Produkty dla seniorów: Perspektywiczna grupa konsumentów

dr inż. Marlena Piekut
Forum Mleczarskie Handel 6/2018 (91)

Spożycie nabiału przez osoby starsze

Za gospodarstwa domowe osób starszych przyjęto gospodarstwa, w których osoba prowadząca gospodarstwo ma 60 lat i więcej, a gospodarstwa takie nazwano gospodarstwami osób w wieku 60+ (metodologia GUS).


W 2016 r. w gospodarstwach osób młodych do 30. roku życia miesięczne spożycie mleka na osobę wynosiło 2,9 l, podczas gdy w gospodarstwach osób w wieku 60-70 lat – 3,5 l, a w najstarszej grupie wiekowej blisko 4 l. Spożycie jogurtów w najstarszej grupie wiekowej kształtowało się na poziomie blisko 0,6 l na osobę, podczas gdy w gospodarstwach osób młodych było o 0,1 l mniej. Spożycie serów dojrzewających i topionych było dość wyrównane między starszymi i młodszymi grupami wiekowymi. Konsumpcja twarogów w młodszych grupach wiekowych wynosiła około 0,3-0,4 kg na osobę, podczas gdy w starszych grupach wiekowych 0,6-0,7 kg na osobę. Starsi konsumenci chętniej też nabywali śmietanę. Miesięczne spożycie tego produktu wynosiło ponad 0,5 l na osobę, podczas gdy w gospodarstwach domowych tworzonych przez młodsze osoby około 0,3 l na osobę. Starsi konsumenci tworzą więc „lukratywny kąsek” dla przemysłu mleczarskiego. Są to konsumenci, którzy częściej niż pozostali nabywają produkty mleczarskie, a zwiększający się ich udział w rynku powinien prowadzić do dalszego zwiększenia popytu na produkty mleczarskie. Warto więc zainwestować w badania prowadzące do rozwoju produktów przeznaczonych dla tego segmentu rynku.

Czynnikami różnicującymi poziom spożycia mleka i produktów mleczarskich w gospodarstwach domowych osób 60+ są między innymi: poziom wykształcenia i płeć osoby prowadzącej gospodarstwo domowe oraz miejsce lokalizacji gospodarstwa domowego.


Jacek Wyrzykiewicz, PR & Marketing Services Manager w Hochland Polska

Jacek Wyrzykiewicz

PR & Marketing Services Manager w Hochland Polska

W ofercie firmy Hochland jest mnóstwo produktów, które wzbudzają zainteresowanie osób starszych. Sery kremowe topione są szczególnie cenione za smak, Almette to marka, która nie ma sobie równych, Hochland Kanapkowy także bardzo szybko dołączył do grona liderów w swojej kategorii. Ostatnio pojawiło się sporo nowości. Hochland Kanapkowy o niezwykle wyrazistym smaku teraz w wersji Mini. Podzielony na 4 porcje jest gotowy, aby wyskoczyć z nim na spacer. Nowy Hochland Kanapkowy Mini dostępny jest w trzech wariantach: w wersji ze smakiem Śmietankowym oraz miksem smaków – Śmietankowy i Ze szczypiorkiem oraz Śmietankowy i Z ogórkiem i koperkiem. Ten kremowy serek twarogowy zachwyca intensywnymi składnikami, wyrazistym smakiem i wspaniałą konsystencją. Kanapkowy serek z charakterem w formacie Mini to odpowiedź Hochland Polska na potrzeby współczesnych konsumentów, także tych starszych, wymagających i ceniących praktyczne rozwiązania. To doskonałe rozwiązanie dla osób, które nie potrzebują otwierać większego opakowania na raz. Półka serów dla osób starszych może być bardzo podobna do półki tradycyjnej, a to głównie ze względu na wiele wartości odżywczych kryjących się w serach. W żółtych i pleśniowych serach znajdują się fosfor, siarka i aminokwasy niezbędne do rekonstrukcji chrząstek stawowych. Dwa kawałki sera (około 60 g) zaspokajają 40% dziennego zapotrzebowania organizmu na te substancje. Sery pleśniowe są bogactwem proliny, aminokwasu niezbędnego do budowy włókien kolagenowych, będących rusztowaniem dla skóry. Spożywanie takich serów może zapobiec wiotczeniu skóry na twarzy, ramionach lub udach. Jest to także zasługą kwasu linolenowego, obecnego w serach. Są one ponadto bogatym źródłem witaminy A, utrzymującej właściwe nawilżanie skóry. Kawałek sera powoduje przypływ energii i dobre samopoczucie. Jest to zasługą kwasu glutaminowego i witaminy B12, które uczestniczą w produkcji neuroprzekaźników, dających uczucie odprężenia. Dzięki witaminie B12 jesteśmy też odporniejsi na stresy, wydajniej pracują nasze szare komórki poprawiając pamięć i koncentrację. Zwiększa się też wytwarzanie krwinek czerwonych, co zapobiega anemii.

