Mlekpol (SM): Coraz więcej zapytań o produkty proszkowe

Rozmowa z Tomaszem Trzaską,

Kierownikiem Działu Handlu Zagranicznego Mlekpol (SM)

Janusz Górski: Wymiana handlowa w segmencie nabiału jest dla Polski niezmiernie istotna z racji faktu, że około 30-35% wolumenu produkcji musimy corocznie wyeksportować. Jak 2022 r. zmienił kierunki eksportu nabiału z mleczarni Mlekpol (SM)?

Tomasz Trzaska: Produkty wytwarzane przez SM Mlekpol znajdują wielu zagranicznych odbiorców. Poza Polską sprzedawane jest blisko 30% całej produkcji Spółdzielni. 2022 rok był wyjątkowy i obfitował w wydarzenia, których nie można było przewidzieć. W lutym wybuchła wojna w Ukrainie i w związku z tym nagle wstrzymane zostały wysyłki do tego kraju. W następnym miesiącu Ukraińcy powrócili do zamówień, natomiast ze względu na wprowadzony w Ukrainie kontrolowany wypływ waluty za granicę i ograniczone możliwości organizacji transportu wysyłki towarów były utrudnione. W miarę upływu czasu liczba wysyłanych tam produktów zaczęła rosnąć. Ostatecznie, w porównaniu do 2021 roku, zwiększyliśmy zarówno ilość, jak i wartość sprzedaży.

Na handel zagraniczny duży wpływ miały również konsekwencje związane z pandemią. Lockdowny wprowadzane w takich krajach jak Chiny czy Indonezja spowodowały zmniejszenie importu produktów mlecznych. Mlekpol również odczuł zmniejszone zakupy z tych krajów. Udało się natomiast rozwinąć sprzedaż do klientów z innych państw, takich jak: Meksyk, Chile, Filipiny, Japonia, Armenia, Arabia Saudyjska bądź Serbia. Spółdzielnia standardowo wysyłała produkty do krajów Wspólnoty Europejskiej – Litwy, Łotwy, Estonii, Bułgarii, Rumunii, Włoch, Grecji, Słowacji czy też Niemiec.

Mimo niekorzystnych okoliczności ilość eksportowanych produktów wzrosła o 6% w stosunku do roku 2021, natomiast wywóz do państw UE – prawie o 40%. Wpływ na to miał z pewnością rozwój sprzedaży produktów z nowego kompleksu proszkowniczego Mlekpolu w Mrągowie. Dzięki uruchomionej w nowym zakładzie produkcji poszerzyliśmy bazę odbiorców produktów takich jak WPC czy też permeat. Oprócz UE produkty te trafiają między innymi do Indii, Chin, Korei Południowej czy Japonii. 

Ostatnie miesiące przyniosły duże wahania importu chińskiego. Z czego wynikały te zaburzenia i czy może to być sygnał, że chińska produkcja nabiału wypiera europejski eksport?

Jedną z głównych przyczyn spadku importu chińskiego była rygorystyczna polityka miejscowego rządu w walce z epidemią SARS-Cov-2 – zero Covid, w ramach której na długi czas zamykano znaczne obszary kraju, a nawet całe miasta. Zaowocowało to osłabieniem gospodarki Państwa Środka i spadkiem siły nabywczej chińskich konsumentów. Nie bez znaczenia był też fakt, że ceny na rynkach światowych znacznie wzrosły. Poza tym zmniejszył się popyt zewnętrzny na produkty z Chin. Konsumenci z krajów rozwiniętych odczuli finansowe konsekwencje spowolnienia gospodarczego oraz rosnących stóp procentowych i zmniejszyli swoje zakupy w Państwie Środka. Oczywiście chińskie władze kontynuują też politykę zapewnienia samowystarczalności, natomiast na tym etapie produkcja mleczna w Chinach nie jest na tyle rozwinięta, by mogły one zrezygnować z importu mleka i jego przetworów.

Grudzień i styczeń przyniosły bardzo duże spadki cen surowców w Europie. Jakie są tego przyczyny, skoro koszty produkcji wzrosły? Jak ewoluuje sytuacja w lutym?

Wzrost kosztów produkcji w ostatnim roku, a tym samym podniesienie cen produktów mlecznych w Europie spowodowało, że wyroby z naszego regionu stawały się coraz mniej konkurencyjne na rynku światowym. Związany z tą sytuacją niższy eksport poza UE, jak również wstrzymywanie się od większych i długoterminowych zakupów przez odbiorców europejskich poskutkowały wzrostem zapasów produktów mlecznych w Europie. W celu pozbycia się tego zapasu, generującego dodatkowe koszty, sprzedający byli zmuszeni do dokonania znacznej korekty cenowej. Mniejszy import z Chin również zwiększał ogólną nadwyżkę produkcyjną, co było przyczyną napięć produkcyjno-cenowych w Europie. W lutym spadki cen wyhamowały. Widoczne było lekkie odbicie w kategoriach produktów tłuszczowych, takich jak masło i sery. 

