Napoje wegańskie: Alternatywy dla napojów mleczarskich
Zastosowanie kulinarne
Napoje alternatywne znajdują szerokie zastosowanie w kulinariach. Przede wszystkim wykorzystuje się je jako pożywne, przekąski pitne między posiłkami oraz do zabielania kawy czy herbaty. Polecane są jako baza do koktajli zmieszanych z owocami, jako dodatek do musli, kaszy, makaronu oraz deserów. Większość nadaje się do gotowania oraz pieczenia. Można je spożywać lekko schłodzone lub podgrzane.
Polski rynek produktów alternatywnych
W Polsce sprzedawane są wszystkie rodzaje napojów alternatywnych. Najstarsze produkty to napoje sojowe znane i kupowane od lat. Kolejnymi produktami wdrażanymi na polski rynek były napoje na bazie owsa, ryżu, kokosa i migdałów. Z czasem asortyment rozszerzył się na produkty z orzechów, konopi czy orkiszu. Przygotowuje się też miksy soi z migdałami, ryżu z kokosem, owsa z soją, ryżu z migdałami oraz gryczano-ryżowe. Wiele napojów roślinnych wzbogaca się wapniem. Sporadycznie można znaleźć produkty wzbogacane kwasami omega-3 oraz algami (Natumi).
Polski rynek w lwiej części opiera się na produktach importowanych. W przeszłości importem zajmowały się firmy oferujące w swoim portfolio produkty z segmentu tzw. zdrowej żywności. Dzisiaj produkty alternatywne oferowane są także przez firmy oryginalnie zajmujące się przetwórstwem mleka.
Do największych firm oferujących napoje sojowe z branży mleczarskiej zaliczamy firmy Danone, Bakoma, Polmlek, Piątnica (OSM) oraz Grupę Mlekovita. Innymi polskimi firmami spoza segmentu mleczarskiego oferującymi napoje alternatywne są m.in. Sonko, Sante, The Planet, Grana (marka Inka). Z firm zagranicznych produkcją/dystrybucja napojów roślinnych zajmują się m.in. Natumi, Sojade, The Bridge. Na rynku dostępne są zarówno produkty klasyczne, jak i warianty bio. Znaczącym dostawcą napojów roślinnych jest Temar (PPH), w ofercie którego znajdziemy napoje sojowe, kokosowe, owsiane oraz z mleka koziego i owczego. Mleko kozie oferowane jest również przez m.in. Agro-Danmis oraz Naturitis (Puleva), Temar (PPH) (mleko kozie i owcze).
Najczęściej występującym opakowaniem jest kartonik 1 l, 500 ml lub 250 ml. Napoje fermentowane występują w kubeczkach.
Na wolumen sprzedaży wpływają głównie zainteresowanie kategorią oraz dynamika cen. W analizach rynków światowych ceny produktów alternatywnych są średnio dwukrotnie wyższe niż w przypadku mleka krowiego (2,97 USD/l wobec 1,63 USD/l). W Polsce cena napojów alternatywnych również jest wyższa. Najdroższe są napoje orzechowe (10,70–11,20 zł) oraz ryżowe (7,09–9,39 zł), najtańsze – napoje sojowe (6,55–7,79 zł/l). Napoje migdałowe sprzedawane są w cenie około 8,40–8,90 zł/l.
Produkty roślinne oferowane przez biznes mleczarski
Jak już wspomniano napoje roślinne ma w swojej ofercie mają m.in. Danone, Grupa Mlekovita, Piątnica (OSM) oraz Grupa Polmlek. Produkty te dzielą się na naturalnie płynne oraz na fermentowane. Do najczęściej oferowanych należą napoje roślinne z soi (Danone, Grupa Polmlek), kokosa (Danone, Grupa Polmlek), migdałów (Danone, Grupa Polmlek, Piątnica OSM) i owsa (Danone, Grupa Polmlek, Grupa Mlekovita, Piątnica OSM). Piątnica ma w swoim portfolio także napój z ryżu.
W tej kategorii napojów fermentowanych na uwagę zasługują produkty Bakoma pod marką Ave Vege. W linii tej znajdziemy jogurt roślinny w trzech kombinacjach owocowych oraz napój fermentowany w czterech owocowych smakach. W kategorii tej znajdują się także alternatywne zamienniki skyra oferowane przez Danone pod marką Alpro (naturalny, mango, waniliowy).