Mleczne dodatki do kawy: Nie tylko z mlekiem. Płynne dodatki do kawy
Według specjalistów
Picie kawy z mlekiem to wieloletnia tradycja, której początki sięgają końca XVII wieku. Wedle badań pierwszą historyczną postacią, która dodawała mleko do kawy, był Johan Nieuhof, ambasador Holandii w Chinach.
Do dziś najbardziej popularnym dodatkiem do kawy jest mleko. Dzięki niemu kawa uzyskuje lekko słodkawy smak i aksamitność, a goryczka i kwasowość zostają przełamane. Estetyczna pianka mleczna i wzory na jej powierzchni nadają kawie atrakcyjny wygląd.
Mleko krowie jest też surowcem o największej dostępności na rynku, a sposób jego dodania okazuje się bardzo prosty. Może być ono zarówno zimne, jak i ciepłe. Innym sposobem uatrakcyjnienia kawy jest dodanie spienionego mleka. W takiej sytuacji powinno być ono zimne, a zalecaną temperaturą są 4°C. Ten poziom wychłodzenia zapewnia zwykła lodówka. Po spienieniu mleko powinno mieć nie więcej niż 60–70°C.
Kawa ze spienionym mlekiem według ekspertów daje korzystniejsze połączenie niż sama kawa i samo mleko. Kawa ze spienionym mlekiem uzyskuje słodycz, aksamitną teksturę i koronę z piany.
Według baristów najlepsze mleko do kawy ma wysoką zawartość białka i tłuszczu
Warto wiedzieć, że mleko to polepszacz nie tylko smaku, ale też i nastroju. Zawiera aminokwas tryptofan, który pomaga wyzwolić działającą uspokajająco melatoninę. Jednocześnie badania naukowe oraz doświadczenia ekspertów wskazują, że najlepsze mleko do kawy zawiera od 3 do 4% tłuszczu. Z takiego mleka powstaje gęsta, drobnopęcherzykowa piana, która dobrze trzyma się na powierzchni kawy. Analizy wskazują, że mniejsza lub większa zawartość tłuszczu w mleku utrudnia ubicie pożądanej jakości piany. Jeżeli w mleku jest za mało tłuszczu, piana będzie zbyt „cienka” i szybko opadnie. Jeżeli użyjemy mleka o zbyt wysokiej ilości tłuszczu, ubicie pianki może w ogóle nie być możliwe. Jednocześnie za tłuste mleko może całkowicie zmienić i zatrzeć charakterystyczny smak kawy.
Nie zaleca się używania do kawy już raz podgrzanego mleka ze względu na „przypalony” i gorzkawy posmak. W domach i kawiarniach zazwyczaj mamy do wyboru mleko klasyczne i bez laktozy, przy czym to drugie będzie charakteryzowało się większym odczuciem słodyczy. Problemem z mlekiem do spieniania jest krótki termin przydatności do spożycia i konieczność przechowywania go w obniżonej temperaturze, natomiast zdecydowanie wygrywa pod względem smakowym i odżywczym z jego alternatywnymi odpowiednikami.
Najbardziej popularne kawy z mlekiem
Mleko do kawy to uniwersalny produkt, za pomocą którego można wyczarować kilka popularnych i lubianych rodzajów naparu. Kawa z mlekiem jest lżejsza, bardziej „delikatna” w smaku i cudownie pienista w konsystencji. Na smak naszego napoju mlecznego wpływa wybór produktu, z którego jest wykonany, oraz technika wykonania. Do najbardziej znanych rodzajów kaw należą espresso macchiato, cappuccino, caffe latte, flat white.
Espresso macchiato to tzw. „poplamione espresso”. Charakteryzuje się najmniejszą dozą mleka, czyli kapką piany unoszącej się na powierzchni. Cappuccino to klasyk we włoskim stylu. Do filiżanki o rozmiarze 120–180 ml wlewamy pojedyncze espresso i dopełniamy mocno spienionym mlekiem. Latte od cappuccino różni się proporcjami pianki i mleka. Jest to zazwyczaj najbardziej mleczna kawa w ofercie, serwowana w filiżance o pojemności 300 ml. Flat white pochodzi z Nowej Zelandii. Oznacza podwójne espresso dopełnione ciepłym mlekiem z bardzo małą ilością pianki. Mieści się w filiżance w rozmiarze 180–220 ml.
Kawa z mlekiem – za i przeciw
Dolewanie mleka do kawy jest popularnym zabiegiem. Dodatek eksponuje smaki espresso, czyli bazy, która odpowiada za intensywność naparu. Wiele osób nie wyobraża sobie początku dnia bez takiej kawy. Jest aromatyczna, dodaje energii i wigoru. Trudno też wyobrazić sobie jakiekolwiek spotkanie biznesowe czy towarzyskie bez kilku łyków tego aromatycznego napoju. Badania naukowe wskazują, że spożywanie 2–3 filiżanek kawy dziennie zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej. Kawa zawiera kofeinę, która działa pobudzająco na nasz organizm. Zawiera też dużo dobroczynnych przeciwutleniaczy. Badania wykazały, że po spożyciu kawy następuje długotrwałe uwalnianie antyoksydantu – polifenolu.