Spożycie produktów mleczarskich wśród osób starszych zmienia się wraz ze zmianą wykształcenia. W gospodarstwach domowych osób w wieku 60+ spożycie mleka było największe wśród osób legitymujących się gimnazjalnym i niższym poziomem wykształcenia (4,0 l), a najmniejsze wśród osób posiadających wykształcenie wyższe (3,4 l). Spożycie pozostałych produktów mleczarskich wzrastało zaś wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia. I tak na przykład spożycie jogurtów wynosiło (na osobę) od 0,5 l do 0,7 l, a spożycie twarogów od 0,5 kg do 0,9 kg.

Spożycie produktów mleczarskich wzrasta wraz z wiekiem osób prowadzących gospodarstwa domowe, osiągając największe poziomy spożycia w gospodarstwach domowych osób w wieku 60 lat i więcej. Poza kategorią mleka spożycie produktów mleczarskich wzrasta wraz ze wzrostem poziomu ich wykształcenia.


Poziom spożycia mleka i produktów mleczarskich w gospodarstwach domowych osób 60+ różnicuje też płeć osoby prowadzącej gospodarstwo. Generalnie w gospodarstwach domowych prowadzonych przez kobiety spożywano więcej mleka i produktów mleczarskich niż w gospodarstwach domowych prowadzonych przez mężczyzn. W gospodarstwach domowych prowadzonych przez kobiety spożycie mleka wynosiło blisko 3,9 l, jogurtów – ponad 0,6 l, twarogów – ponad 0,7 kg, śmietany – 0,6 l, a w gospodarstwach prowadzonych przez mężczyzn spożycie to było niższe w przypadku mleka o około 0,4 l na osobę, jogurtów – o 0,1 l, twarogów – o 0,1 kg, a śmietany – o 0,6 l.


Nie bez znaczenia na spożycie mleka i produktów mleczarskich w gospodarstwach domowych osób 60+ wpływ ma miejsce ich zamieszkania. W gospodarstwach domowych osób starszych mieszkających na wsiach i w mniejszych miastach spożycie mleka było większe niż w gospodarstwach osób mieszkających w większych miastach. Miesięczna konsumpcja mleka na wsiach stanowiła 4,2 l na osobę, podczas gdy w miastach z liczbą mieszkańców 500 tys. i więcej – 3,0 l na osobę. Odwrotną zależność zaobserwowano pod względem spożycia produktów mleczarskich, których spożycie w wielkomiejskich gospodarstwach było większe niż w wiejskich. Miesięczne spożycie jogurtów w gospodarstwach osób 60+ w największych miastach wynosiło 0,7 l na osobę, a na wsiach – 0,5 l na osobę, serów dojrzewających i topionych odpowiednio: 0,5 kg i 0,4 kg, natomiast twarogów: 0,8 kg i 0,5 kg.

