Wspólna Polityka Rolna: WPR na rynku mleka

Przechowywanie na rzecz ARR

Przedsiębiorstwo, które nie wykorzystuje w pełni swoich powierzchni magazynowych lub chłodniczych może świadczyć usługi przechowywania masła lub OMP stanowiących zapasy interwencyjne, opisane wyżej. Usługobiorcą jest państwowy podmiot, a więc wydaje się najbezpieczniejszy kontrahent.

Aby przechowywać towar na rzecz ARR, zakład musi uzyskać autoryzację, czyli spełniać szereg wymogów. I tak w przypadku przechowywania masła należy m.in.: posiadać infrastrukturę pozwalającą na zamrożenie i przechowywanie w temperaturze -15°C lub niższej oraz przyjęcie w ciągu doby minimum 100 ton masła. Natomiast, aby przechowywać OMP konieczne jest zapewnienie przyjęcia w ciągu doby nie mniej niż 3% stanu zapasów interwencyjnych (ale nie mniej niż 100 ton OMP). W obu przypadkach należy elektronicznie prowadzić oddzielną ewidencję dla towaru stanowiącego zapasy interwencyjne. Zakłady, które posiadają autoryzację zostają zaproszone do przetargu zamkniętego na świadczenie usług przechowalniczych.

Zakład, który przechowuje masło otrzymuje zapłatę za: przyjęcie masła do chłodni (m.in. koszt zamrożenia, transportu wewnętrznego, ważenia, oznakowanie palet), przechowywanie masła (m.in. koszty związane z kontrolami ARR) oraz wydanie masła (m. in. koszt ważenia, transportu wewnętrznego).

Firma, przechowująca OMP, otrzymuje zapłatę za: przyjęcie OMP do magazynu (m.in. koszt rozładunku, transportu wewnętrznego, ważenia, oznakowania palet), przechowywanie OMP (m.in. koszty związane z kontrolami ARR) oraz wydanie OMP (m.in. koszt ważenia, transportu wewnętrznego). Płatność zarówno w przypadku masła jak i OMP nastąpi w terminie 30 dni od wystawienia faktury VAT.

Badając opłacalność świadczenia usługi przechowywania zapasów interwencyjnych należy wziąć pod uwagę fakt, że to na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek zabezpieczenia wartości stanów magazynowych. Przepisy pozwalają dokonać tego na dwa sposoby: albo przez zabezpieczenie (czy to w formie gotówkowej lub gwarancji instytucji finansowej) albo przez wykupienie ubezpieczenia (w formie polisy instytucji ubezpieczeniowej). W związku z powyższym w stawce przechowywania należy ten koszt uwzględnić.

Dopłaty do prywatnego przechowywania masła

Istotnym instrumentem oddziaływania na rynek wewnętrzny w UE jest pomoc finansowa przyznawana przedsiębiorcom z tytułu przechowywania produktów rolnych. Dopłaty te przysługują przedsiębiorcy, który zdecyduje się przechowywać określone produkty na własny koszt i ryzyko w autoryzowanym magazynie przez pewien czas. Na rynku mleka i przetworów mlecznych realizowany jest mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania masła.

Dopłaty udzielane są do masła wyprodukowanego ze śmietanki lub mleka w autoryzowanym zakładzie produkcyjnym. Minimalna wielkość masła, do której może być wypłacona pomoc, wynosi 1 tona netto. Aby korzystać z dopłat przedsiębiorca musi uzyskać dobrze już znaną autoryzację zakładu. Producent, który uzyskał i posiada autoryzację w ramach wcześniej opisywanego programu Interwencyjny zakup i sprzedaż masła może również produkować masło z przeznaczeniem do wykorzystania w ramach mechanizmu Dopłaty do prywatnego przechowywania masła bez ponownej autoryzacji zakładu produkcyjnego.

Rozpoczęcie przechowywania masła objętego dopłatami może mieć miejsce pomiędzy 1 marca a 15 sierpnia. Okres przechowywania musi wynosić minimum 90 dni, ale nie więcej niż 210. Po 60 dniach przechowywania przepisy dają możliwość wystąpienia o wcześniejszą dopłatę – tzw. dopłatę zaliczkową. Stanowi ona równowartość pomocy za 90 dni przechowywania. Jednak uzyskanie dopłaty zaliczkowej jest uzależnione od wniesienia zabezpieczenia w wysokości 110% wysokości dopłaty (w formie gotówki lub gwarancji), tak więc jest to dość duże ograniczenie dla przechowawcy.

Po zakończeniu okresu przechowywania masła przedsiębiorca występuje z wnioskiem o wypłatę pomocy finansowej. W tym miejscu trzeba podkreślić, że faktyczna ilość przechowywanego masła musi się zgadzać z zapisami umowy podpisanej z ARR. Gdy ta ilość jest mniejsza może nastąpić redukcja dopłaty. I tak, gdy przedsiębiorca przechowywał 99-100% ilości masła zapisanej w umowie ARR dopłaca do faktycznej ilości. Ale już w przypadku, gdy masła fizycznie było mniej niż 99%, ale nie mniej niż 80% następuje redukcja dopłaty o połowę. Natomiast, gdy z jakiś powodów zakład przechowywał mniej niż 80% masła, nie wypłaca się pomocy w ogóle.

Mankamentem uczestnictwa w programie jest bardzo długi czas, jaki ARR ma na wypłatę środków finansowych. Jest to aż 120 dni od złożenia dokumentów potwierdzających przechowywanie.

W latach 2010-2011 przedsiębiorcy na terenie Polski nie zgłosili udziału w mechanizmie. Jednak tylko w 2011 roku ARR wystawiła certyfikaty na ponad 2 tys. ton masła przeznaczonego do przechowywania w Belgii, Holandii oraz Niemczech.