Oświadczenia żywieniowe produktów mleczarskich
Oświadczenia żywieniowe – jako informacje przekazywane konsumentom dotyczące środków spożywczych (żywności), środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego, naturalnej wody mineralnej oraz wody przeznaczonej do celów spożywczych suplementów diety – są regulowane Rozporządzeniem (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności.
Oświadczenie żywieniowe może obejmować żywność wprowadzaną do obrotu zarówno w opakowaniu, jak i bez dostarczaną konsumentowi indywidualnemu, jak również przeznaczoną do zaopatrzenia restauracji, stołówek itp. zakładów żywienia zbiorowego. Rozporządzenie ma zastosowanie do oświadczeń żywieniowych zawartych w przekazach handlowych, zarówno w formie etykiety, jak również w formie prezentacji lub reklamy kierowanej do konsumenta bezpośredniego lub pośredniego. Zapisy rozporządzenia nie mają z kolei zastosowania przy roszczeniach zgłaszanych przy przekazach niekomercyjnych związanych z doradztwem dietetycznym, treścią publikacji prasowych i naukowych w formie zaleceń żywieniowych. Zrozumienie, akceptacja i preferencje konsumentów w odniesieniu do oświadczeń żywieniowych zależą od wielu czynników związanych ze świadomością żywieniową, statusem ekonomicznym oraz zaufaniem do obowiązującego sytemu polityczno-gospodarczego.
Oświadczenia żywieniowe są wykorzystywane przez producentów żywności do przekazywania istotnych informacji o produktach spożywczych, stanowią także istotny element promocji i reklamy, przez co powinny profilować zachowania zakupowe konsumenta. Z tego względu wymagane jest monitorowanie zasadności, rzetelności i przejrzystości stosowanych oświadczeń. Oświadczenie oznacza każdy komunikat, który nie jest obowiązkowy na mocy prawodawstwa wspólnotowego lub krajowego, który stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że żywność ma szczególne cechy.
Omawianie oświadczeń produktów mleczarskich warto rozpocząć od rozróżnienia oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych. Oświadczenia żywieniowe to wszystkie oświadczenia, które stwierdzają, sugerują lub dają do zrozumienia, że dana żywność ma szczególne właściwości odżywcze ze względu na dostarczoną albo zmniejszoną wartość energetyczną lub ilość substancji odżywczych.
Oświadczenie zdrowotne oznacza każde oświadczenie, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje związek pomiędzy kategorią żywności, daną żywnością lub jednym z jej składników i zdrowiem konsumenta. Tym samym można stwierdzić, że oświadczenia żywieniowe są bardziej obiektywne, bowiem opierają się na składzie produktu żywnościowego, a ich zastosowanie zależy od ilości określonego składnika odżywczego i innych substancji (tłuszcz, białko, błonnik, cukier, wartość energetyczna, witaminy, składniki mineralne). Tym samym treść oświadczenia żywieniowego podlega stosunkowo prostej weryfikacji ze względu na określenie ilościowe konkretnego składnika odżywczego. Należy bezwzględnie pamiętać, że żadna informacja przekazywana konsumentowi, w tym także oświadczenie żywieniowe, nie może być nieprawdziwa, niejednoznaczna lub wprowadzająca w błąd, ale także nie może zachęcać do nadmiernego spożycia danej żywności lub budzić wątpliwości co do bezpieczeństwa zastosowania danej żywności. Zapisy rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 jasno zakazują przekazywania informacji sugerujących lub dających do zrozumienia, że zrównoważony i zróżnicowany sposób odżywiania nie może zapewnić odpowiednich ilości składników odżywczych w ujęciu ogólnym, z uwzględnieniem wyjątków dotyczących składników odżywczych, których nie można dostarczyć w wystarczającej ilości zrównoważoną dietą. Zapisy rozporządzenia zakazują również wszelkich form przekazu bazujących na lęku. Jednocześnie wszystkie oświadczenia (zarówno żywieniowe, jak i zdrowotne), muszą opierać się na ogólnie przyjętych i potwierdzonych danych naukowych. Do zastosowania są dopuszczone jedynie te oświadczenia żywieniowe, które są wymienione w załączniku do rozporządzenia nr 1924/2006. Załącznik zawiera propozycje oświadczeń i warunki ich stosowania (tabela na poprzedniej stronie).
