1. ABC Nabiału
  2. Składniki odżywcze
  3. Składniki mineralne
  4. Wapń [Ca]

Wapń [Ca]

W ustroju dorosłego człowieka znajduje się średnio 1,2 kg wapnia, z czego 99% to składniki kości, zębów, paznokci. Istnieją trzy grupy populacji, które wykazują szczególną wrażliwość na niedostateczne spożycie wapnia. Są to dzieci i młodzież, kobiety ciężarne i karmiące oraz ludzie w podeszłym wieku. Największą jego zawartość notuje się pomiędzy 35-40 rokiem życia. Ilość wapnia w organizmie zależy od płci (mężczyźni mają go o 25-30% więcej), wieku oraz czynników hormonalnych i żywieniowych. Wapń pełni m.in. funkcję budulcową, przyczynia się do prawidłowego krzepnięcia krwi, funkcjonowania mięśni oraz przewodnictwa nerwowego. Zalecane spożycie: 800 mg/dzień.

Funkcje w organizmie

Wapń jest niezbędny do budowy szkieletu, kości, zębów i paznokci. Jest niezbędnym minerałem, który odgrywa zasadniczą rolę w przekazywaniu informacji za pomocą nerwów, jest potrzebny do uwalniania neuroprzekaźników w mózgu oraz wspomaga układ nerwowy. Reguluje działanie wielu hormonów i enzymów. Jest on niezbędny do regulacji ciśnienia krwi. Bierze udział w procesach metabolicznych żelaza. Jest istotny do zachowania prawidłowego rytmu serca. Pomaga przyswajać witaminę B12, zapewnia odpowiednią krzepliwość krwi, ułatwia gojenie się ran. Zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni, odprężone nerwy, optymizm, entuzjazm, zdrowy sen. Wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym wspomagają witamina D oraz mleczany i cytryniany. Wapń jest stosowany w profilaktyce bólów wzrostowych, miesiączkowych, osteoporozie, alergiach, wysokim ciśnieniu, migrenach, zaburzenia pracy serca oraz bezsenności.

Dopuszczalne oświadczenia zdrowotne na produktach żywnościowych [3]:

  • Wapń przyczynia się do prawidłowego krzepnięcia krwi
  • Wapń przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego
  • Wapń pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni
  • Wapń pomaga w utrzymaniu prawidłowego przekaźnictwa nerwowego
  • Wapń pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu enzymów trawiennych
  • Wapń bierze udział w procesie podziału i specjalizacji komórek
  • Wapń jest potrzebny do utrzymania zdrowych kości
  • Wapń jest potrzebny do utrzymania zdrowych zębów

Objawy niedoboru wapnia

Niedobory wapnia u dzieci przyczyniają się do zaburzenia wzrostu i krzywicy, u dorosłych mogą prowadzić do osteomalacji, osteoporozy, chorób dziąseł, kurczy mięśni, mrowienia i drętwienia w rękach i nogach, zwolnienia tętna, bólu w stawach, choroby paznokci, włosów, zaparcia, wysypki.

Objawy nadmiaru

Nadmiar wapnia (hiperkalcemia) może powodować: zaparcia, dezorientacja, wysokie ciśnienie, nadwrażliwość skóry i oczu na światło, wzmożone pragnienie, wolna i nieregularna praca serca, bóle kości i mięśni, świąd skóry, wzmożone oddawanie moczu, metaliczny smak w ustach, suchość w ustach. Może przyczynić się do upośledzania wchłaniania żelaza i cynku z pożywienia.

Dzienna referencyjna wartość spożycia: 800 mg [3].

Źródła w żywności

Najlepszym źródłem łatwo przyswajanego wapnia jest mleko i jego produkty (mleko pełne w proszku, mleko zagęszczone niesłodzone, sery dojrzewające podpuszczkowe: tylżycki, gouda, trapistów; sery topione, camembert, ser twarogowo-owczy, bryndza). Duże ilości wapnia znajdują się m.in. w produktach zbożowych, zielonych warzywach oraz suszonych owocach, orzechach, migdałach i nasionach grochu, soi, fasoli, słoneczniku. Sporą ilość zawierają ryby, m.in. szprot wędzony.