Masło: Masło w drodze do specjalizacji

Rynek masła na świecie jest zmienny i podlega wpływom wielu czynników. Przewiduje się, że w kolejnych latach będzie odnotowywał kolejne wzrosty w związku ze zwiększającym się zainteresowaniem konsumenckim. Na wartość tego rynku wpływa wiele czynników takich jak: warunki klimatyczne i dostępność surowca, koszty produkcji, popyt i podaż, względy polityczne czy interwencje poszczególnych rządów. Jednym z czynników wpływających na rozwój są: uznanie naturalności masła, innowacje oraz próby zredefiniowania produktu. 

Ogólnoświatowa produkcja masła 

Wartość rynku masła na świecie w 2024 r. szacowano na 58,48 mld USD (choć źródła są tu dość rozbieżne). Prognozuje się nawet, że branża masła wzrośnie do 61,56 mld USD w 2025 r. oraz do 104,87 mld USD w 2035 r., wykazując średnioroczną stopę wzrostu (CAGR) na poziomie 5,54% w okresie prognozowania (2025–2035). 

Rynek masła w Europie 

Rynek masła charakteryzuje się dość skomplikowaną dynamiką. Na taką sytuację wpływają zarówno czynniki lokalne w poszczególnych krajach, jak i czynniki globalne. Do najważniejszych elementów należy specyfika produkcji i konsumpcja w poszczególnych krajach europejskich, trendy cenowo-kosztowe, bilans eksportu i importu, siła nabywcza lokalnej społeczności, poziom inflacji w danym kraju oraz postępujące zmiany klimatyczne w zależności od regionu Europy (pas północ – południe). 

Mimo to warto odnotować, że jako konglomerat 27 krajów to właśnie Unia Europejska jest największym producentem masła na świecie. W minionym roku odgrywała ona kluczową rolę na globalnym rynku masła i odpowiadała za ponad 25% globalnej produkcji. Tym samym masło generuje znaczące przychody, a Europa pozostaje jednym z największych jego konsumentów. Przodującymi krajami w produkcji i konsumpcji masła świecie są Niemcy (4. miejsce na świecie i 497,3 tys. ton), Francja (6. miejsce i 417,5 tys. ton) i Irlandia (7. miejsce, 275,0 tys. ton), które kontynuują tradycję produkcji wysokiej jakości produktu. Polska z 243 390 ton produkcji rocznie jest klasyfikowana na 4. miejscu w UE i na 10. na świecie. Unia Europejska jest również znaczącym eksporterem masła – na poziomie ok. 250-260 tys. ton rocznie w ostatnich latach. 

Głównymi graczami na rynku są wspomniane wyżej Niemcy, Francja i Irlandia. Analizy wskazują, że w 2024 r. produkcja masła w Unii Europejskiej ilościowo spadła o około 1,6%, co jest wynikiem deficytu mleka na rynku, zmian klimatycznych i wysokich kosztów produkcji. Jednocześnie odnotowano stabilny popyt na ten produkt w Europie. Wśród trendów konsumenckich zauważa się zainteresowanie klientów masłem wysokiej jakości oraz nieco racjonalniejsze gospodarowanie budżetem, dalej poszukiwanie okazji lub zakupy innych rodzajów tłuszczów. Miniony rok był bowiem okresem bardzo wysokich cen masła wynikających z wysokich cen surowca, pasz i energii, co przełożyło się na niższy popyt. W bieżącym roku obserwuje się spadki cen masła. 

Należy podkreślić, że w 2004 r. właśnie z powodu wysokich cen eksport masła z UE spadł, a wysokie ceny nie pozwoliły na utrzymanie poziomów eksportu z 2023 r. Głównymi rynkami docelowymi dla unijnego masła są Wielka Brytania i Szwajcaria.

Europa jest jednym z najważniejszych regionów na globalnym rynku masła, zarówno pod względem produkcji, jak i konsumpcji. Europejski rynek tego produktu jest obecnie pod presją wysokich kosztów i niestabilnej podaży, co prowadzi do wzrostu cen. Jednocześnie popyt na wyroby wysokiej jakości pozostaje silny, a rynek dostosowuje się do zmieniających się warunków.