Produkty dla osób z chorobami cywilizacyjnymi

Osoby starsze niejednokrotnie nie łączą występowania chorób z nieprawidłowymi zachowaniami żywieniowymi, a z badań naukowych wynika, że determinantami ryzyka chorób cywilizacyjnych i społecznych są między innymi niewłaściwe zachowania zdrowotne, nieprawidłowy styl żywienia, nadwaga oraz otyłość (Sygit 2010). Występowanie chorób cywilizacyjnych (zawały serca, nowotwory) jest kluczowym czynnikiem przedwczesnych zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Wpływa na to między innymi nieprawidłowy sposób odżywiania. W szczególności niebezpieczna jest otyłość, która jest efektem wysokiego spożycia tłuszczu. Nadmiar tłuszczu wpływa na występowanie miażdżycy naczyń krwionośnych. Ważny jest przy tym skład tłuszczów w diecie. Obniżenie konsumpcji kwasów tłuszczowych nasyconych i wzrost wielonienasyconych jest najbardziej skuteczną metodą obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.

Osoby starsze nie łączą występowania chorób z nieprawidłową dietą, podczas gdy z badań naukowych wynika, że determinantami ryzyka chorób cywilizacyjnych i społecznych są właśnie nieprawidłowy styl żywienia oraz otyłość.

Przy niedokrwiennej chorobie serca zalecany jest chudy nabiał, jego spożycie jest korzystne także ze względu na zapobieganie osteoporozie. Jednak z badań (Dziedzic, Sienkiewicz, Imiela 2015) wynika, że w codziennej diecie chudy nabiał jest uwzględniany jedynie przez 12,5% badanych, a kolejne 11,5% spożywa go 4-6 razy w tygodniu. Oferta firm mleczarskich w tym zakresie jest dość rozbudowana. I tak na przykład chude twarogi oferują Bieluch (SM), Garwolin (OSM) Jogo (ŁSM), Łowicz (OSM), Maluta Nowy Dwór Gdański (OSM), Grupa Mlekovita, Mlekpol (SM), Piaski (OSM), Grupa Polmlek.

Anna Skrzypiec, Specjalista ds. Komunikacji Marketingowej w Lazur (SZGPR)

Anna Skrzypiec

Specjalista ds. Komunikacji Marketingowej w Lazur (SZGPR)

Seniorzy to grupa konsumentów z wciąż rosnącymi perspektywami rozwoju. Trzeba jednak rozumieć ich specyficzne potrzeby, by oferowane im produkty postrzegane były jako atrakcyjne. Srebrne pokolenie chce pozostać aktywne i jest świadome, jak ogromny wpływ na kondycję ma zdrowe odżywianie. Dojrzali konsumenci na sklepowych półkach poszukują produktów o najwyższej jakości, bogatych w składniki odżywcze – szczególnie wapń, często bez laktozy, a jednocześnie w przystępnej cenie. Idąc tym tropem, wielu producentów poszerza więc swoją ofertę lub modyfikuje produkty już istniejące na rynku tak, aby spełniały te wymagania.

Firma Lazur (SZPGR) nie musiała podążać za tym trendem, ponieważ produkty przez nią oferowane naturalnie się w niego wpisują. Sery Lazur: Błękitny, Złocisty, Srebrzysty, Turkusowy i Skalmierzycki, zawierają niemal wszystkie składniki pokarmowe niezbędne człowiekowi w wieku dojrzałym do prawidłowego funkcjonowania, a przy tym charakteryzują się wyższą niż w serach żółtych wartością odżywczą. Jest to możliwe dzięki biosyntezie witamin, typowej właśnie dla serów z przerostemszlachetnej pleśni. Co więcej, podczas długotrwałego dojrzewania dochodzi do niespotykanych w innych rodzajach serów przemian, w wyniku których tłuszcz oraz białko stają się lekkostrawne i łatwo przyswajalne. Warto też wiedzieć, że Złocisty i Srebrzysty wzbogacone zostały o aktywne probiotyczne bakterie LA-5 oraz BB-12, znane ze swojego pozytywnego wpływu na organizm człowieka. Sery Lazur są bogate w wapń i fosfor, odpowiadające za utrzymanie zębów i kości w dobrym stanie oraz prawidłową pracę serca, krzepnięcie i ciśnienie krwi. Fosfor dodatkowo jest istotny dla utrzymania prawidłowej przemiany materii. W produktach Lazur seniorzy znajdą także magnez, potas i sód, niezbędne dla koordynacji działania nerwów i mięśni. Zawarta w serach Lazur witamina A korzystnie zaś wpływa na wzrok, a witamina E (nazwana „eliksirem młodości”) na utrzymanie dobrej kondycji skóry. Produkty Lazur powstają z mleka pełnego, które jest źródłem cennego tłuszczu mlekowego. Spożywanie serów Lazur daje korzyści nie tylko dla ciała, ale również dla ducha i poziomu energii, ponieważ zawierają sporą dawkę tyrozyny – aminokwasu, który zwiększa odporność na zmęczenie oraz stres i działa pozytywnie na nasz nastrój. Równie istotny jest zawarty w produktach Lazur kwas linolowy, który przyczynia się do wzmocnienia odporności.

