Produkty dla dzieci: Nabiał w diecie dzieci
Mleko i przetwory mleczne a zdrowie
Mleko i przetwory mleczne to bardzo szeroka grupa różnorodnych produktów. Obejmuje ona m.in.: mleko krowie, mleko modyfikowane, jogurt, kefir, maślankę, serki twarogowe, sery żółte. Nabiał jest jednym z najtańszych i najbardziej wartościowych produktów niezbędnych w codziennej diecie, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Produkty mleczne, w zależności od formy przetworzenia, postrzegane są: jako produkty o pozytywnym znaczeniu żywieniowym w zakresie nie tylko budowy mięśni, układu kostnego i zębów, ale także odporności i prawidłowej pracy układu pokarmowego.
Do budowy wszystkich tkanek naszego organizmu jest niezbędne pełnowartościowe białko. Mleko zawiera wszystkie niezbędne do życia aminokwasy, które są głównym składnikiem budulcowym nowych komórek. Stosunek ilościowy poszczególnych aminokwasów odpowiada zapotrzebowaniu człowieka, co jest istotne by zapewnić prawidłowy wzrost i rozwój młodemu organizmowi. Spożywanie białka w postaci nabiału jest jednym z najlepszych sposobów na poprawę metabolizmu i budowę masy mięśniowej dziecka.
Mleko uważane jest za lekkostrawne, a zawarty w nim cukier mleczny – laktoza – zwiększa bioprzyswajalność wapnia. Cukier mleczny stanowi doskonałą pożywkę dla pożądanej przez organizm mikroflory bakteryjnej jelit, która umożliwia prawidłową funkcję tego odcinka przewodu pokarmowego. Wyjątkiem są osoby uczulone na laktozę.
Obecnie rekomenduje się, by wybierać mleko i produkty mleczne o ograniczonej zawartości tłuszczu, by w ten sposób uniknąć nadmiaru nasyconych kwasów tłuszczowych. W wielu krajach prowadzone są kampanie informacyjne wskazujące na konieczność ograniczania ilości tłuszczu w diecie dzieci.
American Heart Association rekomenduje by dzieci w wieku powyżej 2 lat spożywały odtłuszczone mleko i produkty mleczarskie, aby zapobiec zwiększeniu podaży tłuszczu i cholesterolu w diecie. Podobne zalecenia podaje Australian National Health and Medical Research Council. W pracy pt. The Dietary Guidelines for Children and Adolescents in Australia wskazuje się, że każda osoba powyżej 2 lat powinna konsumować szeroką gamę odtłuszczonych produktów mleczarskich. Jednocześnie podkreśla się, że produkty ze zmniejszoną zawartością tłuszczu są lepsze dla młodych organizmów, ponieważ zawierają mniej nasyconych kwasów tłuszczowych, dostarczają mniej energii, co pozwala dzieciom, młodzieży i ich rodzicom – łatwiej panować nad ilością dostarczanej energii, a tym samym łatwiej utrzymywać prawidłową wagę.
Mimo powyższych wskazań warto pamiętać, że produkty mleczne dostarczają korzystnych dla organizmu kwasów omega-3. W mleku, a szczególnie w serach, jest zawarty kwas linolowy, jeden z najsilniej działających związków o właściwościach przeciwnowotworowych zawartych w pożywieniu.
Wapń pochodzący z mleka krowiego jest najlepiej przyswajalny przez organizm człowieka. Jego przyswajalność szacuje się na ponad 30%, podczas gdy z produktów roślinnych oscyluje w granicach 10-13%.
Wapń zawarty w mleku jest niezbędny do budowy kości i zębów. Zbyt mała ilość wapnia w diecie może skutkować podatnością kości na złamania oraz pojawieniem się osteoporozy. Niedobory wapnia mogą odbić się na zdrowiu dziecka, powodując kłopoty z krzepnięciem krwi, drżeniem rąk, problemami hormonalnymi. Wapń, jest również wykorzystywany w procesach metabolicznych zachodzących w mięśniach i komórkach nerwowych.
Produkty mleczne są źródłem również składników mineralnych tj. fosforu, magnezu, potasu i cynku. Fosfor wspiera wzrost i odbudowę komórek – jest po wapniu głównym składnikiem kości i zębów. Uwalnia energię potrzebną do procesów biologicznych organizmu. Magnez wspomaga pracę mięśni, uczestniczy w procesach uwalniania energii i reguluje funkcje układu nerwowego. Cynk wspomaga m.in. układ odpornościowy.