Zgodnie z dostępnymi (choć rozbieżnymi) wynikami badań rynek masła wygeneruje blisko 43 557,5 mln USD globalnych przychodów rynkowych w 2025 r., co uplasuje wartościowo rynek europejski na poziomie 24,21% udziału w rynku ogółem. Europejski wyrób masła wzrósł z 8982,55 mln USD w 2021 r. do 10 545,3 mln USD w 2025 r. Szacuje się, że w najbliższej przyszłości branża ta może osiągnąć średni roczny wzrost (CAGR) na poziomie 4,23%. Jeśli spojrzymy na procentowe udziały wartościowe w rynku czołowych krajów europejskich w 2025 r., to są to: Wielka Brytania (8,33%), Niemcy (8,21%), Francja (13,42%), Włochy (8,05%), Rosja (16,76%), Hiszpania (5,62%), Szwecja (3,40%), Dania (5,38%), Szwajcaria (4,07%), Luksemburg (4,24%) (reszta Europy – 22,52%). 

Polski udział wartościowy szacuje się na poziomie 1,36 mld USD.

Warto jednak pamiętać, że zmieniające się warunki klimatyczne, takie jak susze w południowej Europie, wpłyną na podaż mleka, co przełoży się na wyższe ceny masła. Jednocześnie rosnąca świadomość zdrowotna konsumentów skłania producentów do inwestowania w innowacje takie jak ekologiczne i zrównoważone metody produkcji.

Analiza perspektyw rozwoju segmentu masła w Europie na 2025 r. wskazuje, że rynek ten powinien być dynamiczny, chociaż wzrost cen spowolni. Będzie to zależało w dużej mierze od wydarzeń geopolitycznych na Starym Kontynencie. W sprzyjających warunkach ceny masła mogą się ustabilizować, a nawet – co podkreślają analitycy – nieznacznie spaść w drugiej połowie roku w związku z obniżającą się inflacją, optymalizacją zarządzania oraz wzrostem podaży mleka. Na dynamikę rynku masła może także wpłynąć siła nabywcza konsumentów. W przypadku zbyt wysokich cen kupujący mogą poszukiwać tańszych alternatyw, co wpłynie na ogólny spadek konsumpcji. Warto zaznaczyć, że według niektórych analityków produkcja i eksport masła z UE mogą spaść w 2025 r., co będzie miało wpływ na globalną dostępność produktu.

Rynek masła w Oceanii (Australia i Nowa Zelandia)

W minionym roku produkcja masła w Nowej Zelandii była stabilna. Oceania, a w szczególności Nowa Zelandia, w 2024 r. utrzymała swoją pozycję jako jednego z największych eksporterów masła na świecie, szczególnie ze względu na rosnący popyt krajów azjatyckich, tj. Chin i Japonii. W Australii, pomimo trudnych warunków klimatycznych, produkcja masła również utrzymała się na wysokim poziomie, co pozwoliło na zwiększenie eksportu. 

Rynek masła w Ameryce Północnej

W Ameryce Północnej Stany Zjednoczone i Kanada odnotowały wzrost popytu na masło, zwłaszcza w segmencie ekologicznym i specjalistycznym. Zgodnie z aktualnymi badaniami rynkowymi w 2025 r. rynek północnoamerykański posiada 26,34% udziału w rynku światowym. Rynek masła w Ameryce Północnej wzrósł z 9720,69 mln USD w 2021 r. do 11 473 mln USD w 2025 r. i odnotuje dalszy wzrost. W najbliższej przyszłości ta gałąź mleczarstwa osiągnie wartość 16 054,7 mln USD do 2033 r., przy średnim rocznym tempie wzrostu (CAGR) na poziomie 4,29%. Jeśli spojrzymy na procentowe udziały w rynku największych krajów Ameryki Północnej w 2025 r., to Stany Zjednoczone stanowią 72,20%, Kanada 13,87%, a Meksyk 13,93%.