W przypadku produktów, które spełniać mają oczekiwania także osób starszych, ważna jest również optymalna, dostosowana do potrzeb niewielkich gospodarstw domowych waga i sposób konfekcjonowania produktów. Opakowania serów Lazur – tak porcji 100 g, jak i plastrów 100 g, daje możliwość wielokrotnego użytku i przechowywania produktu w oryginalnym opakowaniu. Jeśli dodać do tego fakt, że sery Lazur cenione są za swoje walory smakowe i szerokie możliwości kulinarnego zastosowania, a przy tym mają znacznie dostępniejszą niż produkty zagraniczne cenę – mamy produkt idealny dla seniora.

Produkty bez laktozy

Z wiekiem coraz częstszą przypadłością stają się u osób starszych także nietolerancje pokarmowe, a wśród nich brak tolerancji laktozy. Z badań wynika, że od 20% do 37% dorosłych osób cierpi na nietolerancję laktozy i są to głównie osoby po 60. roku życia. Dlatego w starszym wieku warto częściej sięgać po mleczne produkty fermentowane niż po zwykłe mleko. Wskazuje się, że nietolerancja pojawia się już przy 5-10 g laktozy dziennie, czyli przy spożyciu szklanki mleka. Na rynku jest spory wybór produktów bezlaktozowych. W super- i hipermarketach coraz częściej mają one odrębne miejsce na półce. Bogatą ofertę produktów bez laktozy posiada Grupa Mlekovita, która proponuje:

  • mleko spożywcze Wydojone bez laktozy 2% lub 3,2% (w poręcznych litrowych butelkach z uchwytem) oraz Wydojone bez laktozy 1,5% i 3,2% (w litrowych i półlitrowych kartonach z zakrętką);
  • śmietanę Polską 18% bez laktozy, 200 g;
  • masło bez laktozy, w opakowaniach 200 g;
  • jogurt Polski bez laktozy: naturalny, czarna porzeczka, gruszka, jabłko, truskawka w kubkach 310 g oraz Jogurt Polski pitny bez laktozy, owoce leśne, pomarańcza-melisa, truskawka, wanilia, w butelkach po 250 g;
  • serek homogenizowany Polski bez laktozy, naturalny oraz waniliowy z dodatkiem pokruszonej laski wanilii, w kubkach 150 g;
  • ser Sokół, Gouda, Havarti bez laktozy w plastrach 150 g lub w dwupakach 2x250 g lub blokach 3,5 kg;
  • twaróg półtłusty bez laktozy, w opakowaniach 230 g oraz
  • serek wiejski bez laktozy w kubkach 180 g.

Mlekpol (SM) oferuje twarogi bez laktozy chudy, półtłusty i tłusty. Według deklaracji producenta dzięki zastosowaniu w procesie produkcyjnym twarogów enzymu laktazy, zawarta w mleku laktoza została rozłożona, przy zachowaniu pełnej wartości odżywczej produktu. Mlekpol (SM) proponuje również jogurty Łaciate bez laktozy o smakach jeżyna-malina, ananas-kokos oraz truskawka-czarna porzeczka w butelkach 250 ml.