Jednym z najczęściej wymienianych składników, w kontekście mleka i jego przetworów, jest witamina D. Ułatwia ona wchłanianie wapnia, przeciwdziała otyłości, miażdżycy i osteoporozie. Wzmacnia również nasz układ odpornościowy. Z kolei zawarta w mleku witamina A pomaga zachować sprężystość zewnętrznej warstwy skóry i jest odpowiedzialna za proces widzenia. Witamina B2 wspiera produkcję energii, we wszystkich komórkach organizmu. Witamina B12 uczestniczy w budowie czerwonych krwinek, które przenoszą tlen i składniki odżywcze do wszystkich tkanek organizmu. Badania wykazują, że spożywanie mleka wpływa pozytywnie na sprawność umysłową i pamięć.
Produkty fermentacji mlekowej relatywnie łatwo regulują prace układu pokarmowego, co jest niezwykle istotne w zachowaniu zdrowia. Dzięki swoim właściwościom produkty mleczne zapobiegają biegunkom i zaparciom, przywracają właściwą mikroflorę jelit, mają wpływ na przyswajalność substancji mineralnych i funkcjonowanie systemu odpornościowego.
W zasadach żywienia dzieci i młodzieży rekomendowanych przez Instytut Żywności i Żywienia zwraca się uwagę na to, że dzieci i młodzież powinny jeść codziennie różne produkty z każdej grupy pokarmowej, uwzględnionej w tzw. piramidzie żywieniowej. IŻŻ wyraźnie rekomenduje spożywanie codziennie przynajmniej 3-4 porcji mleka lub produktów mlecznych tj. jogurty, kefiry, maślanka, sery. Warto pamiętać by były to produkty naturalne z jak najmniejszą ilością cukru i optymalną ilością tłuszczu. Jest to o tyle ważne, że od lat rekomenduje się ograniczanie spożycia cukru i tłuszczu, także w kontekście dzieci i młodzieży oraz rosnącej wśród nich otyłości.
Mleko i produkty mleczne mają tę wartość, że mogą być stosowane zamiennie. W przypadku tych produktów można stosować także system ekwiwalentów mleka. Dlatego też, aby zapewnić odpowiednią podaż wapnia można używać naprzemiennie różnych produktów mleczarskich. Dla porównania: tyle samo wapnia (240 mg) co w szklance mleka znajduje się także w kubeczku jogurtu, szklance maślanki, kefiru, dwóch plasterkach żółtego sera, 25 dag twarożku, 4 naleśnikach z serem, 1 szklance mleka z kartonika.
Obserwując od lat segment produktów dla dzieci można śmiało powiedzieć, że działania mleczarzy wobec tego segmentu w Polsce są dość zachowawcze. Ze względu na wysokie koszty wdrożenia tylko nieliczni rozwijają linie dedykowane dzieciom. Jeżeli ktoś nie dysponuje spójną koncepcją marketingową dla tej grupy, relatywnie elastycznym budżetem marketingowym, to trudno będzie mu wypromować tego typu produkty.
Branża mleczarska wobec potrzeb dzieci
Dzieciaki oczekują produktów, które widzą w reklamach oraz u rówieśników. Muszą też wpisywać się w aktualne trendy dziecięce w rynku dziecięcego show biznesu, sportu czy zainteresowań i pasji. W związku z dynamiką zmian jaką trzeba ciągle monitorować, bardzo często jest to niszowa produkcja, w krótkich seriach, nierozwijana na większą skalę. Często wymaga modyfikacji szaty graficznej nadążającej za zmiennymi upodobaniami dzieci i nastolatków.
Z rodzicielskiego punktu widzenia podstawową wadą niektórych produktów mleczarskich dla dzieci jest ich słodki smak i kaloryczność. Producenci powinni w tym względzie wykazywać daleko posuniętą ostrożność. Nie zawsze bowiem produkty przeznaczone dla dzieci są rzeczywiście pożądane w diecie dziecka coraz częściej zmagającego się z otyłością czy nadwagą.
Problemem bywają też cienkie platynki wieczka, które łatwo mogą ulec uszkodzeniu w transporcie. Ważne są też wielkość opakowania i łyżeczka. Zbyt duże i zbyt wysokie nie zmieszczą się do śniadaniówki czy torebki. Zbyt duża pojemość przerośnie możliwości ilościowe dziecka młodszego i będzie zbyt skromna dla nastolatka. Warto też wziąć pod uwagę, że w szkołach dzieciaki nie mają czasu ani warunków do jedzenia łyżeczką produktów półpłynnych. Na przerwach panuje ruch, przepychanie, jedzenie odbywa się często na stojąco. Ciekawym pomysłem mogą być produkty zapakowane w saszetki, bardzo bezpieczne i wygodne oraz napoje i mleka w 200 ml kartonikach.
