Maślanka: Maślanka nie tylko do picia
Przeciwwskazania
Naturalna maślanka może być spożywana przez większość osób bez negatywnych skutków ubocznych dla zdrowia. Stanowi ciekawą alternatywę dla mleka, kefiru czy jogurtu. Warto pamiętać, że w maślance znajdują się ok. 4 g laktozy – cukru mlecznego, który często jest źle tolerowany przez osoby dorosłe, a jego spożycie powoduje wzdęcia, bóle brzucha i biegunki. Mimo to należy podkreślić, że laktoza z maślanki jest lepiej tolerowana niż ta z mleka, gdyż jest częściowo rozkładana przez obecne w napoju bakterie fermentacji mlekowej. U osób z mniejszą nietolerancją laktozy spożycie maślanki nie wywołuje dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Nie mogą jednak spożywać jej osoby z alergią na białko mleka krowiego oraz silną nietolerancją laktozy.
Zastosowanie kulinarne
Maślanka spożywana jest głównie jako orzeźwiający i odżywczy napój. Stosuje się ją jako dodatek do posiłku lub samą. Można ją pić codziennie o dowolnej porze dnia. Rano jest doskonałym dodatkiem do płatków śniadaniowych. Świetnie sprawdza się również jako samodzielny, orzeźwiający napój lub koktajl wzbogacony dodatkami, stanowiący pożywną przekąskę w ciągu dnia – można do niej dodać nasiona, orzechy, owoce, warzywa i zmiksować.
Tradycyjnie obok mleka zsiadłego i kefiru jest rekomendowana jako obiadowy letni dodatek do młodych ziemniaków z koperkiem. Dzięki obecności kwasu mlekowego świetnie nadaje się do marynowania mięs oraz ryb, które po takim przygotowaniu nie wysuszają się podczas obróbki termicznej. Maślanka może być alternatywą dla śmietany lub jogurtu gęstego w popularnej mizerii z ogórków czy majonezu w sałatce. Na jej bazie można gotować zupy takie jak żurek, polewka, zalewajka czy chłodnik. Opolska zupa z maślanki w 2020 r. została wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW.
Można ją wykorzystywać zamiast mleka do pieczenia chleba i bagietek. Oprócz tego warto dodawać ją do wypieków, placków na słodko, racuchów, gofrów i grubszych naleśników typu pancakes – takie dania są delikatniejsze i bardziej puszyste, ponieważ kwaśne środowisko maślanki reaguje z sodą oczyszczoną, co powoduje, że w cieście powstaje więcej bąbelków powietrza.
Przechowywanie maślanki
Maślankę zawsze należy przechowywać w lodówce, ponieważ temperatura powyżej 10°C sprzyja rozwojowi bakterii patogennych, a napój traci część swoich wartości odżywczych i gorzej smakuje. Termin przydatności do spożycia maślanki produkowanej metodą przemysłową to 21-23 dni. Po otwarciu rekomenduje się spożycie jej w ciągu 24 godzin i przechowywanie na najwyższej półce lodówki (szczelnie zamkniętej, bo dość szybko absorbuje zapachy).
Polski rynek maślanki
Polski rynek maślanki jest od kilku lat unormowany i systematycznie się rozwija. Najpopularniejszym produktem jest maślanka naturalna, która stanowi podstawę portfolio producentów tego wyrobu. Oprócz tego produkowane są także wersje owocowe lub deserowe (np. truskawka, owoce leśne, mango z dodatkami). Do bardziej wyszukanych smaków należą stracciatella, słony karmel, marakuja oraz pomarańcza z limonką.
Obecnie maślanki pakowane są w butelki PET o gramaturze od 0,4 do 1 l oraz w kartony z nakrętkami o gramaturze od 0,5 do 1 l. Coraz mniejsza liczba producentów oferuje maślankę w kubkach oraz folii. Najbardziej znanymi producentami są m.in. Mlekpol (SM), Grupa Mlekovita, Grupa Polmlek, Łowicz (OSM), Koło (OSM), Krasnystaw (OSM) oraz Włoszczowa (OSM).
