Arhelan: Zakładamy wzrost popytu na nabiał

Rozmowa z Agnieszką Onacik,

Dyrektorem Handlowym Arhelan

Janusz Górski: W minionym roku część rozmówców naszego magazynu wskazywała na kryzys popytu na półce z nabiałem. Jak moglibyśmy ogólnie podsumować kondycję sprzedaży nabiału w 2023 r. i jak obecnie wygląda sytuacja w tej kategorii produktowej?

Agnieszka Onacik: Cała branża FMCG odnotowuje obecnie wyraźny spadek popytu, a 2023 r. był trudny nie tylko w branży mleczarskiej. W pierwszej połowie roku dwucyfrowa inflacja negatywnie wpłynęła na zakupy Polaków, którzy znacznie ograniczali swoje wydatki. Jeśli spojrzymy na sprzedaż ilościową nabiału, to widać wyraźny spadek konsumpcji w stosunku do 2022 r. w całej kategorii. Spadki wolumenu sprzedaży były spowodowane głównie wzrostem cen detalicznych po wdrożeniu dużych podwyżek przez producentów w ostatnich trzech latach. Przed pandemią ewentualne korekty cen były kosmetyczne, jednak późniejsza sytuacja rynkowa, rosnące koszty pracy i działalności zmusiły producentów do podwyższania cen swoich produktów. Nabiał jest ważną kategorią w codziennym koszyku, z dużym udziałem w sprzedaży, dlatego wzrost cen w tej kategorii był wyraźnie odczuwalny w budżecie domowym konsumentów. W odpowiedzi na tę sytuację zaczęli oni poszukiwać tańszych produktów, kupować więcej towarów w promocji lub zamieniać swoje ulubione produkty markowe na tańsze marki własne. Obecnie sytuacja w nabiale jest stabilna. Zakładamy jednak, że w tym roku nastąpi pozytywna zmiana i popyt powinien się zwiększyć ze względu na niższą inflację, stabilizację cen produktów oraz poprawę sytuacji ekonomicznej Polaków spowodowaną wzrostem płacy minimalnej i świadczenia 800+. 

W jaki sposób Polacy robią zakupy w 2024 r.? 

Zakupy Polaków są dzisiaj bardziej przemyślane. W obliczu wysokiej inflacji wielu klientów zmieniło swoje dotychczasowe zwyczaje i preferencje zakupowe. W koszyku znajdziemy mniej przypadkowych produktów, większość to konkretne towary, które zostały umieszczone na liście zakupów. Dobór produktów również nie jest przypadkowy, bo dopiero po dokładnej selekcji pod kątem cen konsumenci podejmują decyzję, który towar będzie kupiony. Klientom zależy na tym, aby z każdego zakupu wyciągnąć maksymalną korzyść i ograniczyć udział wydatków na żywność w budżecie domowym. Dzisiaj klienci skrupulatnie śledzą i porównują oferty poszczególnych sklepów. Polacy kupują mniej, rośnie udział marek własnych i udział zakupów promocyjnych. Dodatkowo wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, z myślą o planecie, konsumenci chętniej kupują produkty przecenione, aby nie marnować żywności. Do tego częściej korzystają z aplikacji czy programów lojalnościowych w celu pozyskania lepszych rabatów. Generalnie klienci wybierają sklepy z niższymi cenami. 

Jakie nowe trendy produktowe okazały się strzałem w dziesiątkę w minionym roku w sieci Arhelan? Które produkty i marki szczególnie zyskały akceptację Państwa klientów?

Nowym trendem w towarach nabiałowych są niewątpliwie produkty proteinowe. Obecnie jest to najlepiej rozwijająca się kategoria. Produkty wysokobiałkowe są uznawane przez wielu konsumentów za prozdrowotne, odżywcze, jakościowe i niskokaloryczne. Są one doskonałym dodatkiem do diety dla osób aktywnych fizycznie, jak również dla osób, które dążą do utrzymania zdrowej wagi. Na szczególną uwagę w sprzedaży naszej sieci zasługują serki wiejskie o wysokiej zawartości białka OSM Piątnica oraz linia produktów Skyr z OSM Piątnica. To absolutni pionierzy i liderzy kategorii, którzy zyskali akceptację również naszych klientów.

Jakie są zagrożenia dla kategorii nabiałowych w 2024 r.? Czy są nimi produkty wegańskie i czy zwiększają one swoją sprzedaż kosztem nabiału?

