Ciała obce: Zagrożenia fizyczne. Jak zapobiegać? Jak wykrywać?
Jak możemy zapobiegać zagrożeniom fizycznym?
Metod zapobiegania zagrożeniom jest najprawdopodobniej tak wiele, jak i źródeł ich występowania w żywności. Każda z metod zapobiegania lub wykrywania zagrożeń fizycznych jest ukierunkowana na specyficzny rodzaj zagrożenia, a możliwość jej zastosowania oraz skuteczność będą w dużym stopniu uzależnione od charakterystyki surowca/produktu, etapu procesu produkcyjnego, w którym zamierzamy zapobiegać/eliminować/redukować zagrożenie.
Podstawę wszelkich działań powinno stanowić: przestrzeganie przez pracowników zasad Dobrej Praktyki Higienicznej, wdrożenie technologii zmierzających do eliminowania stosowania szkła i drewna w obszarach produkcyjnych i magazynowych, wdrożenie skutecznego programu monitoringu i zapobiegania przedostawania się do zakładu szkodników, utrzymanie w należytej kondycji urządzeń produkcyjnych. Aby system zapobiegania zagrożeniom był kompletny, konieczne jest również ustanowienie odpowiednich specyfikacji dla surowców i materiałów opakowaniowych oraz włączenie do procesu produkcyjnego odpowiedniego systemu wykrywania i eliminowania tych zagrożeń fizycznych, które są uznane za krytyczne dla danego procesu produkcyjnego.
Przemek Piekarniak
Kierownik Serwisu Weber Poland
Zachowanie najwyższych standardów higieny w przetwórstwie produktów spożywczych stanowi obecnie jeden z naistotniejszych priorytetów. W każdym zakładzie produkcyjnym bez względu na stopień mechanizacji przetwarzany produkt jest narażony na kontaminację. Dlatego też, zarówno wytwórcy w branży spożywczej jak i producenci maszyn i urządzeń dla przemysłu spożywczego kładą szczególny nacisk na higienę produkcji.
Często na początku linii do konfekcjonowania gotowych produktów znajdują się krajalnice, które mają za zadanie plastrowanie i stałowagowe porcjowanie produktów, a także ich doprowadzenie oraz automatyczne załadowanie do maszyny pakującej.
Liderzy rynku produkcji krajalnic proponują wiele innowacyjnych rozwiązań zapewniających higienę od początku linii produkcyjnej. Krajalnica automatycznie przejmuje produkt od urządzenia poprzedzającego ją w linii, dzięki czemu nie jest on narażony na zakażenie mikrobiologiczne. Droga produktu, poprzez krajalnicę, aż do maszyny pakującej, przebiega w sposób automatyczny bez czynnika ludzkiego. Istotnym czynnikiem zmniejszającym ryzyko zakażenia jest wyposażenie linii w maszyny wykonane z materiałów higienicznych, takich jak stal szlachetna i inne materiały niewchodzące w reakcję z produktami spożywczymi. Kolejną istotną kwestią jest samo higieniczne wykonanie maszyny, tj. brak miejsc trudno dostępnych do czyszczenia, gdzie mogłyby zbierać się resztki produktów. Maszyna powinna być zaprojektowana w sposób modułowy – z jednej strony obsługa może z łatwością zdemontować i wyczyścić elementy linii, a z drugiej strony kształt elementów uniemożliwia zbieranie się zanieczyszczeń. Ponadto wszelkie taśmy jak i pasy transportowe powinny być wykonane z materiałów niskoreaktywnych.
Firmy ze światowej czołówki oferują rozwiązania, które gwarantują wyeliminowanie ryzyka zakażenia w krytycznych punktach linii produkcyjnej, np. w miejscu gdzie produkt przekazywany jest z krajalnicy do maszyny pakującej. Obecnie najwyższe zaawansowanie techniczne reprezentują roboty typu pick and place i food. Roboty realizują wszystkie konieczne zadania, które w innym wypadku wymagałyby ingerencji obsługi linii: korekta ułożenia porcji, obrót porcji o dowolny kąt, zakładanie i sortowanie porcji, eliminacja porcji niespełniających kryteriów wagowych, a nawet estetycznych, a także dostosowanie do dowolnego formatu maszyny pakującej.
Inwestycja w zautomatyzowane linie do plasterkowania i pakowania produktów spożywczych to opłacalne rozwiązanie przynoszące korzyści nowoczesnemu przedsiębiorstwu.
Zapobieganie zagrożeniom fizycznym poprzez zapewnienie odpowiedniej higieny procesów produkcyjnych
W jaki sposób możemy wykrywać i eliminować zagrożenia fizyczne w żywności? Wybór najskuteczniejszego narzędzia dla danego zastosowania zawsze będzie procesem złożonym, ponieważ nie istnieją rozwiązania uniwersalne, które będą w stanie wyeliminować każdy rodzaj zagrożenia z dowolnego produktu. O ile stosowanie sit, wag czy też magnesów jest w większości przypadków zagadnieniem dobrze zrozumiałym, o tyle stosowanie detektorów metalu oraz systemów kontroli rentgenowskiej bardzo często powoduje pewne nieporozumienia oraz błędne poczucie całkowitego zabezpieczania testowanego produktu przed występowaniem w nim ciał obcych.