Perspektywy rozwoju polskiego rynku mleka po zniesieniu kwot mlecznych

Przyszłość światowego rynku mleka

Rynek mleka po silnym wzroście cen w latach 2007-2008, a następnie ich głębokim załamaniu w 2009 r. szybko powrócił do tendencji wzrostowych. W drugiej połowie 2009 r. ceny trwałych przetworów mlecznych na rynkach światowych zaczęły szybko rosnąć pod wpływem rosnącego popytu głównie ze strony Chin i krajów Dalekiego Wschodu, Rosji, ale również krajów eksportujących ropę naftową. Ceny światowe artykułów mlecznych w latach 2010-2011 ponownie osiągnęły wysokie poziomy, a ceny masła i pełnego mleka w proszku nawet przekroczyły poziom z poprzedniej hossy, a obroty handlowe dynamicznie rosną (rys.. 1, 2).

Rysunek 1. Światowe ceny masła i serów (euro/t)

Rysunek 2. Światowe ceny OMP i PMP (euro/kg)

Czy ten wzrostowy trend utrzyma się w dłuższej perspektywie, czy też dynamiczny wzrost cen wywoła tak silny wzrost produkcji na świecie, że możliwe będzie odwrócenie długookresowej tendencji wzrostowej.

Prognoza OECD-FAO (OECD-FAO Agricultural Outlook 2010-2019) przewiduje, że w latach 2010-2019 światowe ceny przetworów mlecznych będą średnio o 15-40% wyższe niż w dekadzie poprzedzającej ich ostry wzrost w latach 2007/08, a rynek mleka będzie jednym z najszybciej rozwijających się rynków rolno-spożywczych analizowanych w raporcie OECD-FAO. Najszybciej będą rosły ceny masła w dużej mierze pod wpływem znacznie wyższych cen tłuszczów roślinnych, których zużycie, zwłaszcza do produkcji biopaliw, szybko rośnie. Najwolniej tak jak dotychczas będą rosły ceny serów.

W reakcji na wysokie ceny i rosnący popyt światowa produkcja mleka do 2019 r. wzrastać będzie o 2,1% średnio w roku i w 2019 r. będzie o 170 mln t większa niż w latach 2007-2009. Ogromna większość zwiększonej produkcji mleka (ponad 80%) wyprodukowana zostanie w krajach rozwijających się. Światowa produkcja pełnego mleka w proszku (PMP) zwiększy się w tym czasie o 31%, masła o 28%, serów o 20%, a chudego mleka w proszku (OMP) tylko o 9%. Handel międzynarodowy przetworami mlecznymi będzie rósł wolniej niż produkcja mleka, w rezultacie udział obrotów handlowych przetworami mlecznymi w produkcji mleka zmniejszy się do 6%. Będzie to wynikiem przede wszystkim szybkiego rozwoju produkcji i konsumpcji świeżych przetworów mlecznych w krajach rozwijających się. W porównaniu z okresem wcześniejszym wzrośnie światowy eksport serów i PMP (o 14%) oraz OMP (o 6%). Zmaleje natomiast eksport masła (o 4%).