Dotacje w praktyce: Zaskakujący nabór

Jak należy ocenić kondycję branży przetwórstwa spożywczego w tym mleczarstwa jeżeli zadeklarowano w przeciągu zaledwie 5 dni roboczych aż 444 inwestycji za rekordową wartość prawie 3 mld złotych. Pomimo dużej niepewności co do wniosków złożonych w ubiegłym roku (nadal niewiele podpisanych umów), terminu i zasad składania oraz nikłej kampanii informacyjnej jeszcze raz przetwórcy udowodnili że są w stanie skutecznie wchłonąć prawie każde ilości środków pomocowych.

Kolejna szansa

Po poprzednim ubiegłorocznym, kwietniowo/majowym naborze wniosków dużo mówiło się o konieczności modyfikacji przyjętych zasad PROW w tym także Działania 123 „Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”. Przedmiotem dyskusji był nie tylko zakres i sposób udzielanej pomocy ale także ilość środków przydzielonym poszczególnym działaniom. We wrześniu ubiegłego roku resort rolnictwa wyszedł nawet z propozycją radykalnych zmian w funkcjonowaniu tego działania niestety polegających głównie na ograniczeniu o relatywnie duże kwoty wartości pierwotnie przeznaczone na ten cel ale ze strony Brukseli nie spotkało się to z aprobatą. Na początku tego roku rozpoczęto dyskusję o zwiększeniu roli tego działania np. poprzez wzmocnienie finansowe inwestycji opartych na surowcach skupowanych od Grup Producentów Rolnych czy wręcz motywowania ich do samodzielnego przetwórstwa czy dystrybucji. Podejmowane były także próby użycia Działania 123 do celów konsolidacyjnych branż np. mleczarstwo. Żadna z tych modyfikacji nie znalazła realnego odzwierciedlenia w obecnym naborze wniosków, odbył się formalnie on (prawdopodobnie po raz ostatni) na dotychczasowych, ubiegłorocznych zasadach.

Niemałe zamieszanie wywoływał termin naboru wniosków. Początkowo po wielomiesięcznym wyczekiwaniu na autoryzację ARiMR dla tego Działania oraz mozolnego dokonywania preselekcji i oceny formalnej złożonych 818 aplikacji logika podpowiadała, że nowy nabór odbędzie się najwcześniej po zakończeniu oceny formalnej poprzednio złożonych wniosków i podpisaniu większości umów. Kierownictwo Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z (byłym już) prezesem Agencji wielokrotnie zapowiadało termin uruchomienia tego działania określając bardzo ostatnio modnym słowem; niebawem, ciągle zmieniały się publikowane harmonogramy czasowe, padały nowe terminy także w formie pisemnej i kiedy zaczął już w świadomości funkcjonować termin 26 czerwca 2009 r. jako termin wydania Komunikatu Prezesa Agencji z 14 dniowym wyprzedzeniem w ramach zrywu zwanego – zwiększeniem tempa absorpcji środków unijnych przez resort rolnictwa ogłoszono nabór od 15 kwietnia a więc o prawie trzy miesiące wcześniej.

Wiele „życzliwych„ komentarzy przysporzyło też Agencji wyznaczenie terminu składania wniosków w pierwszy dzień roboczy po tradycyjnie obchodzonych rodzinnie w Polsce Świętach Wielkanocnych. W ubiegłym roku podobny nabór urządzono w okresie najdłuższego weekendu majowego gdy praktycznie nie pracuje lub pracuje w niepełnym wymiarze czasu administracja publiczna niezbędna do pozyskania wymaganych zaświadczeń czy wypisów nie wspominając o spowolnionej pracy firm ewentualnych dostarczycieli ofert czy projektów.

Statystycznie rzecz ujmując...

Drugi nabór a wydatkujący trzeci limit PROW na który przeznaczono do rozdysponowania kwotę pomocy finansowej w wysokości – 637.580,00 PLN rozpoczęto w dniu 15.04.2009 r. a zakończono zgodnie z zapisem w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 października 2007 po przekroczeniu 120% limitu wartości sumy pomocy w dniu 21.04.2009 r. W sumie podczas 5 dni roboczych przyjęto 444 szt. wniosków na sumę 1.001.255.070,02 PLN, które wyczerpały limit pomocy w 157,04% przeznaczonego w tym naborze.

Charakterystyczny jest statystyczny wzrost wartości dotacji dla jednego wniosku i tak jak w roku poprzednio średnio wynosiło 1.994.543 złotych a obecnie ponad 2,255 tyś. złotych czyli ponad 10% wzrost

Najwięcej inwestycji podobnie jak i w poprzednim roku zapowiada się w województwach wielkopolskim (73), mazowieckim (54), śląskim (44) i łódzkim (38) a najmniej w województwach opolskim (10), dolnośląskim (11), lubuskim (12) i podkarpackim (13) (rys. 1).

W ramach PROW Działanie 123 maleje ilość wniosków składanych przez zakłady przetwórstwa mleka, z niecałych 70 szt. (ok. 8% liczby wszystkich złożonych wniosków) w poprzednim naborze do niespełna 30 szt. w tym naborze. Na stałym poziomie znajduje się liczba wniosków składanych przez firmy prowadzące działalność określoną w PKD 51.33.Z – Handel hurtowy artykułami mleczarskimi.

Rysunek 1. Liczba złożonych wniosków