Skandal mleczny w Chinach

Janusz Górski
Forum Mleczarskie Biznes 2/2008 (02)

Polowanie w Ameryce, Azji i Afryce

Jak doniosły 23 IX media azjatyckie, a za nimi media europejskie, w tym polskie, skażone produkty mogły trafić również do Japonii, Singapuru, Malezji, Brunei, Filipin, na Tajwan, a także do Wietnamu. Tam od 20 IX władze zarządzały wycofywanie chińskich produktów mleczarskich i przeprowadzały masowe testy produktów mlecznych oraz takich, gdzie pochodzące z Chin mleczne komponenty mogły być dodane. Mimo to, chińskie produkty znajdowano jeszcze na początku października np. na Filipinach, ale jak ustalono towar pochodził z przemytu.

Testy prowadzone są także w Kanadzie. Tam jednak, żadne z kontrolowanych produktów nie zawierały melaminy, a producenci potwierdzili, że nie dodawali żadnych mlecznych komponentów z Chin. Mimo to Kanadyjczycy zostali ostrzeżeni przez Canadian Food Inspection Agency (CFIA), aby nie kupowali żadnych produktów mlecznych pochodzących z Chin.

Siostrzany wobec CFIA amerykański FDA bardzo uważnie poszukuje chińskich produktów mlecznych, deserów, ciastek i cukierków wytwarzanych z dodatkiem mleka, które mogłyby być źródłem zagrożenia. Wszystkie znalezione produkty poddawane są testom, ale jak dotąd tylko próbki z cukierków White Rabbit w Connecticut potwierdziły podejrzenia. Przeszukiwane są także sklepy z chińską żywnością.

Do państw, które zakazały wwozu chińskich produktów mleczarskich dołączyła 23 IX Tanzania, Kenia, następnie Bangladesz, Kolumbia i Urugwaj. Z kolei dwie chińskie mleczarnie otrzymały od swych rodzimych władz polecenie wycofania swoich produktów z rynku Jemenu, Gabonu i Myanmaru (dawna Birma).

Skandal z produktami mlecznymi godzi w fundamenty chińskiej gospodarki. Ukazywane w mediach sceny rozpaczy rodziców chorych dzieci mrożą w krew i każą zastanowić się wszystkim nad jakością chińskich produktów, a te przecież nigdy cieszyły się wysoką reputacją. Teraz ucierpieć może wymiana handlowa wieloma artykułami wytwarzanymi w Chinach. Chińskie Ministerstwo Handlu wyraźnie obawia się spadku zaufania do chińskich produktów. Dlatego władze zapowiadają ostre kontrole firm i produktów, tj. artykuły mleczarskie, słodycze, farmaceutyki, zabawki, meble.

Obawy chińskich urzędników potwierdziły się 1 X br, kiedy Rospotrebnadzor, rosyjski organ ochrony jakości produktów spożywczych zabronił wwozu wszelkich produktów mleczarskich oraz zawierających mleko. Warto tu podkreślić, że Rosja jest znaczącym partnerem handlowym Chin i zakaz ten wyraźnie odczują chińscy producenci. Skala rosyjskiego importu była znacząca, choć po stronie chińskiej, Rosja nie była największym odbiorcą mleka.

Czujność w Europie

Według doniesienia FAMMU/FAPA unijne firmy zostały poproszone przez Komisję Europejską o wzmożoną ostrożność przy zamówieniach chińskiej czekolady i innych produktów zawierających mleko. Co więcej, Komisja Europejska zaapelowała do eksporterów z Chin o zaprzestanie wywozu do UE artykułów zawierających mleko, chyba że noszą one oznaczenia o braku zanieczyszczeń. Jak na razie nie stwierdzono na terenie państw członkowskich UE niebezpiecznych produktów mleczarskich. Jak podaje FAMMU/FAPA UE jest mniej narażona na skażone produkty z Chin w związku z tym, że produkty z surowego mleka pochodzącego z Chin nie są dopuszczone na rynek unijny, ponieważ kraj ten nie zdołał spełnić wymogu planu kontroli pozostałości szkodliwych związków w mleku. Tym samym nie można legalnie wwozić na Wspólny Rynek chińskich produktów z mleka w proszku lub płynnego mleka. Jak podaje jednak FAMMU/FAPA ryzyko dotyczyć może jednak np. czekolady zawierającej mleko lub produkty wytwarzane na jego bazie.

