Dodatki: Wzbogacanie produktów mlecznych w mikroelementy a biodostępność

mgr inż. Dorota Zaręba, dr hab. Małgorzata Ziarno
Forum Mleczarskie Biznes 2/2012 (14)

Każda informacja (w formie tekstowej, graficznej lub symbolicznej) nawiązująca do zawartości związków mineralnych w składzie produktu może być uznana za oświadczenie żywieniowe i co za tym idzie musi spełniać warunki, jakie nakłada Rozporządzenie 1924/2006.

Oświadczenia zdrowotne są to oświadczenia, które stwierdzają lub sugerują, że istnieje związek pomiędzy daną żywnością lub jednym z jej składników (np. składnikiem mineralnym) i zdrowiem człowieka. W odniesieniu do składników mineralnych dotyczyć mogą:

  • pozytywnego wpływu składnika mineralnego na zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia.
  • poziomu zawartości i spożycia składnika mineralnego niezbędnego do uzyskania korzystnego działania, o którym informuje treść oświadczenia.

W wyjątkowych przypadkach, oświadczenie zawiera ostrzeżenie dla osób, które powinny unikać spożycia nadmiaru danego składnika mineralnego (np. sodu, jodu, wapnia).

Niedopuszczalne są natomiast oświadczenia zdrowotne, które: sugerują, że niespożycie danego produktu może mieć ujemny wpływ na zdrowie lub odwołują się do zaleceń poszczególnych lekarzy lub specjalistów w zakresie zdrowia i stowarzyszeń innych niż krajowe stowarzyszenie zrzeszające lekarzy, specjalistów ds. żywienia i dietetyków lub organizacje charytatywne związane ze zdrowiem.

Wyróżnia się trzy następujące rodzaje oświadczeń zdrowotnych:

  • dotyczące zmniejszenia ryzyka choroby
  • funkcjonalne (inne niż dotyczące zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju dzieci) oparte na znanych lub nowych dowodach naukowych
  • dotyczące zdrowia i rozwoju dzieci.

Oświadczeniem o zmniejszeniu ryzyka choroby jest każda informacja o zależności pomiędzy spożyciem danej żywności i zmniejszeniem ryzyka w rozwoju jakiejś choroby. Stosowane mogą być tylko te oświadczenia, które, które zostaną opublikowane we wspólnotowym wykazie oświadczeń zdrowotnych. Jednak zgodnie z przepisami cytowanego Rozporządzenia, oświadczenie o zmniejszeniu ryzyka choroby powinno zastrzegać, że istnieje wiele czynników ryzyka wyżej wymienionej choroby i zmiana jednego z nich może wywierać korzystny wpływ lub go nie wywierać.

Oświadczenia funkcjonalne dotyczą wpływu żywności (lub zawartych w niej składników) na rozwój lub działanie organizmu. Oświadczenia takie powinny opierać się na ogólnie akceptowanych dowodach naukowych. A produkt, którego dotyczy oświadczenie zdrowotne powinien przy racjonalnym spożyciu, dostarczyć taką ilość danego składnika, jaka jest niezbędna do uzyskania deklarowanego wpływu. Co ważne, treść oświadczenia funkcjonalnego nie może zachęcać do nadmiernego spożycia produktu.

Załącznik nr III do ww. Rozporządzenia przedstawia formy chemiczne składników mineralnych, które mogą być dodawane do żywności, w tym do produktów mlecznych. Lista ta obejmuje 89 pozycji różnych związków chemicznych wcześniej wymienionych składników mineralnych do których należą: węglan wapnia, chlorek wapnia, cytrynian i jabłczan wapnia, sole wapniowe kwasu cytrynowego, glukonian wapnia, glicerofosforan wapnia, mleczan wapnia, sole wapniowe kwasu ortofosforowego, wodorotlenek wapnia, jabłczan wapnia, tlenek wapnia, siarczan wapnia, octan magnezu, węglan magnezu, chlorek magnezu, sole magnezowe kwasu cytrynowego, glukonian magnezu, glicerofosforan magnezu, sole magnezowe kwasu ortofosforowego, mleczan magnezu, wodorotlenek magnezu, tlenek magnezu, cytrynian magnezu-potasu, siarczan magnezu, diglicynian żelaza (II), węglan żelaza (II), cytrynian żelaza (II), cytrynian amonu-żelaza (III), glukonian żelaza (II), fumaran żelaza (II), difosforan sodu-żelaza (III), mleczan żelaza (II), siarczan żelaza (II), difosforan żelaza (III) (pirofosforan żelaza (III)), cukrzan żelaza (III), żelazo elementarne (karbonyl + elektrolit + zredukowane wodorem), węglan miedzi (II), cytrynian miedzi (II), glukonian miedzi (II), siarczan miedzi (II), kompleks miedź-lizyna, jodek sodu, jodan sodu, jodek potasu, jodan potasu, octan cynku, diglicynian cynku, chlorek cynku, cytrynian cynku, glukonian cynku, mleczan cynku, tlenek cynku, węglan cynku, siarczan cynku, węglan manganu, chlorek manganu, cytrynian manganu, glukonian manganu, glicerofosforan manganu, siarczan manganu, diwęglan sodu, węglan sodu, cytrynian sodu, glukonian sodu, mleczan sodu, wodorotlenek sodu, sole sodowe, kwasu ortofosforowego, drożdże wzbogacone w selen (uzyskiwane na drodze hodowlanej w obecności selenianu (IV) sodu jako źródła selenu), selenian (VI) sodu, wodoroselenian (IV) sodu, selenian (IV) sodu, fluorek sodu, fluorek potasu, diwęglan potasu, węglan potasu, chlorek potasu, cytrynian potasu, glukonian potasu, glicerofosforan potasu, mleczan potasu, wodorotlenek potasu, sole potasowe kwasu ortofosforowego, chlorek chromu (III) i jego sześciowodzian, siarczan chromu (III) i jego sześciowodzian, molibdenian (VI) amonu, molibdenian (VI) sodu, kwas borowy oraz borek sodu.

Strona 2 z 4