Anna Michalak
senior consultant w panelu gospodarstw domowych CPS GfK / YouGov
Wśród polskich gospodarstw domowych trudno znaleźć takie, które nie kupują mleka w dowolnym celu konsumpcyjnym, w tym do kawy. A jak to jest z kategorią mleczka do kawy? Po tę kategorię sięga 24% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce (MAT czerwiec 2024) i choć liczba kupujących pozostaje mniej więcej stabilna, to od 3 lat widzimy ujemny trend kategorii w ujęciu ilościowym. Niecała 1/3 produktów wkładanych do koszyków to marki własne, a ich znaczenie w kategorii utrzymuje się na podobnym poziomie na przestrzeni ostatnich lat. Pomimo iż dyskonty mają najwyższy udział w zakupach tej kategorii – 38%, to nie jest on tak dominujący jak w przypadku zwykłego mleka. Ważne miejsce zajmują tu hipermarkety (19%) i małe formaty (23%). Mleczko do kawy kupowane jest średnio 6 razy w ciągu roku i w tym czasie pojedyncze gospodarstwo wypija go średnio ok. 4 litrów. W stosunku do kategorii mleka, mleczka do kawy cieszą się większą popularnością wśród gospodarstw 1- i 2-osobowych oraz w gospodarstwach osób starszych, w wieku 50 lat i więcej.
Mleko skondensowane
Pomysłodawcą stworzenia mleka skondensowanego był Nicolas Appert, który wykreował nowy produkt we Francji w 1820 r. W 1835 r. angielski badacz William Newton wpadł na pomysł dodania cukru do mleka, aby zapewnić jego trwałość. Dzisiaj mleko skondensowane to mleko, z którego usunięto wodę (około 60%). W dalszym ciągu produkuje się je z dodatkiem cukru pod nazwą słodzonego mleka skondensowanego.
Mleko skondensowane produkowane jest z mleka surowego, standaryzowanego do pożądanego stosunku tłuszczu do suchej masy beztłuszczowej, a następnie podgrzewanego do temperatury 85–90°C przez kilka sekund. Proces ogrzewania niszczy mikroorganizmy, zmniejsza oddzielanie tłuszczu i hamuje utlenianie. Coraz częściej mleko skondensowane jest wytwarzane przez dodanie odtłuszczonego mleka w proszku i cukru do mleka w celu zwiększenia zawartości substancji stałych do pożądanego poziomu. W zależności od ilości dodatków może to skrócić lub nawet wyeliminować etap odparowywania wody.
Napoje alternatywne do kawy
Choć mleko krowie dodaje się do kawy najczęściej, to w związku z trendami rozwoju żywności roślinnej, dietami wegańskimi oraz rosnącą liczbą osób cierpiących na nietolerancję laktozy i uczuleniem na białka mleka krowiego na rynku dostępnych jest wiele alternatyw roślinnych. Mimo to decyzja o wyborze napoju sojowego, migdałowego, orzechowego, ryżowego czy owsianego może stanowić pewien problem. Niestety niektóre napoje alternatywne trudno się spieniają. Poza tym zasadniczo taki napój składa się z wody, cukru i składnika charakteryzującego, tzn. soi, migdałów, ryżu, kokosa, orzechów lub owsa. Może zawierać także dodatki smakowe jak wanilia czy czekolada.
Mimo że same w sobie napoje alternatywne mają ciekawe smaki, to już w zestawieniu z kawą nie zawsze dobrze wypadają. Przestawienie się na napój inny niż mleko krowie zazwyczaj zajmuje trochę czasu.
Rynek mleka i napojów do kawy
Rynek mleka i napojów do kawy z uwzględnieniem potrzeb baristów jest rynkiem niszowym. Produkty płynne do kawy wykorzystywane są głównie w kawiarniach, restauracjach oraz cateringu. Mleka do kawy są również coraz częściej kupowane przez biura oraz konsumenta indywidualnego. Takie mleczka dzieli się na produkty do serwowania indywidualnego (blistry) oraz do szerszego użytku (w kartonach). Wydaje się, że moda na pojedyncze blistry pomału przemija ze względu na rosnącą popularność zaparzaczy do kawy, które dają większą gamę produktów końcowych. W zasadzie każde miejsce serwujące kawę jakiejś grupie (biuro, kawiarnia, restauracja) posiada jakiś typ zaparzacza i oferuje odbiorcom ich ulubioną wersję kawy. Jest to szczególnie widoczne w dużych ośrodkach miejskich, gdzie panuje moda na kawę na wynos oraz spotkania z przyjaciółmi w lokalnych kafejkach przy kubku ulubionego napoju. Coraz częściej zaparzacze można spotkać w domach i stanowią one uzupełniające wyposażenie kuchni.
Mleko i napoje przeznaczone do tego segmentu są pakowane głównie w kartony o pojemności od 500 ml do 1 litra lub w indywidualne blistry po 10 ml. W Polsce wciąż istnieje rynek mleka zagęszczonego, wykorzystywanego przez starszych konsumentów oraz przemysł cukierniczy.
Literatura:
- https://kawawbiurze.pl/jakie-mleko-do-kawy/
- https://www.philips.pl/c-e/blog/dom/picie-kawy/porady/jakie-mleko-do-spieniania.html
- https://b2b.coffeedesk.pl/blog/2022/10/14/mleko-do-kawy/
- https://czaskawy.pl/Jakie-mleko-do-kawy-wybrac-blog-pol-1676182714.html
- https://kawa.pl/blogs/artykuly/dobry-i-zly-wplyw-mleka-w-kawie
- https://inspiracje-kawowe.pl/pl/blog/idealna-mleczna-pianka-za-pomoca-spieniacza-w-ekspresie-do-kawy-krok-po-kroku-1680918733.html
- https://najlepsza-kawa.pl/mleko-do-kawy-jak-wybrac-odpowiednie/
- https://darvea.pl/blog/kawa-z-mlekiem-czy-bez-podpowiadamy-jakie-mleko-do-kawy-jest-najlepsze-n160
- https://pl.jura.com/pl/o-kawie/coffee-history
- https://ktomalek.pl/blog/kawa-z-mlekiem-czy-bez/w-3039?bgar=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8%3D
- Wikipedia.
