Produkty wysokobiałkowe: Siła, odporność i moc białka
Popularność produktów wysokobiałkowych to jeden z trendów na rynku produktów spożywczych. Produktami o tej cesze są zainteresowani zarówno klienci, którzy potrzebują nowych źródeł białka w diecie, jaki i producenci, którzy dostrzegli szansę rozwoju swojego biznesu. Branża mleczarska jest istotnym graczem w tej kategorii. Wśród produktów tej kategorii należy wspomnieć m.in. jogurty, skyry, mleko, sery oraz funkcjonalne odżywki białkowe.
Po co nam białko?
Białko pełni w organizmie wiele różnych funkcji i jest niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Do najważniejszych funkcji białka zaliczamy: budowę tkanki mięśniowej (funkcja budulcowa i lokomotoryczna – białka odpowiadają za kurczliwość mięśni) i tkanki kostnej, udział w procesie skurczu mięśni, udział w procesach gojenia się ran, w procesach metabolicznych i transportowych (substancji do i z komórki), w syntezie hormonów, wspieraniu układu immunologicznego (udział w rozpoznawaniu i zwalczaniu patogenów), w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego, utrzymaniu równowagi wodnej i kwasowo-zasadowej organizmu. Białka pełnią funkcję katalityczną, czyli wywołują i przyspieszają przebieg reakcji biochemicznych w komórkach.
Warto pamiętać, że po artykuły wysokobiałkowe powinny sięgać szczególnie osoby młode i aktywne. Warto dodawać takie produkty do dania zawierającego węglowodany, aby pomóc w utrzymaniu właściwej równowagi białkowej organizmu. Dietę wysokobiałkową warto wdrożyć nawet po lekkich lub umiarkowanych ćwiczeniach aerobowych (chodzenie). Jedzenie wysokobiałkowe powinno być spożywane również przez osoby walczące z nadmiarem masy ciała oraz osoby starsze.
Jakie jest zapotrzebowanie na białko?
Białko znajduje się w prawie każdej tkance organizmu, czyli w mięśniach, kościach, skórze, włosach. Jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Bez podaży białka w zasadzie nie ma życia. Zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze, w tym – proteiny, zostało określone normami i dopasowane do potrzeb organizmów na poszczególnych etapach jego życia. Ilość białka w codziennej diecie zależy przede wszystkim od: stanu zdrowia, stanu gospodarki energetycznej organizmu, ogólnego stanu fizjologicznego (tj. ciąża, karmienie piersią), wieku, masy ciała, poziomu aktywności fizycznej, źródła spożywanego białka.
i sprzedażą produktów wysokobiałkowych jest marka Maluta
i spółdzielnia Nowy Dwór Gdański (OSM).
Produkty te wytwarzane zgodnie z zasadami
czystej etykiety i troski o zdrowie konsumenta
zyskały ponadregionalne uznanie i popularność.
Zapotrzebowanie na białko podawane jest w gramach na kilogram masy ciała (g/km) – między innymi dlatego osoby aktywne fizycznie, które mają dużą masę mięśniową, powinny stosować dietę z dużą ilością białka. Oto zalecane ilości białka dla:
- dzieci w wieku od 1 do 3 lat: 1,17 g/kg,
- dzieci 4–9 lat: 1,10 g/kg,
- chłopcy 10–15 lat: 1,10 g/kg,
- chłopcy 16–18 lat: 0,95 g/kg,
- dziewczęta 10–15 lat: 1,10 g/kg,
- dziewczęta 16–18 lat: 0,95 g/kg,
- dorośli: 0,90 g/kg,
- kobiety w ciąży: 1,20 g/kg,
- kobiety karmiące piersią: 1,45 g/kg.
Standardowe spożycie białka osoby prowadzącej siedzący tryb życia powinno wynosić ok. 0,8 g na każdy kilogram masy ciała.
Zapotrzebowanie na białko wzrasta w okresie intensywnego wzrostu dzieci i młodzieży, u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Zwiększoną podaż białka powinny wziąć pod uwagę osoby zmagające się z chorobami nowotworowymi, niedożywione lub zagrożone niedożywieniem, sportowcy i osoby aktywne fizycznie oraz osoby starsze.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała jajko za pełnowartościowe białko wzorcowe. Jest to białko, które z punktu widzenia potrzeb organizmu ma proporcje aminokwasów zbliżone do białek ustrojowych człowieka. Jajko to jedno z najlepszych źródeł białka, ponieważ zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy egzogenne w proporcjach optymalnych dla organizmu ludzkiego.
Dieta wysokobiałkowa nie może być ubogokaloryczna – zmniejszenie spożycia węglowodanów i tłuszczów na rzecz białka może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.
Białka mleka zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy – i to w proporcjach odpowiadających zapotrzebowaniu człowieka. Szczególnie istotna jest zawartość aminokwasów rozgałęzionych (izoleucyny, leucyny i waliny). Jest ona wyższa niż w wielu innych źródłach pokarmowych. Aminokwasy te pomagają minimalizować utratę mięśni w warunkach zwiększonego rozkładu białka i mogą stymulować syntezę białek mięśniowych.
Według badań Future Market Insights globalny rynek białek mleka w 2024 r. ma osiągnąć wartość 11,83 mld USD, a wzrost na kolejne lata wyraża się wartością CAGR na poziomie 3,3%. Szacuje się, że w 2034 r. światowy rynek białek mleka osiągnie wartość 16,34 mld USD.
Zainteresowanie białkiem rośnie na całym świecie, a jego wysoka zawartość jest wymieniana jako ważny czynnik podczas zakupów spożywczych znacznej części konsumentów w Chinach (36%), Indiach (34%), Japonii (28%), USA (27%), Kanadzie (25%), Australii (22%) i Wielkiej Brytanii (17%). Zwiększone zainteresowanie żywnością wzbogaconą białkiem obserwuje się u konsumentów w wieku 32–45 lat.
Jak zbudowane są białka?
Białko jest podstawowym budulcem wszystkich organizmów żywych. Składa się z pojedynczych aminokwasów połączonym wiązaniami peptydowymi. Aminokwasy dzielą się na dwie grupy: aminokwasy względnie egzogenne oraz aminokwasy endogenne.
Aminokwasy względnie egzogenne (tzw. niezbędne) to takie, których organizm nie potrafi sam wytworzyć i trzeba je dostarczać wraz z pożywieniem. Do aminokwasów egzogennych należą m.in.: histydyna, izoleucyna, lizyna, leucyna, fenyloalanina i metionina. Inne aminokwasy egzogenne to: treonina, tryptofan i walina.
Z kolei aminokwasy endogenne to takie, które są częściowo syntetyzowane w organizmie, ale nie w ilości pokrywającej zapotrzebowanie. Są niezbędne w określonych warunkach fizjologicznych lub patologicznych – gdy ich produkcja nie pokrywa zapotrzebowania organizmu. Przykładem aminokwasów endogennych są: asparagina, alanina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, seryna, a także: arginina, cysteina, glutamina, glicyna, prolina i tyrozyna.