Produkty proszkowe: Opakowania do mleka w proszku cz. 1

Opakowanie mleka w proszku ma kluczowe znaczenie, ponieważ wpływa na jakość, bezpieczeństwo i marketing produktu. Produkt jest podatny na utlenianie lipidów ze względu na swoją higroskopijność i zawartość tłuszczu, dlatego powinno się zapobiegać kontaktowi ze światłem, tlenem, wilgocią i zanieczyszczeniami. Stabilne i atrakcyjne wizualnie opakowanie zwiększy wartość mleka w proszku w oczach konsumentów, zapewniając poczucie higieny, odżywczości, smaku i bezpieczeństwa. Opakowanie, podnosząc wartość mleka w proszku, skutecznie promuje sprzedaż.

Technologia pakowania mleka w proszku obejmuje różne formaty w dwóch szerokich kategoriach: puszek oraz worków. Produkt ma długi okres trwałości po zapakowaniu w metalowe puszki ze względu na doskonałe właściwości barierowe, wytrzymałość fizyczną, trwałość, absolutną barierę dla wilgoci, tlenu i światła, brak smaku i zapachu oraz sztywność. Stalowa puszka na mleko w proszku ma zwykle kształt cylindryczny i daje możliwość wielokrotnego zamykania pokrywki. Korpus puszki jest spawany wzdłużnie. W puszkach z wieczkiem wielokrotnego zamykania często zamyka się spód puszki za pomocą laminatu z folii aluminiowej zapewniającego integralność podczas przechowywania i dystrybucji. Elastyczne woreczki lub saszetki wykonane z folii aluminiowej lub laminatów folii z tworzywa sztucznego powoli, ale systematycznie zastępują puszkę. Elastyczne opakowania obniżają koszty produkcji i transportu, ze względu na to, że wymagają mniej materiału, minimalizują odpady pokonsumpcyjne.

Proszki z wyższą zawartością tłuszczu są bardziej podatne na utlenianie, a większość proszków jest podatna na działanie niszczące, tj. zbrylanie się w wyniku wnikania wilgoci. Przy odpowiednio skonstruowanych puszkach można osiągnąć (z technicznego punktu widzenia) okres przechowywania przekraczający 5 lat. Podobnie jak w przypadku puszek metalowych, mleko w proszku pakowane w wielowarstwowe woreczki może być przeznaczone również do dystrybucji detalicznej. Saszetki jednorazowe dystrybuowane są głównie w krajach rozwijających się ze względu na potrzebę zapewnienia niedrogiego, ale wysoce pożywnego produktu spożywczego. Ten typ dystrybucji detalicznej zwykle wiąże się z narażeniem na wysoką wilgotność, wysoką temperaturę czy stosunkowo długi czas przechowywania.

Utrzymanie jakości mleka w proszku w tak małych saszetkach stanowi wyzwanie, zwłaszcza biorąc pod uwagę bardzo wysoki stosunek powierzchni do objętości. Dwuletni okres przydatności mleka w proszku w opakowaniach porcjowanych jest okresem zwykle wymaganym przy dystrybucji w stosunkowo złożonym środowisku krajów rozwijających się. W krajach o bardziej rozwiniętych gospodarkach powszechny jest maksymalny okres przechowywania do około dwunastu miesięcy.

Zwykle laminowane wielowarstwowe woreczki na mleko w proszku muszą zawierać barierę dla wody, pary, tlenu oraz światła. Folia aluminiowa może zapewnić barierę pod warunkiem, że nie ma w niej otworów. Folia aluminiowa wbudowana w elastyczny materiał zapewnia niemal absolutną barierę. Wbudowanie w elastyczny materiał jest niezbędne, ponieważ folia ze względu na swoje właściwości sama w sobie nie ma żadnej wytrzymałości mechanicznej. Przykładem jest konstrukcja przekładkowa z dwiema warstwami tworzywa sztucznego – jedną wewnątrz, np. polietylen o niskiej gęstości (LDPE), dzięki czemu torebkę można szczelnie zamknąć, a drugą na zewnątrz, np. zorientowaną dwuosiowo [polipropylen BOPP lub poli (tereftalan etylenu) (PET) w celu zapewnienia ochrony mechanicznej]. Alternatywnie w przypadku torebek, dla których dopuszczalny jest krótszy okres trwałości, warstwa folii aluminiowej może być zastąpiona wysokobarierową warstwą tworzywa sztucznego, np. kopolimerem alkoholu etylenowo-winylowego (EVOH) lub polichromkiem winylidenu (PVdC), ewentualnie z dodatkiem cienkiej warstwy tlenku metalu lub tlenku krzemu (SiOx) w celu wzmocnienia właściwości bariery dla tlenu. Jednakże okres przydatności do spożycia będzie prawdopodobnie krótszy niż w przypadku torebki zawierającej warstwę folii aluminiowej. Okres przechowywania do dwóch lat nie jest możliwy w przypadku torebek porcjowanych w trudnym środowisku dystrybucji, jakie istnieje w wielu krajach rozwijających się, z wyjątkiem zastosowania warstwy alufoliowej.