Z drugiej strony prawie całkowicie brakuje produktów dla nastolatków. O ile gama produktów dla młodszych dzieci jest dość szeroka, to z produktami dla dzieci 11-12+ już jest problem. Obecne produkty mają stylistykę raczej wczesno dziecięcą – sympatyczne zwierzątka, słodkie księżniczki, piraci; co jest dobre dla dzieciaków młodszych. Niestety nie jest to już świat zbuntowanych nastolatków, dla których inne wartości nadają sens życia. Dla starszych dzieci pozostają produkty przeznaczone dla dorosłych.
Ciekawy produkt
Odpowiedzialne podejście do żywienia dzieci reprezentuje mleczarnia Czarnków (OSM). Spółdzielnia specjalizuje się w deserach dla dzieci pod swojsko brzmiącymi nazwami Franuś, Zuzia Tosia i Czaruś. Firma wyróżnia się zrównoważonym podejściem do produkcji mleka, wyważonym składem i znajomością konsumenta dziecięcego.
W kategorii serów podpuszczkowych też nie ma zbyt dużo kreatywnych pomysłów. Zaledwie kilku producentów pokusiło się o przygotowanie serów żółtych w wersji plasterkowanej lub serowych przekąsek dla dzieci. W umiarkowanej ilości to daje ciekawe urozmaicenie szkolnej śniadaniówki albo wycieczkowego plecaka. Na pewno nie rozwija to jeszcze potencjału możliwości marketingowych w tym zakresie.
Dość dużo jest jeszcze do zrobienia w zakresie komunikacji. Przekazy marketingowe branży mleczarskiej są raczej uniwersalne aczkolwiek często pojawiają się w nich dzieci, rodzina. Na tego typu przekazach bazują m.in. Hochland Polska (m.in. To jest pyszne! z parą dziecięcych przyjaciół), Grupa Mlekovita, Piątnica OSM (Piątuś). Ciekawą „młodzieżową innowacją” jest reklama Grupy Mlekovita, w kontekście produktów dla mleka smakowego z nastolatkami w roli głównej. Wskazane byłyby różnego typu programy edukacyjne dla rodziców i dzieci, o wartościach odżywczych mleka i jego przetworów, z wykorzystaniem zarówno mediów telewizyjnych, internetowych jak i drukowanych.
Oferta naszych sklepów
W placówkach handlowych najwięcej produktów dla dzieci oferują firmy Danone oraz Zott Polska. Są to produkty łatwe przyjemne w smaku, wzbogacone w interesujące chrupiące dodatki. Wydają się miłą przekąską, słodkim deserkiem lub jogurtem dla małego łasucha. Bardzo często marketing tych produktów bazuje na wykreowanej przez producenta postaci – ambasadora marki (Monte/Pies) niż używa wizerunków z aktualnie popularnych bajek (Danonki/Kraina lodu II). W portfolio Zott Polska znajduje się też linia Milk Tiger, w ramach której milusińscy mogą spróbować m.in. paluszków serowych, puddingów, serków oraz jogurtów do picia.
Do grona aktywnych producentów zalicza się firma Olma Polska z linią produktów dla dzieci, a także czeski Milkeffekt (warkoczyki serowe Rumcajs).
Polscy producenci bardziej ostrożnie podchodzą do tematu. Na czoło w tej kategorii wysuwają się: Bakoma, Czarnków (OSM), Mlekpol (SM), Grupa Mlekovita oraz Piątnica (OSM), które specjalnie przygotowały produkty dla dzieci. Najsilniejsza pozycję w tej grupie ma Bakoma, która wypromowała markę Bakuś i w ramach jej możliwości oferuje portfolio deserków i serków homogenizowanych z dodatkiem wapnia i witamin, oraz napojów.
W Grupie Mlekovita królują serki Darek oraz linia produktów MiaMu. Ciekawe produkty ma Grupa Polmlek. W jej ofercie znajdziemy sery dla dzieci pod marką Fiko oraz napoje mleczne. Ser podpuszczkowy dla dzieci znajduje się też w portfolio mleczarni Sierpc OSM (Pikserki), Grupy Mlekovita (przekąski Sokoliki duo snack).
Duże brawa niewątpliwie należą się spółdzielniom, które w ramach swojej działalności uczestniczą lub uczestniczyły w programach edukacyjnych, promujących picie mleka w szkołach. W programie brało udział wiele firm mleczarskich, m.in. Czarnków (OSM), Grupa Mlekovita, Mlekpol (SM), Garwolin (OSM), Jana (ŚSM), Krasnystaw (OSM), Łowicz (OSM) i wiele innych.
Literatura
- Analizy własne autorki.
- https://ncez.pl/dzieci-i-mlodziez/dzieci-0-3/rozszerzanie-diety-niemowlat
- https://1000dni.pl/1-rok-zycia/rola-mleka-w-diecie-dziecka-po-1-roku-zycia
- https://health.clevelandclinic.org/dont-forget-dairy-part-childs-healthy-diet/
- Strony własne producentów.