Produkty wegańskie nie są zagrożeniem, a raczej możliwością zwiększenia udziału kategorii. Dzisiaj również nasi klienci poszukują innowacji i różnorodności. Produkty roślinne są lubiane nie tylko przez wegan i wegetarian – coraz więcej osób sięga po takie wyroby, choćby z ciekawości czy z chęci urozmaicenia diety. To ważny trend, którego silniejszy rozwój jest dopiero przed nami. Bez wątpienia przyczynia się do tego coraz większa dostępność produktów roślinnych, jak również fakt, że współczesny konsument jest coraz bardziej wyedukowany w kwestiach żywieniowych, bardziej świadomy wartości odżywczych tych produktów, ich wpływu na zdrowie i samopoczucie. Ponadto coraz więcej konsumentów, chce kupować produkty pochodzenia roślinnego nie tylko ze względu na własne zdrowie, ale również ze względu na ekologię. 

W ostatnich latach wiele mówiliśmy i pisaliśmy o czystym składzie produktów nabiałowych. Czy jest to nadal ważny czynnik przy wyborze produktów przed ich włożeniem do koszyka?

Mimo wysokiej presji cenowej czysty skład to nadal ważny czynnik wyboru produktów nabiałowych. Klienci wiedzą, że kupowanie zdrowej żywności z czystą etykietą odgrywa ważną rolę w zachowaniu dobrej kondycji zdrowotnej, co wpisuje się w silny trend zdrowego żywienia, wspierany przez działania marketingowe wielu firm. Powstało wiele aplikacji i narzędzi pomagających konsumentowi czytać i rozumieć etykiety, które mają na celu ułatwienie podjęcia decyzji o zakupie danego produktu. Czysty skład produktu to nadal bardzo ważny element strategii sprzedażowej w kategoriach nabiałowych. 

Czy obserwują Państwo przesuwanie się popytu w kierunku produktów z tłuszczem roślinnym? Czy jest to perspektywiczny kierunek w handlu nabiałem? Jakie inne kategorie produktowe cieszą się popularnością w tych specyficznych czasach?

Na dziś nie zaobserwowaliśmy znaczącej zmiany popytu w kierunku produktów z tłuszczem roślinnym. W ostatnim czasie kategoria tłuszczów zanotowała ogromne spadki sprzedaży w całym rynku. Nowe, innowacyjne produkty z tłuszczem roślinnym stanowią u nas jeszcze bardzo mały udział w sprzedaży. 

Kategoriami produktowymi cieszącymi się obecnie dużą popularnością są na pewno tzw. produkty fit, tj. produkty proteinowe, jogurty naturalne, kefiry oraz produkty ze zmniejszoną zawartością cukru. Rozwijającą się kategorią w naszej sieci są też sery tarte, które klienci wybierają coraz częściej, by zaoszczędzić czas przy przygotowaniu posiłków.

Jakie może być przełożenie dyskusji nt. śladu węglowego i dobrostanu zwierząt na handel oraz wolumeny w kategorii nabiał i tłuszcze żółte? 

Obecnie trudno nam odpowiedzieć na pytanie o przełożeniu dyskusji ekologicznych na konkretne trendy rynkowe w kategoriach nabiałowych, ponieważ dużo zależeć będzie od przyszłych działań ustawodawców. Świadomość konsumentów na temat wpływu cywilizacji na środowisko naturalne rośnie, jednak konsekwencje w działaniach w tym kierunku powodują dopiero uregulowania prawne. Każdy z nas słyszał o tym, że aby zmniejszyć swój ślad węglowy należy oszczędzać energię, wybierać transport ekologiczny, unikać marnowania jedzenia, ograniczyć zużycie wody, jeść produkty lokalne i sezonowe, ograniczyć jedzenie mięsa, używać toreb wielokrotnego użytku, ograniczyć produkty pakowane w tworzywa sztuczne oraz aktywnie uczestniczyć w procesach recyklingu, ale ilu z nas wdraża to konsekwentnie w życie? Redukcja śladu węglowego jest ważnym elementem działań na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, ale w najbliższym czasie nie przewidujemy większych realnych zmian w tym zakresie. W naszej ocenie w najbliższych latach przełożenie dyskusji na temat śladu węglowego nie będzie miało większego wpływu na handel i wolumeny w kategorii nabiał i tłuszcze żółte, dopóki wyżej wspomniane hasła będą jedynie sloganami kampanii marketingowych.

Dziękuję za rozmowę
Janusz Górski