Oświadczenia żywieniowe produktów mleczarskich

Oświadczenia żywieniowe dotyczą zawartości składników odżywczych, których treść ma podkreślać najistotniejsze atuty odżywcze końcowego produktu. Wiadomo, że produkty mleczarskie są bardzo dobrym źródłem składników odżywczych takich jak: wapń, potas, witamina B2 (ryboflawina), witamina B12 (kobalamina), a także witaminy A i D, których zawartość może być podwyższona w procesie fortyfikacji. Mleko jest również cennym źródłem makroskładników, w szczególności dobrze przyswajalnego białka. W tym zakresie mleko i produkty mleczarskie, przy odpowiedniej ich technologii i ewentualnej fortyfikacji, mogą być opatrzone oświadczeniami żywieniowymi w zakresie podwyższonych zawartości określonego składnika odżywczego z użyciem zwrotów zaproponowanych w cytowanym wcześniej rozporządzeniu np. „źródło wapnia”, „wysoka zawartość białka” lub alternatywne równoznaczne zwroty: „wzbogacony”, „dodatek”, „więcej”. Przy odpowiednio zastosowanej technologii mają również zastosowanie oświadczenia dotyczące obniżonej zawartości składników, jak: „niska zawartość tłuszczu”, „niska zawartość soli” lub alternatywne zwroty „zmniejszona”, „mniej”, „obniżona”, „lekki” i „lite”. Zastosowanie komunikatów alternatywnych i równoznacznych nie zdejmuje obowiązku dostosowania do wymagań ilościowych określonych w rozporządzeniu nr 1924/2006. 

Stosowanie oświadczeń żywieniowych może być spójne z polityką zdrowia publicznego i pomagać w eliminacji niedożywienia. Niedobory żywieniowe mogą powodować widoczne problemy zdrowotne, ale mogą również prowadzić do mniej zauważalnych klinicznie stanów, takich jak apatia, obniżenie zdolności kognitywnych i ogólnej wydajności, a w dłuższej perspektywie korelować ze zwiększonym ryzykiem chorób. Biorąc pod uwagę naturalny skład, mleko jest cenną bazą do produkcji żywności o wysokiej gęstości odżywczej. Koncentracja łatwostrawnych białek serwatkowych jest źródłem niezbędnych aminokwasów pełniących funkcje budulcowe w organizmach dzieci, młodzieży, jak również osób starszych. Ponadto nabiał jest źródłem cennych energetycznie tłuszczów i niezbędnych składników mineralnych, takich jak: wapń, potas, magnez, fosfor oraz witaminy A i B12). Jest to przestrzeń do tworzenia oświadczeń żywieniowych w aspekcie społecznego uświadamiania i pozytywnej reklamy produktów o wysokim potencjale odżywczym. Wzbogacone produkty mleczne są źródłem składników mineralnych niezbędnych do wzrostu dzieci i młodzieży (wapń i żelazo). Wysokobiałkowe produkty mleczne są niezastąpionym źródłem białka dla osób starszych obciążonych ryzykiem sarkopenii (tj. zmniejszenia siły mięśni). 

Analiza literatury potwierdza, że cechy sensoryczne żywności (smak, zapach) są istotnym czynnikiem determinującym wybory konsumentów, jednak również oświadczenia żywieniowe lub zdrowotne odgrywają kluczową rolę w decyzjach zakupowych. Atrybuty sensoryczne takie jak smak i zapach częściowo pośredniczą w związku pomiędzy obecnością oświadczenia żywieniowego i intencjami zakupowymi konsumentów. Przedstawiane konsumentom informacje żywieniowe mogą zmniejszyć niezadowolenie ze smaku i zwiększyć akceptowalność sensoryczną. W efekcie konsumenci mogą wyżej oceniać cechy sensoryczne produktów opatrzonych oświadczeniem. Jednym słowem, przy wyborze produktów spożywczych konsumenci przywiązują wagę zarówno do oświadczeń żywieniowych, jak i cech sensorycznych. 

Zwiększająca się świadomość żywieniowa konsumentów, która w korelacji z pojawianiem się nowych chorób i epidemii wirusowych wyczula postrzeganie ryzyka przez konsumentów, co motywuje ich do przyjęcia nowych nawyków żywieniowych chroniących przed potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi. Z tego powodu zwiększa się zapotrzebowanie na informacje żywieniowe (tj. oświadczenia), ułatwiające konsumentom odróżnienie produktów o podwyższonej wartości odżywczej od pozostałych. Badacze tłumaczą to faktem, że konsumenci są bardziej zainteresowani zdrowym odżywianiem i dlatego polegają na sposobach upraszczających proces decyzyjny. Oznacza to, że konsumenci mają tendencje do przyjmowania oświadczeń jako narzędzia przyspieszającego ocenę produktów spożywczych w procesie zakupu. Co ciekawsze, w opisywanych badaniach oświadczenia żywieniowe i zdrowotne odgrywały marginalną rolę przy wyborze produktów w porównaniu z takimi cechami produktu jak pochodzenie ekologiczne. Te spostrzeżenia powinny motywować branżę spożywczą, a szczególnie mleczarską, do wytwarzania ekologicznych produktów spożywczych opatrzonych oświadczeniami żywieniowymi lub zdrowotnymi.