Produkty mleczarskie, jakie eksportuje Mlekpol, to produkty B2B i B2C. Które z nich i jakie kategorie (OMP, PMP, serwatka, masło, sery w blokach etc.) są najważniejszą częścią Państwa eksportu?

Oferta eksportowa SM Mlekpol to przede wszystkim produkty z dłuższym terminem przydatności, takie jak mleko, mleko smakowe i śmietanki UHT, a także masło i sery oraz szeroka gama wyrobów proszkowych. Odbiorcy zagraniczni cenią wyroby Mlekpolu przede wszystkim za ich wysoką jakość, powtarzalność oraz polskie pochodzenie. Do najważniejszych produktów wysyłanych przez Spółdzielnię poza granice Polski należą produkty B2C, takie jak mleko, sery, twarogi, serki do smarowania, masło. Dzięki rozwojowi ich sprzedaży budujemy wizerunek i rozpoznawalność marek Mlekpolu na światowych rynkach. Ważną częścią naszego eksportu są również produkty B2B, na przykład sery i masło w blokach, mleko odtłuszczone i serwatka w proszku. Dzięki uruchomieniu nowoczesnej proszkowni w Mrągowie poszerzyliśmy gamę produktów B2B o takie wyroby jak: koncentraty białek serwatkowych, koncentraty białek mlecznych oraz permeat serwatkowy. Ponadto mamy możliwość produkcji różnych mieszanek tłuszczowych proszków na indywidualne potrzeby klientów.

Co jest silną stroną polskiego eksportu nabiałowego i eksport z których krajów unijnych i z których krajów na innych kontynentach jest największym konkurentem nabiału z Mlekpolu? USA?

Polskie produkty mleczne poszukiwane są przez zagranicznych importerów przede wszystkim ze względu na wysoką jakość oraz korzystny stosunek jakości do ceny. Wyroby SM Mlekpol pochodzą z najczystszych regionów Polski, wyróżniają się wysoką jakością i różnorodnością, dostosowaną do potrzeb konsumentów. Nasi partnerzy znają i doceniają elastyczność oraz potencjał produkcyjny Mlekpolu, które wynikają z własnej, stabilnej bazy surowcowej oraz z możliwości produkcji w 13 nowoczesnych zakładach. W działalności eksportowej Spółdzielnia konkuruje przede wszystkim z największymi producentami z krajów Europy, zwłaszcza z Niemiec, Holandii i Francji. W eksporcie do krajów azjatyckich ważnym konkurentem pozostają również Nowa Zelandia i USA, które w związku z bliskością tego rynku i zawartymi umowami handlowymi mogą zaoferować dostawy produktów w niższych cenach. Rok 2022 dla tych krajów nie był też tak dotkliwy pod względem wzrostu kosztów produkcyjnych jak dla producentów europejskich.

Jakie nowe wyspecjalizowane potrzeby i produkty (laktoferyna, mieszanki do produktów dla dzieci, białka mleka?) sygnalizują Państwa międzynarodowi odbiorcy z grupy odbiorców przemysłowych?

Od zagranicznych partnerów handlowych Mlekpol coraz częściej otrzymuje zapytania dotyczące specjalistycznych produktów sproszkowanych, takich jak mleko w proszku dla dzieci lub też mleko w proszku dla osób starszych (z laktoferyną). Dostrzegamy na rynku również zapotrzebowanie na produkty mleczne z wysoką zawartością białka. Zarówno zagraniczni, jak i krajowi klienci przemysłowi zainteresowani są koncentratami białek mlecznych i serwatkowych, które mają szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, zwłaszcza w kategorii produktów specjalnego przeznaczenia żywieniowego, jak odżywki i suplementy diety dla sportowców. Dzięki uruchomieniu nowej proszkowni w Mrągowie możemy sprostać oczekiwaniom także tych odbiorców. Produkty wysokobiałkowe pozwoliły Spółdzielni poszerzyć grono klientów o nabywców na przykład WPC 80 i 85. Coraz popularniejsze stają się także produkty wysokobiałkowe w proszku przeznaczone do sprzedaży detalicznej. 

Dziękuję za rozmowę
Janusz Górski