzyskanie statusu ekskluzywnego dystrybutora na całą Rosję jest pierwszym strategicznym krokiem w kontaktach biznesowych. Alternatywną ścieżką rozwoju jest także podjęcie współpracy z kilkoma lokalnymi dystrybutorami, którzy znają specyfikę rynków lokalnych i są w stanie w miarę elastycznie dopasować naszą ofertę produktową do oczekiwań odbiorców.
Rosyjski rynek dystrybucji tradycyjnej obejmujący otwarte targi, uliczne kioski i pawilony zajmuje prawie 75% obrotów. Jest bardzo konkurencyjny i nie zauważa się na nim przywiązania do danej marki. W 2006 roku 10 największych detalistów zajmowało około 10% rynku. Trendy te jednak systematycznie zmieniają się ze względu na silny rozwój sektora placówek wielkopowierzchniowych.
Na rynku rosyjskim obecnie można wyróżnić kilku strategicznych dużych graczy dystrybucyjnych. Należy do nich m.in X5 Retail Group powstała z konsolidacji Holdingu Piateroczka i Perekriestok, Metro Group (Metro, Real), Tander (Magnit), Auchan (Auchan, Atak) oraz Uniland Holding (Dixi, Megamart). Większość tych firm zaczynała swoje działania rynkowe w Moskwie i stopniowo rozprzestrzeniała na inne regiony. Do wejścia na rosyjski rynek od lat szykuje się amerykański koncern Wal-Mart, który zarejestrował swoją działaność w Rosji pod nazwą WM Eastern Europe Holdings. Prowadził on m.in. rozmowy z siecią X5 Retail Group nad ewentualną współpracą typu joint venture oraz z siecią hipermarketów Lenta nad ewentualnym przejęciem ich placówek handlowych. Rynkowi przygląda się także brytyjska sieç Tesco.
X5 Retail Group
Jest największą firmą handlu detalicznego w Rosji. Firma wykorzystuje systematyczną strategię penetracji rynku i równocześnie rozwija 3 formaty sklepów: sklepy dyskontowe, supermarkety i hipermarkety. Celem strategicznym firmy jest głównie konsolidacjia rynku żywnościowego i objęcie pozycji absolutnego lidera rynku, będącego w stanie konkurować z zachodnimi sieciami handlowymi. Firma powstała w maju 2006 roku z połączenia firmy Pyatero Piateroczka (sieć sklepów dyskontowych) i Perekriestok (sieć supermarketów). W czerwcu 2008 roku Grupa X5 przejęła sieć hipermarketów Karusel, w wyniku czego umocniła swoją pozycję w tym formacie rynku. Do końca grudnia 2009 roku, X5 posiadała 1372 sklepy zlokalizowane m.in. w Moskwie, St. Petersburgu i innych regionach europejskiej części Rosji, Uralu i Ukrainie. Obecnie dysponuje 1039 sklepami dyskontowymi, 275 supermarketami i 58 hipermarketami. Do końca 2009 roku pod formą franczyzy Grupy X5 działało 620 sklepów na terenie całej Rosji. Za 9 miesięcy 2009 roku odnotowano sprzedaż netto na poziomie 6,08 mln USD, a zysk netto: 121 mln USD. Za cały rok 2009 sprzedaż netto jest szacowana na 8,67 mld USD. Niemniej jednak w związku z minionym kryzysem i wynikającymi z niego problemami ekonomicznymi X5 zdecydowała o zmniejszeniu asortymentu oferowanych produktów w sieciach dyskontowych Piateroczka, supermarketach Perekriestok i sieci hipermarketów Karusel. W sieciach dyskontowych zredukowano przykładowo asortyment z 5 tysięcy produktów do 3,5 tys. a w sieci Karusel prawie całkowicie wycofano produkty nieżywnościowe.