Współpraca z sieciami niełatwa, ale nieunikniona

Janusz Górski: Liczba spółdzielni mleczarskich w ostatnich latach spadała wskutek katastrofalnego wpływu silnych wahań koniunktury i spadających cen. Należy spodziewać się wzmocnienia czy spowolnienia liczby bankructw i przekształceń w tym segmencie? 

Arkadiusz Pisarek, prezes zarządu KZSM Zw. Rew.: W ostatnich latach sektor spółdzielni mleczarskich zmagał się z wieloma trudnościami. Jeśli ceny mleka i produktów mleczarskich ustabilizują się na wyższym poziomie, może to pomóc spółdzielniom w poprawie rentowności. Warto podkreślić, że spółdzielczość mleczarska to ważna część branży rolno-spożywczej w Polsce i powinna mieć wiodącą rangę w naszym kraju z powodu konieczności zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego.

Obecna sytuacja polskich spółdzielni mleczarskich zależy od wielu czynników takich jak poziom inwestycji, modernizacji, konkurencyjności, ale zależy także od zmian w przepisach prawnych, od sytuacji na rynku mleka i globalnych trendów w produkcji żywności. Na sytuację wpływają też wysokie ceny pasz i energii, rzutujące na rentowność produkcji mleka. Istotny wpływ na działalność spółdzielni mają również polityka Unii Europejskiej. Wsparcie finansowe oraz programy rozwoju mogą wpłynąć na ich stabilność. 

Warto również obserwować zmiany w preferencjach konsumentów. Rosnące zainteresowanie produktami roślinnymi i alternatywami dla mleka mogą wpłynąć na popyt na tradycyjne produkty mleczne. 

Na rynku widać potrzebę dalszej koncentracji i konsolidacji produkcji. Powinno to skutkować wzrosłem siły sektora mleczarskiego w stosunku do sieci handlowych. Jest to na pewno współpraca niełatwa, ale w świetle zmian zachodzących w sprzedaży hurtowej i detalicznej – nieunikniona. Sklepy wielkopowierzchniowe zdobywają coraz większe znaczenie. Ważne, aby współpraca z nimi opierała się na uczciwych zasadach, uwzględniających słuszny interes spółdzielni mleczarskich. Nie może być miejsca na działanie z pozycji siły przez duże sieci handlowe, gdyż odbywa się to kosztem spółdzielni, rolników i całych społeczności. Obecna sytuacja jest bardzo niepokojąca. Należy zabiegać o to, aby spółdzielnie występowały w tej sprawie razem, tak aby ich głos był bardziej słyszalny, a pozycja – równorzędna z dużymi sieciami. Dużą rolę może tu odegrać Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich, który może nadać wspólny szyld działaniom zrzeszonych spółdzielni i koordynować ich wysiłki oraz występować w ich imieniu do sieci handlowych i urzędów państwowych takich jak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Przyszłość polskich spółdzielni mleczarskich będzie zależała od wielu wymienionych wcześniej zmiennych, a kondycja sektora może się różnić w zależności od lokalnych uwarunkowań oraz umiejętności adaptowania się do zmieniającego się rynku. Warto śledzić te zmiany i analizować ich wpływ na mleczarstwo w Polsce.

Więcej w Forum Mleczarskie Handel 3/25.