Tłuszcz mlekowy – fakty i mity część 2

prof. dr hab. Grażyna Cichosz
Przegląd Mleczarski 12/2009

Faktem jest prozdrowotne działanie tłuszczu mlekowego na układ oddechowy

Układ oddechowy jest w sposób szczególny narażony na szkodliwe działanie wolnych rodników tlenowych. Obecność w diecie antyoksydantów może wspomagać endogenne systemy antyoksydacyjne organizmu człowieka. Prozdrowotne działanie tłuszczu mlekowego na nabłonek dróg oddechowych polega na neutralizacji wolnych rodników tlenowych oraz ich pochodnych. Funkcję ochronną pełni przede wszystkim α-tokoferol (85% witaminy E kumuluje się w pęcherzykach płuc) oraz witamina A.

Regularna konsumpcja pełnotłustych produktów mleczarskich skutkuje 5-krotną redukcją ataków astmy (trwające 2 lata badania dotyczące 2978 dzieci chorych na astmę). Palacze papierosów pijący regularnie mleko o 60% rzadziej chorowali na zapalenia oskrzeli w porównaniu z nie pijącymi mleka.

Zapobieganie stanom zapalnym nabłonka układu oddechowego oraz śluzówki jelita jest równoznaczne z działaniem antynowotorowym.

Faktem jest, że tłuszcz mlekowy zawiera składniki o działaniu antynowotworowym

W badaniach na zwierzętach z indukowanymi chemicznie nowotworami a także na nowotworowych tkankach ludzkich udowodniono, że wszystkie antyoksydanty tłuszczu mlekowego, poprzez zapewnienie homeostazy pro- i antyoksydacyjnej, zapobiegają nowotworom. Niektóre z nich, podobnie jak krótkołańcuchowe nasycone KT, są skuteczne także w leczeniu nowotworów.

Skoniugowany kwas linolowy (CLA) wykazuje działanie antymutagenne i antykancerogenne. Obecny w diecie w ilości 0,05-1,5% hamuje indukowane chemicznie nowotwory skóry, sutka, żołądka i okrężnicy. Antykancerogenne właściwości CLA są wynikiem wysokiej aktywności antyoksydacyjnej oraz działania immunomodulacyjnego poprzez wpływ na aktywność limfocytów i makrofagów.

Kwas wakcenowy może oddziaływać na aktywność enzymów przekazujących sygnały do inicjowania nowotworów. Badając hodowlę tkankową ludzkich komórek raka okrężnicy dowiedziono, że forma trans kwasu wakcenowego była 2-krotnie bardziej skuteczna w hamowaniu nowotworu niż forma cis.

Sfingomielina stosowana w ilości 0,025 – 0,1% w diecie myszy z indukowanym chemicznie nowotworem okrężnicy hamowała rozwój raka. Po 4 tygodniach stwierdzono redukcję zmian nowotworowych o 54%. Poprzez aktywne metabolity- ceramid i sfingozynę – sfingomielina hamuje wzrost komórek nowotworowych, wywołując różnicowanie i apoptozę.

Lipidy eterowe (alkilodiacyloglicerole, alkiloacyloglicerofosfolipidy i ich pochodne) są aktywne w bardzo małych stężeniach. Wykazują działanie cytotoksyczne i cytostatyczne oraz wywołują apoptozę komórek nowotworowych.

Kwas 13-metylotetradekanowy (C 15:0 izo) (stanowi ok. 0,5% KT) – indukuje apoptozę komórek nowotworowych.

Kwas masłowy ułatwia leczenie nowotworów sutka, okrężnicy oraz jelita grubego. Wywołuje apoptozę (programowaną śmierć) komórek nowotworowych wątroby ludzkiej. Aktywność antyproliferacyjną zwiększają witaminy A i D3.

Krótko- i średniołańcuchowe nasycone KT (m.in. kwas masłowy) zbilansowane mieszaniny, stosowane w postaci wlewów okazały się bardzo skuteczne w terapii nowotworów okrężnicy i jelita grubego.

Faktem są antymiażdżycowe właściwości tłuszczu mlekowego

Tłuszcz mlekowy nie stanowi zagrożenia miażdżycą, wręcz przeciwnie, zawiera bowiem wszystkie składniki, które:

  • intensyfikują estryfikację i przemiany cholesterolu (fosfolipidy, kwas oleinowy oraz WNKT n-6 i n-3 w optymalnych proporcjach),
  • zapobiegają utlenianiu cholesterolu (CLA, α-tokoferol, koenzym Q10, witamina A i D3 oraz fosfolipidy),
  • hamują syntezę cholesterolu wątrobowego i trójglicerydów (krótkołańcuchowe nasycone kwasy tłuszczowe, kwas oleinowy, WNKT zwłaszcza n-3),
  • powodują wzrost poziomu HDL-cholesterolu (kwas linolenowy n-3).

Wbrew lansowanym od dawna zaleceniom dietetycznym tłuszcze zwierzęce nie stanowią zagrożenia miażdżycą. Albowiem ani nasycone KT ani cholesterol pokarmowy nie działają hipercholesterolemicznie i aterogennie,

Dzięki wysokiej stabilności oksydacyjnej tłuszcze zwierzęce nie powodują zaburzeń równowagi pro- i antyoksydacyjnej organizmu. Fakt, że smalec wieprzowy podczas przechowywania w warunkach chłodniczych jest oksydacyjnie stabilny przez 12 miesięcy świadczy o obecności bardzo aktywnych antyoksydantów (witaminy rozpuszczalne w tłuszczu). Rozpuszczalne w tłuszczach zwierzęcych antyoksydanty aktywne są także w organizmie człowieka (ewolucja!!!). Zabezpieczają błony komórkowe i system nerwowy przed skutkami tzw. stresu oksydacyjnego a tym samym zapobiegają stanom zapalnym i transformacji nowotworowej

Strona 3 z 4