Zmiany przepisów w zakresie enzymów i aromatów. cz. 2

dr inż. Elżbieta Nitecka
Przegląd Mleczarski 2/2011

Wdrażanie wymagań dotyczących „aromatów”

Rozporządzenie nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE) wchodzi w życie z dniem 20 stycznia 2011 roku. Środki spożywcze, które zostały zgodnie z prawem wyprodukowane przed 20 stycznia 2011 roku nie spełniające wymagań tego rozporządzenia mogą być przedmiotem obrotu do upływu daty minimalnej trwałości lub przydatności do użycia. Traci moc z dniem 20 stycznia 2011 roku rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2008 roku w sprawie stosowania oraz znakowania aromatów (Dz.U. nr 177, poz. 1092).

Nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr1334/2008 określa przepisy dotyczące środków aromatyzujących i składników żywności o właściwościach aromatyzujących oraz ma zastosowanie nie tylko do ww. „aromatów”, ale również do środków spożywczych zawierających środki aromatyzujące lub składniki żywności o właściwościach aromatyzujących oraz materiałów źródłowych środków aromatyzujących. Rozporządzenie ustanawia: wspólnotowy wykaz środków aromatyzujących i materiałów źródłowych zatwierdzonych do użycia w i na środkach spożywczych stanowiący załącznik I do rozporządzenia (w trakcie opracowania), warunki stosowania środków aromatyzujących oraz składników żywności o właściwościach aromatyzujących oraz przepisy dotyczące etykietowania środków aromatyzujących.

W rozporządzeniu podano szereg definicji, które różnicują stosowane do środków spożywczych „aromaty” na następujące grupy o nazwach: środki aromatyzujące (aromaty), substancje aromatyczne, naturalne substancje aromatyczne, preparaty aromatyczne, środek aromatyzujący z przetworzenia termicznego, środek aromatyzujący dymu wędzarniczego, prekursor środka aromatyzującego, inny środek aromatyzujący, składnik żywności o właściwościach aromatyzujących. Ponadto ze względu na dalsze postanowienia zdefiniowano określenie „materiał źródłowy” jako materiał pochodzenie roślinnego, zwierzęcego, mikrobiologicznego lub mineralnego z którego wytwarza się środki aromatyzujące lub składniki żywności o takich właściwościach.

Ogólne warunki stosowania środków aromatyzujących lub składników żywności o właściwościach aromatyzujących formułuje art.4 , na mocy którego można stosować jedynie takie, które spełniają następujące warunki:

  • nie zagrażają zdrowiu konsumenta zgodnie z badaniami naukowymi,
  • ich stosowanie nie skutkuje wprowadzeniem konsumenta w błąd.

Nie można stosować tych środków aromatyzujących lub składników żywności o właściwościach aromatyzujących, które nie spełniają wymagań omawianego rozporządzenia, w tym wymagań jego kolejnych załączników:

  • Załącznik I rozporządzenia będzie zawierał Wspólnotowy wykaz środków aromatyzujących i materiałów źródłowych zatwierdzonych do stosowania w i na środkach spożywczych.
  • Załącznik II zawiera Wykaz tradycyjnych procesów przygotowania żywności (jak np. podgrzewanie, gotowanie, pieczenie, smażenie, gotowanie pod ciśnieniem, krojenie, suszenie, chłodzenie, odparowywanie, fermentacja, filtracja, mieszanie, zamrażanie, powlekanie itd.).
  • Załącznik III odnosi się do obecności niektórych substancji i składa się z dwóch części. W części A wymieniono substancje których nie dodaje się do środków spożywczych (wykaz zawiera 15 substancji, w tym np. aloinę, hyperycynę, mentofuran, estragol itd.). W części B wymieniono najważniejsze dopuszczalne poziomy niektórych substancji naturalnie występujących w środkach aromatyzujących i składnikach żywności o właściwościach aromatyzujących, w niektórych wieloskładnikowych środkach spożywczych gotowych do spożycia, do których dodano środki aromatyzujące lub składniki żywności o właściwościach aromatyzujących. Dla przetworów mlecznych jest wymagane limitowanie poziomu 1-allilo-metoksybenzenu (estragol) do 50 mg/kg oraz 4-allilo--1,2-dimetoksybenzen (metyloeugenol) do poziomu 20 mg/kg. Wymóg ten nie ma zastosowania, jeżeli środek spożywczy nie zawiera dodanych środków aromatyzujących, a jedynymi dodanymi składnikami żywności posiadającymi właściwości aromatyzujące są świeże, suszone lub mrożone zioła i przyprawy.
  • Załącznik IV podaje wykaz materiałów źródłowych, których użycie do środków aromatyzujących i składników żywności o właściwościach aromatyzujących podlega ograniczeniu,
  • Załącznik V podaje warunki wytwarzania (temperatura, czas ogrzewania i pH) środków aromatyzujących z przetworzenia termicznego oraz najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych substancji w środkach aromatyzujących z przetworzenia termicznego.

