Aparatura analityczna: Aparatura analityczna do mleka

Mleko, ze względu na swoje specyficzne cechy chemiczne i mikrobiologiczne, warunkujące jego przydatność do przetwórstwa i spożycia, wymaga systematycznej kontroli jakości. Wymagania skutecznej realizacji etapu kontroli jakości podkreślają istotę włączenia w łańcuch pozyskiwania i zagospodarowania mleka specjalistycznej aparatury analitycznej.

Gwarantem wysokiej jakości produkcji mleczarskiej jest niewątpliwie kompleksowe podejście do systemu kontroli mleka. Kompleksowe podejście oznacza, że mleko jest poddawane ocenie na wielu etapach łańcucha technologicznego, wśród których – obok gospodarstwa – najważniejsze miejsce zajmuje etap laboratoryjnych badań z wykorzystaniem aparatury analitycznej.

W gospodarstwie...

Analizę wybranych cech jakościowych mleka podejmuje się w tych gospodarstwach, które są wyposażone w nowoczesne instalacje udojowe z czujnikami do pomiaru konduktywności pozyskiwanego mleka, stanowiącej informację o zagrożeniu wzrostem liczby komórek somatycznych towarzyszących zapaleniu wymienia. Praktycznym efektem monitorowania wybranych cech mleka jest możliwość jego wyeliminowania już na etapie gospodarstwa z głównego strumienia surowca dostarczanego do przetwórstwa. W nowoczesne detektory do komórek somatycznych wyposaża się przykładowo roboty udojowe, przystosowane do indywidualnego odbierania mleka z poszczególnych ćwiartek wymienia i wyłączania z obiegu mleka pochodzącego z chorych części wymienia. Jest to wartościowe działanie o charakterze profilaktycznym i doraźnym, które nie zastąpi jednak precyzyjnych analiz laboratoryjnych i wykorzystywanej do tego celu aparatury.

Do czego potrzebna jest aparatura?

Wbrew pozorom badania mleka obejmują bardzo szeroki zakres stawianych celów, wśród których wymienia się: mikrobiologiczną ocenę jakości surowca, udział antybiotyków i substancji hamujących w mleku, określanie udziału zanieczyszczeń mechanicznych, ocenę cytologicznej jakości mleka, wyznaczanie termicznej stabilności mleka, a także wykrywanie zafałszowań mleka surowego, w tym jego rozwodnienia, zobojętnienia mleka sodą, udziału środków konserwujących, myjąco-dezynfekujących i innych dodatków, w tym będących źródłem skażeń chemicznych, np. pestycydami. Niezależnie od tego, celem badań mleka może być oznaczanie jego przydatności do określonych kierunków przetwórstwa (np. serowarstwa) oraz obróbki termicznej.

Wymienione cele badania mleka można osiągnąć przy wykorzystaniu różnych metod. Przykładowo, mikrobiologiczną ocenę jakości surowca przeprowadza się metodami pośrednimi i bezpośrednimi. Wybór danej metody i związany z tym pomiar określonej cechy generuje potrzebę zaangażowania wyspecjalizowanej aparatury analitycznej, której właściwy dobór stanowi podstawę nie tylko obiektywności i dokładności przeprowadzanych badań mleka, ale i wysokości ponoszonych kosztów, długości poświęcanego na badania czasu, liczebności prób, czy też minimalnego poziomu wyszkolenia personelu laboratoryjnego. Wobec tak szerokiego spektrum branych pod uwagę czynników istotna pozostaje tym samym kwestia racjonalnego doboru metod i wyposażenia (sprzętu) przeznaczonego do oceny jakościowych cech mleka w warunkach laboratoryjnych.

Instrumentalne metody określania mikrobiologicznych i cytologicznych cech jakościowych stanowią w tym przypadku bieżący i perspektywiczny kierunek rozwoju systemu badania jakości mleka.