Pakowanie cz. 3: Tajemnica plastikowej torebki

Dostawcy rozwiązań do pakowania żywności nie ustają w dążeniach do ciągłego ulepszania swoich produktów. Konkurencja nie śpi, a coraz to nowe pomysły zyskują aprobatę i są wdrażane w produkcyjną codzienność. Ponadto Ci, do których docelowo trafiają produkty żywnościowe – niezależnie czy dręczeni wyrzutami sumienia czy aspektami prawnymi mają coraz to większą świadomość tego, jak ważne są opakowania w celu ochrony żywności i ile kłopotu potrafią sprawić, gdy już zużyte, nie muszą niczego chronić. W kwestii pakowania aspekty takie jak zrównoważony rozwój, ograniczenie marnowania żywności, zwiększenie bezpieczeństwa żywności przy jednoczesnym wydłużaniu okresu przydatności zapakowanych produktów, to w obecnej sytuacji bardzo ważne zadania absorbujące sektor spożywczy rynku. Chwilowo wydawać by się mogło, że bezpieczeństwo żywności zajmie bez wątpienia pierwsze miejsce w rankingu najistotniejszych funkcji opakowań.

Po pewnym czasie okazało się jednak, że nie da się zapewnić tylko i wyłącznie bezpieczeństwa samej żywności, w oderwaniu od problemów środowiska naturalnego. Na dalszych etapach „podróży” opakowania okazuje się, że z pierwotnie dobrych zamiarów – stworzenia najlepszej ochrony dla żywności powstał problem w postaci szkodliwego odpadu. Przemysł opakowaniowy skupia swoją uwagę na zachowaniu jakości i bezpieczeństwa tego, co ma chronić opakowanie oraz na tym, aby wszystko to odbywało się z poszanowaniem środowiska naturalnego. Technologia pakowania produktów spożywczych proponuje takie rozwiązania jak np. pakowanie próżniowe czy stosowanie worków termokurczliwych. Pakowanie próżniowe staje się rozwiązaniem coraz bardziej znaczącym w technologii pakowania, wydaje się także bardziej trafnym rozwiązaniem niż wybór pakowania w atmosferze ochronnej. Pakowanie próżniowe to sposób na dłuższe zachowanie świeżości produktów. Całkowite odessanie gazu z opakowania powoduje szczelne zamknięcie produktu. To z kolei powoduje wydłużenie czasu przechowywania produktu. Produkty są chronione przed rozwojem bakterii, produkty zaś nie wysychają i nie tracą świeżości oraz atrakcyjnego wyglądu, zachowując przy tym swój smak, zapach oraz wartości odżywcze. Rozwiązaniem zasługującym na uwagę są worki termokurczliwe, tworzące tzw. drugą skórę na pakowanym produkcie. Ważne jest także to, żeby opakowanie zapewniało odpowiednią szczelność próżni, wzmacniając przez to ochronę pakowanej żywności. Firma Sealed Air proponuje swoim klientom rozwiązanie o nazwie Cryovac, które zawiera ofertę szerokiej gamy worków termokurczliwych; proponuje także opracowaną technologię pakowania Darfresh, a także nowoczesnej generacji wielowarstwowych worków termokurczliwych OptiDure. W przypadku folii termokurczliwych niezmiernie istotne jest, aby miały one silne właściwości obkurczające, a także niezawodny i mocny zgrzew. Nie bez znaczenia pozostaje dobór materiałów z których produkowana jest folia. Te dobrano tak, aby możliwie jak najbardziej zwiększyć udział nieszkodzących środowisku substancji. Na przykład zmniejszono o 57% użycie plastiku, w stosunku do materiałów termoformowalnych w produkcji worków termokurczliwych Cryovac OptiDure. Worki termokurczliwe mają także powłoki barierowe, których zadaniem jest zapobieganie namnażaniu się drobnoustrojów, to zaś przyczynia się do zwiększonego mikrobiologicznego bezpieczeństwa produktu. Aby zmniejszyć ilość plastiku można sięgnąć także po bardziej oczywiste rozwiązania, zwłaszcza że są one najprostsze w użyciu. Wystarczy dosłownie zmniejszyć ilość plastiku wykorzystywanego do pakowania żywności poprzez uniknięcie odpadów powstających z nadmiaru folii górnej opakowania. Folia typu skin Cryovac Darfresh on Tray zgrzewana na całej powierzchni tacki ściśle przylega do produktu i sprawia, że żywność prezentuje się wyjątkowo atrakcyjnie na sklepowej półce i przyciąga spojrzenia klientów. Co więcej folia ta znakomicie jest przystosowana do zgrzewania na monomateriałach zawierających materiały pochodzące właśnie z recyklingu.