Znakowanie – zmiany wymagań dotyczące aromatów

Nowe przepisy dotyczące znakowania środków spożywczych zawarte w art. 29 rozporządzenia nr 1334/2008 i wprowadzają zmiany w dyrektywie 2000/13/WE. Zmiany te zostały wprowadzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 września 2009 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie znakowania środków spożywczych do ustawodawstwa krajowego. W zmienionym rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz.U. nr 177 poz.966 z póź, zmianami) wprowadza w art.6 ust. 3 obowiązek zamieszczania w wykazie składników środka spożywczego środków aromatyzujących poprzez zastosowanie określeń:

  1. „aromat(y)” albo bardziej szczegółową nazwę albo opis środka aromatyzującego jeżeli składnik aromatyzujący zawiera środki aromatyzujące zgodne z definicjami podanymi w art. 3 omawianego rozporządzenia (WE) 1334/2008 (dotyczy to substancji aromatycznej, naturalnej substancji aromatycznej, preparatu aromatycznego, środka aromatyzującego z przetworzenia termicznego, środka aromatyzującego dymu wędzarniczego, prekursora środka aromatyzującego i innego środka aromatyzującego);
  2. „aromaty dymu wędzarniczego” lub „aromaty dymu wędzarniczego produkowanego ze środka(-ów) spożywczego(-ych), lub kategorii lub źródeł(-ła) żywności” jeżeli składnik aromatyzujący zawiera środki aromatyzujące zgodne z definicją podaną w rozporządzeniu (WE) nr 1334/2008.

Szczegółowe wymagania stosowania określenia „naturalny” sformułowano w rozporządzeniu (WE) nr 1334/2008. Wymagania te, podobnie jak wyżej podane wymagania w zakresie wykazywania w składzie środka spożywczego zastosowanych „aromatów” obowiązują od 20 stycznia 2011 roku.

Określenie „naturalny” można stosować w opisie środków aromatyzujących, jeżeli dodany aromat spełnia szczegółowe wymagania dotyczące posługiwania się tym określeniem zawarte w art. 16 omawianego rozporządzenia (WE) nr 1334/2008. W wykazie składników środka spożywczego można stosować określenia:

  • „naturalny” do określenia środka aromatyzującego wyłącznie gdy składnik aromatyczny tego środka zawiera tylko preparaty aromatyczne lub naturalne substancje aromatyczne,
  • „naturalna substancja aromatyczna” w odniesieniu do środków aromatyzujących w których składnik aromatyzujący zawiera tylko naturalne substancje aromatyczne,
  • „naturalny aromat, środek(-ki) spożywczy(-e) lub kategoria(-e) żywności lub źródło (-a) „w odniesieniu do środka spożywczego, kategorii środka spożywczego lub roślinnego lub zwierzęcego źródła środka aromatyzującego wyłącznie gdy składnik aromatyzujący otrzymano w co najmniej 95% z ww. materiału źródłowego,
  • „naturalny aromat, środek(-ki) spożywczy(-e) lub kategoria(-e) żywności lub źródło (-a) z innymi „naturalnymi aromatami” można stosować, gdyż składnik aromatyzujący pochodzi częściowo ze wskazanego materiału źródłowego, którego aromat jest łatwy do rozpoznania;
  • „naturalny aromat” można używać gdy składnik aromatyzujący pochodzi z różnych materiałów źródłowych których wykazanie nie odzwierciedla otrzymanego aromatu.
Strona 2 z 2