Saszetki z większymi pojemnościami (ponad 250 g) składające się z wysokobarierowej warstwy tworzywa sztucznego umieszczonej pomiędzy LDPE i BOPP lub PET byłyby w stanie osiągnąć podobny okres przydatności do spożycia jak opakowanie porcjowane z folią aluminiową. Trwałość mleka w proszku nie jest determinowana wyłącznie przez konstrukcję opakowania i ilość zapakowanego produktu. Czynniki zewnętrzne, takie jak różnice w środowisku dystrybucji fizycznej, otoczenie biznesu detalicznego, warunki demograficzne, społeczne i etniczne, otoczenie regulacyjne czy koszty systemów, wpływają na wymagany okres trwałości i związanej z tym wymaganej wydajności pakowania.

Różne elastyczne formaty opakowań oferowane przez maszyny do pakowania mleka w proszku obejmują wieloletnie doświadczenie w procesie pakowania produktu, który dzięki temu jest dostarczany konsumentowi w sposób bezpieczny i nie tracąc wysokiej jakości, zachowując nienaruszoną świeżość i smak. Na rynku dostępnych jest wiele wysokiej jakości, przystępnych cenowo i elastycznych rozwiązań do pakowania mleka w pro-szku wraz z szybką sprzedażą i wsparciem serwisowym dla wszystkich potrzeb związanych z pakowaniem, w tym wiele wytrzymałych, sprawdzonych w praktyce.

Produkcja mleka w proszku cieszy się dużym zainteresowaniem, zwiększając popyt na automatyczne maszyny do ważenia i pakowania. Wielu wiodących dostawców zintegrowanych rozwiązań opakowaniowych oferuje gamę maszyn pakujących, systemów napełniania i projektów „pod klucz” dla przemysłu mleczarskiego. Oferuje także pomoc w integracji z istniejącymi systemami.

Mleko w proszku przechowywane przez dłuższy czas w nieodpowiednich warunkach ulega zepsuciu, które odbywa się dwukierunkowo: jako psucie się wskutek udziału tłuszczu lub jako psucie się nietłuszczowe. Psucie się tłuszczowe mleka w proszku (wytwarzanie nadtlenków, aldehydu epihydrynowego, zepsucie ketonowe) i towarzyszące mu zmiany smakowo-zapachowe (łojowatość, posmak ryby) są od dawna znane i dość dokładnie zbadane. Innego rodzaju zmianom podlega mleko w proszku, o dużej zawartości wilgoci przechowywane przez czas dłuższy; zmiany te są wywołane reakcją wolnych grup aminowych białka z laktozą. Do charakterystycznych objawów tego zepsucia należy wytwarzanie się zapachu i posmaku klejowego, a w dalszej fazie zmniejszenie rozpuszczalności i zmiana zabarwienia będąca wynikiem wytwarzania się substancji melanoidowych w reakcjach Maillarda. Objawom tym towarzyszy zwykle obniżenie wartości biologicznej białka mleka w proszku, co znajduje wytłumaczenie w inaktywacji niektórych niezbędnych do życia aminokwasów wskutek łączenia się z laktozą, zwłaszcza grupy aminowej w pozycji E lizyny. W mleku pełnym rozpyłowym objawy smakowo-zapachowe psucia się białkowego mogą być maskowane przez wczesne objawy utleniania się tłuszczów.

W przypadku mleka pełnego poniżej pewnej zawartości wilgoci w proszku pierwsze objawy zepsucia należy przypisać oksydatywnemu psuciu się tłuszczu, a powyżej zawartości granicznej występują niepożądane objawy typu białkowo-cukrowego. Utrzymanie zawartości wilgoci na poziomie poniżej 3% zapewnia zahamowanie reakcji ciemnienia nieenzymatycznego na długi czas.

Produkty mleczarskie jako przedmioty obrotu handlowego są wyzwaniem dla działań marketingowych pod względem trwałości przechowalniczej i transportowej bardzo zróżnicowanych typów wyrobów, opakowań jednostkowych i transportowych. Trwałość produktów mleczarskich, czyli ich zdolność do zachowania najwyższej jakości przez gwarantowany okres, zależy od rodzaju produktu i sposobu utrwalania, a w tym szczególnie od:

• poziomu zakażenia mikrobiologicznego,
• rodzaju opakowania jednostkowego i transportowego,
• warunków przechowywania i transportu, a w szczególności:
  • temperatury otoczenia,
  • wilgotności powietrza,
  • dostępu światła,
  • uszkodzeń mechanicznych,
  • warunków sanitarnych przestrzeni przechowalniczych i transportowych.

Opakowania produktów spożywczych są niezwykle ważnym czynnikiem, który z jednej strony decyduje o trwałości i jakości wyrobu, a z drugiej strony o strategii marketingowej obejmującej również dystrybucję.