Składniki mineralne
Składniki mineralne stanowią niezwykle istotną grupę związków w naszym codziennym pożywieniu. Grupa ta należy do składników pożywienia zaliczanych do niezbędnych, ponieważ nasz ustrój nie potrafi ich syntetyzować i musimy dostarczać je wraz z pożywieniem. Obecnie uznajemy za niezbędne minimum występowania w diecie 14 składników mineralnych. Pełnią one bardzo złożone i istotne funkcje w naszym organizmie.
Dostarczone do naszego organizmu składniki mineralne krążą w nim i wpływają na funkcjonowanie poszczególnych komórek, tkanek i organów. Wchodzą w skład struktur organizmu lub uczestniczą w różnych ważnych dla naszego funkcjonowania procesach metabolicznych. Składniki mineralne znajdziemy w czerwonych ciałkach krwi, w hormonach i enzymach. Od ich stężenia i proporcji w organizmie zależy stan naszego zdrowia oraz samopoczucie.
Rola składników mineralnych może być współpracująca lub antagonistyczna. Jeśli składniki mineralne występują w naszym organizmie w niewłaściwym stężeniu i w nieodpowiednich proporcjach to nasz organizm może utracić zdolność budowania trwałej odporności. Przykładowo, jeżeli w naszym organizmie znajdzie się zbyt duża ilość wapnia, cynku czy żelaza spowodujemy, iż przyswajanie innych składników mineralnych zostanie zablokowane. Dlatego też codzienne menu należy tak komponować, aby unikać spożywania produktów, zawierających niekorzystne połączenia oraz uniemożliwić powstawanie niedoborów lub nadwyżek.
Składniki mineralne dzielimy na 3 grupy ze względu na pełnione funkcje. Do pierwszej grupy zaliczany związki mineralne, które tworzą elementy strukturalne kości i innych tkanek. Do grupy tej należą związki: wapnia,fosforu oraz siarki. Do drugiej grupy zaliczamy związki biorące udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, krwi i tkanek oraz utrzymania potencjału spoczynkowego błon komórkowych. Do grupy tej należą: sód, potas, magnez, wapń, chlor, fosfor oraz siarka. W trzeciej grupie znajdują się związki mineralne, które uczestniczą w tworzeniu enzymów, hormonów i białek transportowych oraz w przebiegu wielu procesów metabolicznych. Do pierwiastków tych zaliczamy m.in. żelazo, miedź, jod, cynk, mangan, kobalt, molibden, nikiel, chrom, cynę, fluor, wanad, selen, krzem i bor.
Składniki mineralne dzielimy też na makro- i mikroelementy, w zależności od zapotrzebowania. Jeżeli zapotrzebowanie wynosi więcej niż 100 mg na dobę to mówimy o makroelementach. Do makroelementów zaliczany: wapń, fosfor, magnez, sód, potas i chlor. Do mikroelementów zaliczamy składniki, których zapotrzebowanie jest mniejsze niż 100 mg dziennie; do pierwiastków zaliczamy żelazo, jod, cynk, mangan, miedź, kobalt, molibden, fluor, selen i chrom.
Źródła do dotyczące całego działu Składniki mineralne:
- Podstawy prawidłowego żywienia człowieka – Prof. zw. dr hab. n. med. Światosław Ziemiański.
- Żywienie Człowieka; Podstawy nauki o żywieniu – pod redakcją Jana Gawęckiego i Lecha Hryniewieckiego; Wydawnictwo Naukowe PWN; 2000.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1924/2006 i (WE) Nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 608/2004.