Firma Sealed Air w swoim portfolio posiada oprócz materiałów opakowaniowych, także zintegrowane systemy opakowań, takie jak:

• Cryovac BL75 automatyczna ładowarka worków o dużej wydajności i przeznaczona do ładowania produktów żywnościowych w porcjach konsumpcyjnych i w niewielkich porcjach przemysłowych do worków Cryovac, dostarczanych na tasiemkach;
• Cryovac BLR02 automatyczny robot załadowczy do umieszczania produktów w workach dostarczanych na tasiemkach;
• Cryovac LU15 zespół ładujący; Pakformance BLM01 zestaw modułów do ładowania w worki termokurczliwe;
• Cryovac Ulma FlowVac 35 rozwiązanie do pakowania w systemie „flow-rap” o niskim przepływie rolek do pakowania np. serów w porcjach konsumpcyjnych, wyposażone w torebki przystosowane do produktów o różnej długości, które są gotowe do obróbki próżniowej;
• Cryovac BL14 ręczna ładowarka do umieszczania produktów w workach termokurczliwych z automatycznym podawaniem worków na tasiemkach i otwieranie poprzez nadmuch powietrza;
• Cryovac BL19M2 półautomatyczna ładowarka worków z przeznaczeniem do umieszczania produktów w termokurczliwych workach Cryovac, dostarczanych na tasiemkach.

Ponadto warto wyróżnić:

• maszyny do pakowania próżniowego: Cryovac VS2X/VS2XDC; Cryovac VS9X/VS9XDC (do pakowania produktów wrażliwych na próżnię);
• Cryovac VS95TS z automatycznym buforowym przenośnikiem załadowczym, przeznaczona do pakowania dużych przemysłowych porcji np. serów;
• Cryovac 8600-14 i 8600B-14DC rotacyjne pakowaczki o wysokiej wydajności;
• Cryovac 8620-14 i 8620-14DC rotacyjne pakowaczki o średniej wydajności.

Z kolei firma Schur Flexibles Poland w ukłonie dla branży serowarskiej stworzyła grupę materiałów, którą nazwała Schur DairyPack. W skład Schur DairyPack wchodzą worki termokurczliwe, rękawy termokurczliwe, folie górne do tacek oraz laminaty typu flow pack. Proponowana grupa materiałów doskonale sprawdza się do pakowania serów ze względu na to, że stwarzają bardzo dobre warunki dojrzewania serów, umożliwiając osiągnięcie pełni walorów smakowych produktu. Idealne opakowanie nie pozwoli serom na przykład wyschnąć. Ponadto producent zadbał o to, aby stosowane materiały gwarantowały długi okres przydatności do spożycia, za sprawą wyjątkowych właściwości barierowych. Wychodząc naprzeciw zagrożeniom jakie czyhają na opakowania, a zwłaszcza na obszar opakowania poddawany zgrzewaniu, zadbano o wysoką szczelność opakowań za sprawą innowacyjnej technologii zgrzewalności folii.

Firma Schur Flexibles Poland jako jedno ze swoich rozwiązań dla branży serowarskiej proponuje także opakowanie składające się z folii górnej FlexiClose (re), która to w połączeniu z dolną wstęgą C-base PP daje opakowanie w pełni nadające się do recyklingu. Co zadecydowało o tym, że opakowanie zostanie zakwalifikowane jako zdatne do recyklingu? Zastosowanie folii opartej na poliolefinach. Folie poliolefinowe to wielowarstwowe folie termokurczliwe nadające się do kontaktu z żywnością. Właściwości folii poliolefinowych tj. wysoka wytrzymałość mechaniczna i utrzymywanie kurczliwości nawet w niskich temperaturach, np. w warunkach zamrażania żywności. Przy zgrzewaniu folii nie powstają szkodliwe związki, po użyciu folia taka nadaje się w całości do recyklingu. Folia FlexiClose (re) powstała z myślą o wielokrotnym ponownym otwieraniu i zamykaniu opakowania stojąc na straży jak najlepszej ochrony produktu już od pierwszych chwil po otwarciu produktu. Ponadto firma w swoim portfolio posiada szeroką gamę drukowanych bądź przezroczystych pokrywek z plastiku, aluminium lub papieru. Zastosowanie folii o zmniejszonej grubości zapewnia bardzo dobre właściwości uszczelniające. W kwestii opakowań do plasterków sera pakowanych osobno firma proponuje folie IWS, które tworzą opakowanie łatwe w otwarciu, co więcej możliwe jest dodatkowe pokrycie folii warstwą lakieru powierzchniowego odpornego na ciepło.

