Probiotyki: Probiotyczny biznes

Oświadczenia zdrowotne

W celu zapewnienia większego bezpieczeństwa konsumentom i ujednolicenia wymagań prawnych we Wspólnocie Europejskiej wydano Rozporządzenie 1924/2006 WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (sprostowanie Dz. Urz. UE L 12 z 18.01.07, str. 3). Zgodnie z tym aktem prawnym, deklaracje producentów na temat korzyści zdrowotnych    wynikających ze spożywania produktu, zamieszczane na etykiecie i w przekazach marketingowych muszą być potwierdzone naukowo. W celu ujednolicenia treści oświadczeń i warunków ich stosowania, do końca stycznia 2010 roku zostanie opublikowany wykaz zatwierdzonych oświadczeń. Każdy kraj członkowski miał za zadanie dostarczyć do Komisji Europejskiej listę proponowanych oświadczeń. Aktualnie trwa ich opiniowanie przez EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności). Około 75 polskich firm zgłosiło 4800 oświadczeń, w tym znalazło się około 130 oświadczeń zdrowotnych dotyczących szczepów probiotycznych. Pełna lista zgłoszonych oświadczeń zdrowotnych znajduje się na stronie internetowej GIS.

Oświadczenia zdrowotne muszą odnosić się konkretnie do tych szczepów, które są aplikowane. Nie wystarczy opierać się na przeglądzie istniejących doniesień naukowych. Musi być również sprecyzowana liczba bakterii potrzebnych do osiągnięcia efektu zdrowotnego.

Pomimo podwyższonej poprzeczki, jaką stwarza wymóg i warunki stosowania oświadczeń zdrowotnych, producenci przychylnie patrzą na czekające ich zmiany. Ujednolici to rynek produktów probiotycznych, bowiem każdy producent i każdy produkt probiotyczny będzie podlegał takiej samej ocenie, według tych samych, jasno określonych kryteriów.

To nie koniec zaostrzenia przepisów. Znaczne kary finansowe będą nakładane na producentów za wady jakościowe produktu, w tym błędne oznakowanie, jak wynika ze znowelizowanej Ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 214 poz. 1346 z dnia 3 grudnia 2008 r.).

Probiotyki na półce

Polski segment probiotycznych napojów fermentowanych na chwilę uległ stagnacji. Odnosi się wrażenie, że producenci oczekują na zmiany związane z oświadczeniami.

Do rynkowych weteranów należy z pewnością zaliczyć:

• napój probiotyczny Actimel (Danone) (smaki: naturalny, wieloowocowy, truskawkowy, cytrynowy, wiśniowy – nowość). Zawiera szczepy probiotyczne Lactobacillus casei Defensis DN-114 001, wspomagające naturalną odporność;
• Jogurt Activia (Danone); (smaki: śliwka, wiśnia, truskawka, jagoda – nowość), jogurt Activia musli (smaki: jabłko, malina, brzoskwinia, naturalny), Activia do picia (smaki: suszona śliwka, morela-suszona morela, truskawka-kiwi, truskawka-poziomka, wiśnia-czarna porzeczka) zawierają szczepy probiotyczne Bifidobacterium ActiRegularis DN-173 010, które pozytywnie wpływają na skrócenie czasu pasażu jelitowego.
• Jogobella L. casei (Zott) (smaki: classic, wiśnia-wanilia, jagoda-wanilia, truskawka-czerwona porzeczka, brzoskwinia-marakuja) zawiera Lactobacillus paracasei Lpc-37 wspomagający naturalną odporność organizmu.

Wymienione produkty są oferowane jako probiotyczne, a ich specyficzne działanie na organizm zostało udowodnione w badaniach klinicznych. Dzięki zintensyfikowanym kampaniom reklamowym produkty te już dobrze zakorzeniły się w świadomości konsumentów. Obecnie obserwuje się pogłębianie asortymentu o nowe warianty, smaki i opakowania.

Poza wymienionymi produktami, na rynku występują napoje mleczne, o deklarowanym wpływie probiotycznym, jednak producenci nie zamieścili dokładnej informacji na temat stosowanych szczepów. Do nich zalicza się jogurt Polski (Mlekovita GK), w ostatnich dwóch latach silny akcent w grupie jogurtów, który systematycznie zwiększa swój udział w rynku dzięki niskiej cenie, szerokiej dystrybucji i butelce. Według deklaracji producenta jogurt Polski, zawiera kultury probiotyczne – Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium, mające właściwości antybakteryjne, zapobiegające zakażeniu przez większość popularnych wirusów i bakterii. Producent niestety nie ujawnia więcej szczegółowych danych.

Linia produktów Milko (Mlekpol SM), to mocna i wyróżniająca się oferta jogurtów (naturalny, morelowy oraz truskawkowy), maślanek (naturalna i o smaku owoców leśnych) oraz kefirów (naturalny), pakowanych w charakterystyczne wąskie butelki kartonowe z zakrętką, o pojemności od 0,2 do 1 litra. Producent umieszcza na opakowaniu logo z opisem: L. casei wzmacnia organizm każdego dnia i informuje konsumentów o korzystnym wpływie bakterii L. casei na organizm człowieka.

Jogurty Jovi i Jovi Fitness-line (Obory, Lactalis Polska) oferowane są natomiast do sprzedaży jako produkty zawierające pożądaną dla organizmu mikroflorę: bakterie probiotyczne (Lactobacillus casei, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium lactis) – żywe kultury bakterii, które według danych producenta, gwarantują korzyści zdrowotne, m.in. zwiększenie odporności organizmu, poprawę perystaltyki jelit oraz procesów trawiennych, a tym samym zdecydowane polepszenie samopoczucia. Dodatkowo produkty linii Fitness-line wzbogacone są w L-karnitynę wspomagającą proces metabolizmu tłuszczów oraz aloes o działaniu oczyszczającym i regenerującym.

Linię pitnych jogurtów probiotycznych pod marką Joguś oferuje również Krasnystaw (OSM). Producent informuje, że dzięki bakteriom Bb-12 (Bifidobacterium lactis) oraz La-5 (Lactobacillius acidophilus), produkty te wykazują działanie prozdrowotne, m.in. odbudowują florę bakteryjną jelit i korzystnie wpływają na proces trawienia. Produkty występują w zakręcanych butelkach 500 g.

Zgodnie z deklaracjami innego producenta, czeskiej firmy Olma, jogurty Revital active, oferowane w kubeczkach 125 g, zawierają unikalną kombinację mikroflory probiotycznej Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophilus oraz Bifidobacterium sp., która wywiera korzystny wpływ nie tylko na pracę przewodu pokarmowego, ale również na odporność organizmu. Producent powołuje się na wyniki badań klinicznych, jednak nie zamieszcza szerszych informacji na ten temat.