Według FAMMU/FAPA na podst. Dziennika Urzędowego UE, Agrafacts, Komisja Europejska wydała w dniu 26 września 2008 r. decyzję 2008/757/WE nakładającą specjalne warunki regulujące przywóz produktów zawierających mleko lub przetwory mleczne pochodzące lub wysłane z Chin. Państwa członkowskie nie mogą przywozić produktów złożonych, zawierających mleko lub przetwory mleczne, będących środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla niemowląt lub małych dzieci w rozumieniu dyrektywy Rady 89/398/EWG. Państwa członkowskie mają przeprowadzać kontrole dokumentacji, łącznie z analizami laboratoryjnymi, wszystkich przesyłek pochodzących lub wysłanych z Chin zawierających produkty złożone zawierające w 15% przetwory mleczne (np. herbatniki, czekolada itp.). Państwa członkowskie mają składać raporty o niekorzystnym wyniku analiz (poprzez system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych) i natychmiast niszczyć produkty skażone.

Według FAMMU/FAPA na podst. Dziennika Urzędowego UE, Agrafacts, Komisja Europejska wydała w dniu 26 września 2008 r. decyzję 2008/757/WE nakładającą specjalne warunki regulujące przywóz produktów zawierających mleko lub przetwory mleczne pochodzące lub wysłane z Chin. Państwa członkowskie nie mogą przywozić produktów złożonych, zawierających mleko lub przetwory mleczne, będących środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla niemowląt lub małych dzieci w rozumieniu dyrektywy Rady 89/398/EWG. Państwa członkowskie mają przeprowadzać kontrole dokumentacji, łącznie z analizami laboratoryjnymi, wszystkich przesyłek pochodzących lub wysłanych z Chin zawierających produkty złożone zawierające w 15% przetwory mleczne (np. herbatniki, czekolada itp.). Państwa członkowskie mają składać raporty o niekorzystnym wyniku analiz (poprzez system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych) i natychmiast niszczyć produkty skażone.

Tymczasem 2 X brytyjska Food Standards Agency nakazała zniszczenie herbatników firmy Lotte (marka Koala) do których produkcji użyto mleka skażonego melaminą. Podobna sytuacja miała miejsce w Holandii, gdzie Food and Consumer Product Safety znalazła śladowe ilości melaminy w herbatnikach. W następnych dniach belgijski i niemiecki rząd ostrzegły konsumentów przed spożywaniem skażonych melaminą chińskich cukierków White Rabbit – podejrzane słodycze znaleziono w azjatyckich sklepach m. in. w Badenii-Wirtembergii. Wiceminister rolnictwa Niemiec Gert Lindemann ostrzegł też przed spożywaniem skażonych ciastek o nazwie Koala-Kekse (źródło: IAR).

Powolne uzdrawianie

Wraz z poszukiwaniem winnych, władze chińskie ustanowiły 34 nowe normy dla mleka w proszku i mleka dla niemowląt. Aby powstrzymać spadające lawinowo zaufanie do produktów mleczarskich wprowadzono oznaczenia „pozbawione melaminy” dla wszystkich przebadanych i pewnych co do jakości produktów mleczarskich. Wszystkie produkty, co do których istnieje cień podejrzenia, a które wytworzone zostały przed 17 września podlegają badaniu.

Poderwanie zaufania do produktów mleczarskich daje szansę wyrobom alternatywnym m.in. zwłaszcza mleku sojowemu. Zyskują też zagraniczni dostawcy tradycyjnych wyrobów mleczarskich, których wyroby są znacznie droższe.

Skandal już wywołuje falę spekulacji co do możliwych przejęć na rynku mleczarskim: wśród potencjalnych przejmujących jest Hangzhou Wahaha Group, największy producent napojów, który rozważa zakup Shijiazhuang Sanlu Group. Prawdopodobnie takich planów jest znacznie więcej.

Strona 3 z 3