Tradycyjne systemy pakowania żywności często nie nadążają za postępem dokonującym się w dziedzinie technologii i techniki opakowań, a dodatkowe wyzwanie stanowią rosnące wymagania klientów i coraz większa ekoświadomość. Dobrze widziane są wszelkiego rodzaju innowacje w kwestii poprawy funkcjonalności opakowań. Stałym ulepszeniom ulegają właściwości barierowe, wytrzymałościowe czy odporności na starzenie. Wciąż na topie jest taki dobór materiałów, który przyczyni się do ochrony środowiska, spełni wymogi zrównoważonego rozwoju, będzie biodegradowalny, czy znajdzie się w recyklingowym obiegu zamkniętym.

Bardzo ważna jest kwestia wdrażania technologii umożliwiających przetworzenie plastiku, którego źródłem są na przykład zużyte wcześniej opakowania na nowe – także takie, które świetnie nadają się do ochrony żywności. Poszukiwane są rozwiązania, które są trwałe i zapewnią odpowiedni stopień ochrony żywności. W sukurs przychodzą opracowane rozwiązania opakowań wielowarstwowych. Materiały wielowarstwowe są po pierwsze cienkie – co sprawia, że są, po drugie lekkie, a po trzecie trwałe. Tak zastosowane materiały przyczyniają się do przedłużenia świeżości i okresu przydatności do spożycia. Wiele uwagi poświęca się gospodarowaniu zamkniętym obiegiem opakowań plastikowych. Przemysłowy recykling ma za zadanie stworzyć wydajny obieg zamknięty, w którym stosuje się zaawansowane rozwiązania produkcji opakowań z odzyskanego surowca. W ten sposób możliwe jest zamknięcie obiegu tzw. miękkiego tworzywa sztucznego, które w sposób ciągły można przetwarzać na kolejne opakowania takie, które z powodzeniem można zastosować do ochrony produktów spożywczych. Niemal każda osoba w swoim życiu natknęła się na tzw. miękki plastik podczas zwykłych codziennych czynności jak chociażby robienie zakupów. Taki plastik jest powszechnie stosowany do pakowania pieczywa, mięsa czy sera. Jest wszędzie. Nic dziwnego, że intensywnie poszukiwane są rozwiązania, które pozwolą zapanować nad przytłaczającymi ilościami tego tworzywa. Interesujące są prace poczynione przez firmę Plastic Energy, która podjęła się przetworzenia miękkiego plastiku w olej w procesie pirolizy. Otrzymany olej stanowi dalej alternatywny surowiec dla tradycyjnych materiałów w procesie produkcyjnym nowych plastikowych granulatów. W efekcie otrzymany materiał był porównywalnie bezpieczny i skuteczny jak ten otrzymany z pierwotnych surowców.

Szerokie zainteresowanie zaawansowanymi technologiami w recyklingu wykazuje firma Sealed Air. Sealed Air wdrożył granulki pozyskane z recyklingu w projekt procesu produkcji opakowań plastikowych z materiału pozyskanego z recyklingu, przy założeniu zachowania wszelkich wymagań eksploatacyjnych na przykładzie wymogów jednego z dostawców sera. Trwają prace nad systematycznym zwiększaniem procentowego udziału materiałów pochodzących z recyklingu w produkcji całego opakowania. Ważne jest, aby w ogólnym zarysie dążyć do zwiększania udziału opakowań z recyklingu tam, gdzie jest to możliwe. Nie należy zapominać o tym, że realne stosowanie materiałów „bardziej ekologicznych” w przypadku pakowania żywności świeżej jak na przykład nabiału, mięsa czy ryb pociągnie za sobą skrócony termin przydatności do spożycia. Konsekwencją jest zatem szybsze psucie się żywności, a to z kolei prowadzi do marnowania się żywności. Jak widać, niezmiernie trudne jest utrzymanie kompromisu pomiędzy zachowaniem długich terminów przydatności produktów do spożycia, ograniczeniem marnowania się żywności i stosowaniem materiałów nadających się do recyklingu. Bardzo łatwo o pochopne decyzje i nieprzemyślane zmiany, dotyczące np. wymiany dotychczas stosowanych materiałów na inne. Każdy taki ruch powinien być poprzedzony dogłębną analizą problemu, działań i ich konsekwencji z uwzględnieniem aspektów zarówno pozytywnych jak i negatywnych wiążących się z doborem maszyn, urządzeń i materiałów.