Wybrane aspekty standaryzacji jakości masła cz 2

Działania skierowane na standaryzacją warunków formowania, pakowania i uatrakcyjnienie działań marketingowych

Niezależnie od zastosowanej metody produkcji wyprodukowane masło powinno być prawidłowo sformowane i zapakowane. Wychodzące z urządzeń zmaślających masło jest w tym celu kierowane do typowych urządzeń formująco-pakujących. W nowszych rozwiązaniach linie do ciągłej produkcji masła są wyposażone w specjalne zbiorniki buforowe, umożliwiające dopasowanie wydajności urządzenia zmaślającego do wydajności urządzeń pakujących. Zabezpieczają one także masło przed zakażeniami wtórnymi.

W najnowszych rozwiązaniach urządzeń pakujących szczególną uwagę zwraca się dzisiaj na:

• zwiększoną higienę pakowania zgodnie z normami UE,
• podwyższoną wydajność,
• wymienność formatów,
• zmniejszenie kosztów obsługi, regulacji i konserwacji maszyny,
• łatwość utrzymania urządzenia w czystości,
• trwałość i odporność na korozję,
• oszczędność produktu i materiału opakowaniowego (kontrola odcinanego fragmentu folii),
• podniesienie bezpieczeństwa operatora.

Bardzo często standardem jest już dzisiaj „jałowa komora” głowicy pakującej.

W zależności od przeznaczenia stosuje się dwa rodzaje opakowań. Masło przeznaczone do bezpośredniej sprzedaży, a także coraz częściej do dalszego przechowywania jest formowane, w zależności od potrzeb rynkowych wynikających z preferencji konsumenckich, w kostki o masie od 15 do 500 g. Są one następnie pakowane w kartony zbiorcze po 5–25 kg. W kartony może być również pakowane masło nie formowane, przeznaczone do dalszego przechowywania.

W niektórych przypadkach, gdy masło ma zbyt dużą twardość (np. masło przechowywane chłodniczo), istnieje konieczność nadania produktowi wymaganej podczas formowania konsystencji. Można skorzystać w tym celu z urządzeń homogenizująco-miksujących. Umożliwiają one mechaniczną obróbkę masła i jego przygotowanie do pakowania na tradycyjnych urządzeniach formująco-pakujących.

Ze względu na specyficzny skład masła, tj. 82% tłuszczu, 16% wody, a także dopuszczalny 2% dodatek soli kuchennej, stawia się stosowanym do jego pakowania materiałom określone wymagania. Najważniejsze z nich to:

• brak negatywnego wpływu na cechy smakowo-zapachowe produktu;
• zadowalająca odporność na wilgoć, a także zmiany temperatury;
• odporność na tłuszcz;
• odporność na przenikanie substancji zapachowych;
• wysoka jakość higieniczna;
• dobre właściwości mechaniczne;
• właściwe zabezpieczenie produktu przed działaniem światła;
• niewielkie zanieczyszczenia metalami (miedzią i żelazem).

Najpopularniejszym i bardzo dobrym materiałem do pakowania masła są laminaty aluminiowo-pergaminowe. W celu optymalnego zabezpieczenia folii przed niekorzystnym wpływem podwyższonej kwasowości i ewentualną zawartością soli zabezpiecza się ją od wewnątrz odpowiedniej jakości lakierem. Ze względu na częste jeszcze stosowanie w dużych jednostkach opakowaniowych (np. kartonach) ważnym materiałem opakowaniowym jest w dalszym ciągu pergamin. Ważne miejsce w dużych jednostkach opakowaniowych zajmują także: folia polietylenowa, opakowania winylowe, a także laminaty polietylenowo-papierowe. Coraz częściej pojawiają się też jednostkowe opakowania kartonowe laminowane folią aluminiową. Głównym kierunkiem ich zastosowania są wyroby masłopodobne-miksy. Coraz częściej do pakowania masła a także miksów stosuje się materiał ECOR FPO wrap. Składa się on z minerałów związanych tworzywami sztucznymi (poliolefinami). Zastosowanie minerałów w składzie surowcowym materiału ECOR FPO znacznie zmniejsza obciążenie środowiska naturalnego i po wykorzystaniu jako materiał opakowaniowy umożliwia użycie ECOR FPO jako surowca wtórnego przy innej produkcji, tym samym dodatkowo oszczędzając zużycie zasobów naturalnych.

Prawidłowe przeprowadzenie końcowych etapów procesu technologicznego wyrobu masła może w znacznym stopniu ograniczyć możliwość pojawienia się szerokiej gamy wad związanych z opakowaniem produktu, a także wyglądem masła po rozpakowaniu oraz na jego przekroju. Można tutaj zaliczyć wszelkie uszkodzenia, zabrudzenia oraz niewłaściwy nadruk na materiale opakowaniowym. Do grupy tej można zaliczyć wady związane z barwą masła, takie jak barwa zbyt jasna lub zbyt ciemna, marmurkowatość lub matowość.

Duża grupa wad wyglądu jest związana z plamistością masła Najbardziej niekorzystne ze względu na ogólną jakość masła są plamki pochodzenia mikrobiologicznego.

Dopełnieniem prawidłowo przeprowadzonego procesu technologicznego wyrobu masła jest właściwe jego oznakowanie. Zakres informacji podawanych na opakowaniu jednostkowym masła regulują przepisy ujęte w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania środków spożywczych z 10 lipca 2007 r (Dz.U. 2007 r. Nr 137 poz. 966 ze zmianami Dz.U. 2007 r. Nr 219 poz. 1629, Dz.U. 2008 r. Nr 93 poz. 595).

Informacje podawane na opakowaniu środka spożywczego, a więc i masła, istotne ze względu na ochronę zdrowia lub życia człowieka, nie powinny wprowadzać konsumenta w błąd tekstem lub znakiem graficznym, oraz przypisywać środkowi spożywczemu cech, których nie posiada. Podawanie informacji na etykiecie ma również duże znaczenie dla zapewnienia „uczciwości” obrotu handlowego i rzetelności konkurencji rynkowej.

W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera fakt coraz szerszego włączania się zakładów przemysłu spożywczego, w tym zakładów mleczarskich, do działań zmierzających do powszechnego znakowania masła zgodnie z systemem GDA (Guideline Daily Amounts), czyli procentowym odniesieniem kaloryczności i ilości składników zawartych w porcji produktu do wzorca Wskazanego Dziennego Spożycia.