Higiena: Higienicznie zaprojektowana linia - podstawa efektywnego czyszczenia

Drenaż instancji

Rurociągi i urządzenia muszą być tak skonstruowane, aby następowało ich samoczynne opróżnianie z cieczy, ponieważ pozostałości wody mogą prowadzić do rozwoju mikroorganizmów, natomiast pozostałości roztworów myjących do skażenia produktu. Minimalne spadki rur powinny wynosić ok. 2%, tj. 2 cm na każdy 1 metr instalacji. Odpływ zbiorników musi znajdować się w ich najniższym punkcie.

Należy również zwrócić uwagę na budowę i sposób zainstalowania pomp i zaworów. W przypadku pomp, gdzie można alternatywnie zastosować poziome lub pionowe ułożenie wlotu i wylotu pompy (np. pompy krzywkowe), preferowane będzie to pionowe, gdyż w ten sposób umożliwimy jej skuteczne opróżnienie. Instalując zawory należy zwrócić uwagę, czy ich orientacja w przestrzeni nie spowoduje, że w obudowie będzie pozostawała woda.

Zawory i pompy

Zawory i pompy muszą spełniać wszystkie przedstawione wcześniej podstawowe wymagania higieniczne (brak ostrych krawędzi, jak najmniejsza liczba martwych przestrzeni, właściwy drenaż, obecność rozwiązań zabezpieczających uszczelki przed ich nadmiernym ściśnięciem). Ponieważ urządzenia te zawierają elementy ruchome, które są szczególnie narażone na wnikanie mikroorganizmów, należy zwrócić uwagę na rodzaj i budowę zainstalowanych uszczelnień (konieczność stosowania podwójnych uszczelnień dla konstrukcji aseptycznych).

Gdzie szukać wymagań higienicznych dla urządzeń?

Jednym z podstawowych dokumentów odniesienia powinna być norma PN-EN 1672-2: 2005 „Maszyny dla przemysłu spożywczego – Pojęcia podstawowe – Część 2: Wymagania z zakresu higieny”. Wielu informacji dostarczą również opracowania i standardy 3-A SSI oraz European Hygienic Engineering & Design Group (EHEDG). Niestety opracowania tych dwóch ostatnich organizacji są dość kosztowne – każda z norm 3-A kosztuje 138 dolarów, natomiast EHEDG 119 euro. Normy 3-A SSI, jak i EHEDG, nie są dostępne w języku polskim.

Budując nową lub tylko modyfikując już istniejącà linię technologiczną, należy zawsze zastanowić się nad higienicznością danych rozwiązań. Kupno higienicznie zaprojektowanych urządzeń zwiększy szansę na szybkie oddanie linii do użytku, obniży koszty mycia, zmniejszy ryzyko dostarczenia na rynek produktu niewłaściwej jakości. Kluczem do sukcesu przy wyborze tej „najlepszej opcji”, wydaje się zaangażowanie w proces zakupowy szerszego grona osób oraz podjęcie merytorycznej dyskusji w zakresie higieny z dostawcą urządzenia. Wygranych tego dialogu będzie trzech: zakład produkcyjny, dostawca urządzenia oraz... klient.