Rynek mleczarski w Rosji: Rosyjska ruletka część 2

Rosyjski rynek serów

Do końca lat 80. produkcja serów w Rosji była poddana silnemu wpływowi czynników ekonomiczych, wynikających z kryzysu finansowego. Z tego względu następował spadek produkcji. Po 1998 roku obserwuje się jednak wzrost zainteresowania serami jako wartościową kategorią produktów mleczarskich. W ostatnich latach szczególnie rozwija się produkcja lokalna serów twardych (50% udziału wartościowego i tylko 38% ilościowego). Sery białe w porównaniu do kategorii serów twardych reprezentują bardzo niski wolumen sprzedaży. Największą skalę produkcji obserwuje się w Dystrykcie Centralnym, który odpowiada za 40% krajowej produkcji sera. Około 25% rosyjskiej produkcji powstaje w rejonie Przywołżańskim. Dystrykty: Południowy i Północno-Wschodni dostarczają kolejne 30% produkcji.

Pomimo deficytów surowca niektóre lokalne obszary odnotowują niebywale wysoką dynamikę produkcji. Kilkaset procent wzrostu rocznie nie jest wcale zjawiskiem rzadkim. Jest to odpowiedź na impulsy wzrostowe obserwowane już w 2007 roku, kiedy to rosyjski rynek serów wzrósł o 8% wolumenowo osiągając poziom 705 tys. ton i wzrost o 20% wartościowo.

Import serów jest czynnikiem o rosnączym znaczeniu, w I kwartale 2007 roku wzrósł on o 25% w stosunku do roku poprzedniego. Według danych zaczerpniętych z Euromonitora potencjał wzrostowy rosyjskiego rynku serów szacowany był na 8–9% ilościowo oraz 16% wartościowo.

Według danych z raportu Food and Agricultural Policy Research Institute (FAPRI) średnie spożycie serów na osobę w Rosji będzie systematycznie wzrastało i około 2016 roku może osiągnąć poziom 5,6 kg rocznie. Według specjalistów FAPRI w znacznym stopniu do poprawy sytuacji przyczynią sie zarówno rosnący import jak i ciągle rozwijająca się produkcja wewnętrzna. Niemiej jednak należy podkreślić, że sery w dalszym ciągu nie stanowią istotnej pozycji w koszyku zakupowym klientów i dlatego produkcja serów nie ma dla rosyjskich mleczarni charakteru priorytetowego.

Rosyjski rynek serów jest zdominowany przez firmy niemieckie i ich konsumpcja plasuje się na relatywnie niskim poziomie. Wewnętrzna konsumpcja serów spadła w 2008 roku o 6% w związku ze znacznym wzrostem cen oraz wprowadzeniem wyższych ceł na sery importowane. Co ciekawe przyczyniło się to do większego wzrostu cen serów krajowych niż importowanych. Innym niekorzystnym dla mleczarzy zjawiskiem było przechodzenie konsumentów od produktów mleczarskich do produktów mięsnych.

Jak pokazują doświadczenia handlowców z Rosji sprzedaż serów krajowych może być mniej stabilna, dlatego też większość z nich ma w ofercie sery importowane, gdyż partnerzy zachodni są postrzegani jako podmioty rzetelne i wypłacalne. Partnerem pożądanym stają się producenci posiadający w portfolio produkty markowe (nie znaczy drogie) oraz rozwiniętą logistykę. Rozwinięty marketig staje się bowiem kluczem do sukcesu także na rynku rosyjskim. Firmy, które nie posiadają rozwiniętej logistyki często – w związku z dużymi przestrzeniami w Rosji – decydują się na współpracę z firmami przewozowymi. Ten segment umacnia się coraz mocniej oferując przewozy tirami, koleją, transportem wodnym. Konkurencja rośnie, więc firmy transportowe aktywnie promują się do firm produkcyjnych.

Wszyscy uczestnicy rynku – detaliści, hurtownicy, producenci i dystrybutorzy – są zgodni: rosyjski rynek serów ma solidne perspektywy rozwoju. Motorem rynku pozostaje ser podpuszczkowy, a nie topiony czy miękki. Eksperci spodziewają się przy tym aktywnego umacniania się marek producentów.