Łowicz (OSM) to kolejny wybijający się dostawca nabiału bez laktozy. Firma proponuje:

  • mleko łowickie UHT bez laktozy 1,5% tł. (w kartonach 500 ml i 1 l);
  • masło ekstra łowickie bez laktozy (200 g lub w kubkach 125 g);
  • serek łowicki homogenizowany bez laktozy naturalny lub waniliowy z laską wanilii (150 g);
  • jogurt naturalny bez laktozy (2,5% tł., 200 g);
  • jogurt grecki light bez laktozy (w kubkach po 250 g);
  • serek wiejski bez laktozy (po 150 g);
  • twaróg łowicki półtłusty bez laktozy (w folii po 250 g).

Nabiał bez laktozy proponują także: Arla Foods, Grupa Polmlek, Zott Polska i Piaski (OSM). Mleczarnia Piaski (OSM) proponuje wymagającym konsumentom, oczekującym wysokiej jakości, jogurt grecki bez laktozy w kubku 400 g o klasycznej grafice. Świetna technologia i jakość produktów finalnych przekłada się na liczne zamówienia z handlu i żywy kontakt z konsumentami. Ci ostatni regularnie poszukują swoich ulubionych produktów, co stanowić powinno jasny sygnał dla handlowców.

Zmiany demograficzne, w tym starzenie się społeczeństwa, powodują powstanie licznych pomysłów na produkty dedykowane osobom starszym. Zgodnie z prognozami demograficznymi rynek produktów dla osób starszych można uznać za perspektywiczny.

Projektując produkty dla osób starszych należy pamiętać także o właściwym zaprojektowaniu opakowania produktu, zarówno pod względem funkcjonalności jego utrzymania, jak i o odpowiedniej grafice i wielkości liter.

Literatura

  1. Dubnicka B., 2004; Rola człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie w świetle literatury przedmiotu. Prace Statystyczne i Demograficzne nr 45, Akademia Ekonomiczna, Poznań
  2. Dziedzic B., Sienkiewicz Z. & Imiela J., 2015; Analiza wybranych zachowań zdrowotnych osób po 65. roku życia ze stwierdzoną chorobą niedokrwienną serca. Gerontologia Polska, 3
  3. Giannakouris K., 2008; Ageing characterises the demographic perspectives of the Euro-pean societies. Eurostat Statistics in Focus, nr 72
  4. Gutkowska K. & Ozimek I., 2005; Wybrane aspekty zachowań konsumentów na rynku żywności: kryteria zróżnicowania. Wyd. SGGW
  5. Newerly-Guz J. & Śmiechowska M., 2005; The Ecological Awareness of Food Producers from the Pomeranian Region. Current Trends in Commodity Science, 1
  6. Rosset E., 1967; Ludzie starzy. Studium demograficzne, PWE, Warszawa
  7. Saba A. & Messina F., 2003; Attitudes towards organic foods and risk/benefit perception associated with pesticides. Food quality and preference, 14(8), 637-645
  8. Sygit M., 2010; Zdrowie publiczne. Wolters Kluwer Polska
  9. Tańska M. & Babicz-Zielińska E., 2016; Postawy ludzi starszych względem żywności light i ekologicznej jako element konsumpcji zrównoważonej. Konsumpcja i Rozwój, 17(4), 78
  10. Tańska M., Babicz-Zielińska E. & Przysławski J., 2013; Postawy osób starszych wobec zdrowia i żywności o działaniu prozdrowotnym. Probl Hig Epidemiol, 94(4), 915-918
  11. Woroch-Kardas H., (red.), 1983; Wiek a pełnienie ról społecznych. PWN, Warszawa
  12. Zalega T., 2015; Konsumpcja osób starszych w Polsce. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, 42, 152-173
  13. Żakowska-Biemans S. & Gutkowska K., 2003; Rynek żywności ekologicznej w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. Wyd. SGGW


Strona 2 z 2