Opakowania i ich wpływ na jakość produktów mleczarskich
Nowe trendy na rynku opakowań
Opakowania dla przemysłu spożywczego muszą spełniać ścisłe kryteria standardów międzynarodowych dotyczących nie tylko higieny i bezpieczeństwa zdrowotnego, ale także ochrony środowiska naturalnego. Przy ich produkcji należy brać pod uwagę to, że po użyciu powinny się nadawać do ponownego przetwórstwa.
Oprócz spełniania funkcji ochronnych, opakowanie powinno charakteryzować się wytrzymałością mechaniczną, a po wykorzystaniu, już jako odpad, nie powinno stanowić zagrożenia dla naturalnego środowiska. W trosce o ograniczenie zanieczyszczania środowiska duże znaczenie przywiązuje się do aspektu ekologicznego stosowanych opakowań [11]. Opakowania przyjazne dla środowiska, które nie przyczyniają się do jego degradacji, są coraz częściej czynnikiem wpływającym na decyzje konsumenta o zakupie danego wyrobu [12]. W myśl obowiązujących uregulowań prawnych producenci, importerzy opakowań zobowiązani są do odzysku jak i recyklingu odpadów opakowaniowych, na podstawie ustalonych wskaźników procentowych. Dyrektywa 2004/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady określa minimalny wskaźnik odzysku opakowań na 60%, zaś recyklingu na 55-80% [11].
Dostępnych jest już wiele rodzajów i odmian materiałów opakowaniowych biodegradowalnych, a wśród nich na szczególną uwagę zasługuje grupa polilaktydów – poliestrów uzyskiwanych z kwasu polimlekowego. Obecnie z materiałów tych produkuje się różne opakowania: kubki, pojemniki i tacki, a także butelki oraz etykiety, torby foliowe i folie, w tym w formie termokurczliwych rękawów.
Z uwagi na złożone procedury oceny materiału opakowaniowego pod kątem zdolności biodegradacji, w wielu państwach europejskich wprowadzono systemy certyfikacji. Opakowania, które uzyskały certyfikat, oznaczone specjalnym symbolem, podlegają zbiórce razem z odpadami organicznymi. W Polsce uprawnienia do prowadzania certyfikacji wyrobów przydatnych do kompostowania oraz przyznawania znaku przedstawionego na rysunku 3 uzyskało akredytowane przez PCA Centrum Certyfikacji mieszczące się w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Opakowań w Warszawie [22].
Stanowi on sygnał dla konsumenta, iż wybierając te produkty nie zanieczyszcza środowiska, gdyż w warunkach kompostowania rozkładają się one w okresie do 6 tygodni, powodując powstanie wody i nieszkodliwych dla środowiska resztek organicznych.
Podsumowanie
Nowe technologie opakowań dla przemysłu mleczarskiego przynoszą już wymierne korzyści. Przede wszystkim stwarzają wyzwanie dla producentów opakowań, którzy wykorzystują je, aby zwiększyć udziały w rynku. I choć ciągle istnieją stare metody pakowania, jednakże pomysł nowego, atrakcyjnego i aktywnego opakowania jest z pewnością bazą dla nowego trendu w opakowalnictwie. Z zastrzeżeniem, że nowe opakowania będą bezpieczne dla zdrowia konsumenta.
dr inż. Dorota Kręgiel
Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii
Politechnika Łódzka
Literatura:
1. Bohdan M. Wpływ opakowań na bezpieczeństwo żywności. Przemysł Spożywczy, 2007, 2, 24-27
2. Czerniawski B. Ocena higieniczno-sanitarna folii z tworzyw sztucznych przewidzianych do kontaktu z żywnością. Opakowanie, 2005, 2, 36-39.
3. Ćwiek-Ludwicka K. Bezpieczeństwo zadrukowanych opakowań do żywności – regulacje prawne w UE i w Polsce. Opakowanie, 2006, 9, 10-13.
4. Dawson P. Active packaging for beverages. W: Beverage Quality and Safety. Edited by Foster and Purnendu, CRC Press, 2003.
5. Hales F. C. Opakowanie jako instrument marketingu. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 1999.
6. Jakowski S. Opakowania a ochrona środowiska. Opakowanie, 2008, 11, 7-9.
7. Jakowski S. Wytyczne ogólne dotyczące pakowania żywności. Opakowanie, 2005, 9, 10-11.
8. Korzeniowski A. Czaja N. Tendencje rozwoju opakowań produktów żywnościowych. Przemysł Spożywczy, 2004, 8, 106-109.
9. Kowalska J. Majewska E. Wszoła N. Pest control - walka ze szkodnikami. Przemysł Spożywczy 2008, 7, 29-32 .
10. Kozak W., Cierpiszewski R. Opakowania aktywne. Przemysł Spożywczy, 2010, 10, 54-57.
11. Krala L., Adamiec J. Znaczenie opakowań w zachowaniu jakości produktów. W: Mikrobiologia techniczna. Tom 2. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2008
12. Krawczyk. A. Opakowanie jednostkowe jako czynnik kształtujący decyzje nabywcze. Opakowanie, 2005, 2, 16-17.
13. Kręgiel D. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza hali technologicznej a jakość produkowanych opakowań. W: Żywność. Nauka Technologia Jakość, 2006, 13, 52-57.
14. Kręgiel D., Drewicz E. Zanieczyszczenia powietrza grzybami strzępkowymi i jego wpływ na jakość mikrobiologiczną opakowań jednostkowych. W: Materiały Seminarium Naukowego – Rozkład i Korozja Mikrobiologiczna Materiałów Technicznych, Łódź, 2001, 123-127.
15. Kręgiel D., Gutarowska B., Stobińska H., Żakowska Z. Badanie stanu higienicznego warunków produkcji. W: Mikrobiologia techniczna. Tom II. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008.
16. Michniewicz J. Niektóre aspekty doboru opakowań jednostkowych do pakowania żywności. Opakowanie, 2001, 9, 16-20.
17. Mielniczuk Z., Pogorzelska Z. Wykrywanie skażeń mikrobiologicznych opakowań do żywności metodą chromatografii gazowej i spektrometrii mas. Opakowanie, 2004, 9, 12-14.
18. Pogorzelska Z. Wymagania dotyczące jakości zdrowotnej materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, wynikające z dyrektyw UE. Opakowanie 2004, 9, 6-9.
19. Rajnsz. E. Opakowania środków spożywczych i używek. Najnowsze rozwiązania. Jakość i bezpieczeństwo. Część I. Opakowanie, 2006, 3, 36 – 39.
20. Świątecka D., Podsiadło H. Wymagania stawiane opakowaniom do produktów spożywczych i metody badania tych opakowań. Opakowanie, 2007, 9, 50-55.
21. Walden- Kozłowska A. Funkcje opakowań jednostkowych. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 1999, 8, 9-11.
22. Żakowska H. Opakowania z polilaktydu (PLA) do wyrobów przemysłu mleczarskiego Przemysł Mleczarski, 2009, 8, 40-42.
