Trendy: Produkty mleczne z kwasami Omega-3

Janusz Górski
Forum Mleczarskie Biznes 1/2008 (01)

W świecie, w którym zaskakiwani jesteśmy coraz to nowszymi produktami, mleku łatwo jest być zepchniętym na bok przez inne, niekoniecznie zdrowe wyroby. Tylko mozolne budowanie marek produktów mleczarskich i wdrażanie produktów funkcjonalnych może dać odpór konkurencji niemlecznych i niekoniecznie zdrowych produktów. W tym numerze przyjrzymy się kwasom omega-3.

Szczególną uwagę specjalistów działów R&D (research & development) przyciąga możliwość wzbogacania produktów mleczarskich w kwasy omega-3, które przeważnie nie są wytwarzane w organizmie człowieka (wyjątek stanowią DHA i EPA wytwarzane z ALA). Te długołańcuchowe wielokrotnie nienasycone kwasy tłuszczowe koncentrują na sobie uwagę specjalistów z firm mleczarskich, żywieniowców i lekarzy. W skład tej grupy kwasów wchodzą kwasy: alfa-linolenowy (ALA), eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Dostawcy tych dodatków do produktów mleczarskich pozyskują je głównie z ryb, oleju lnianego, a nawet jaj. W efekcie, na globalnym rynku pojawia się coraz więcej mleka, jogurtów, maślanki, serów i lodów z kwasami omega-3.

Co nam dają kwasy omega-3:

  • stymulowanie rozwój mózgu (zmniejszają ryzyko występowania demencji starczej)
  • zwiększenie efektywności pracy mózgu i układu nerwowego (zapobieganie depresji) – kwasy EPA/DHA
  • zapobieganie nowotworom
  • spowalnianie procesów starzenia się
  • zmniejszanie ryzyka występowania zawału serca, udaru serca
  • obniżanie poziomu szkodliwych tłuszczów we krwi
  • zapobieganie arytmii
  • zwiększanie odporności organizmu na zakażenia
  • obniżanie ciśnienia krwi
  • pomoc w koncentracji
  • regulacja odporności immunologicznej, przepływu naczyniowego krwi i agregacji płytek krwi
  • działanie przeciwzapalne
  • poprawianie jędrności skóry i odżywianie jej.

Podstawowy problem

Żywność funkcjonalna to taka, która w sposób naukowo potwierdzony przynosi fizjologiczne korzyści większe niż te, które oferuje żywność klasyczna. Według Packaged Facts Omega-3 Report wartości żywności z kwasami omega-3 może do 2011 roku osiągnąć wartość około 7 mld $, z czego większość stanowić będą produkty mleczarskie. Już w 2004 roku odnotowano 153 debiuty rozmaitych produktów zawierających kwasy omega-3, w 2005 roku było ich już 174. W tym czasie wzrost sprzedaży produktów mlecznych wzbogacanych kwasami omega-3 wyniósł w Europie 18,4%.

Największym problemem związanym z aplikacją kwasów omega-3 do produktów mleczarskich jest ich utlenianie się, co powoduje zmianę zapachu i smaku produktów finalnych. Wrażliwość kwasów omega-3 na utlenianie jest przy tym kilkaset razy wyższa aniżeli innych kwasów tłuszczowych. Dlatego też producenci wyrobów z kwasami omega-3 muszą dodawać je tuż przed aseptycznym zamknięciem opakowania, by uchronić je przed dostępem światła i gorącego powietrza. Z kolei konsumenci nie mogą przetrzymywać zbyt długo produktu po jego otwarciu. Wówczas unikną wydzielania się rybiego zapachu powstającego wskutek procesu utleniania.

W przypadku produkcji mleka kwasy omega-3 należy dodawać w postaci emulsji, jeśli wytwarza się jogurty – kwasy omega-3 trzeba aplikować stopniowo przed homogenizacją oraz pasteryzacją. W przypadku produkcji serów kwasy omega-3 dodaje się w małych porcjach podczas pasteryzacji albo wprost do skrzepu (ewentualnie można dodać trochę skrzepu do oleju, by później całość dodać ponownie do reszty skrzepu).

Kto je wytwarza?

Spośród produktów mlecznych płynnych zawierających kwasy omega-3 zachodnie pisma specjalizujące się w tematyce mleczarskiej wspominają mleko O! 1,5% ze spółdzielni Sudowia (OSM), wyroby mleczarni Dairy Crest (mleko St. Ivel Advance) i Covap. SIG Combibloc przytacza przykład oferty firmy Vietnam Dairy Products kierowanej do dzieci (napoje mleczne Vinamilk Smart).

We Francji Lactalis oferuje mleka z kwasami omega-3 Lactalis’s Primevé i Coralis’s. Sorrento Lactalis oferuje zaś ser Sorrento+ w postaci snacków wzbogaconych w kwasy omega-3s. Również Krówka Śmieszka, marka Grupy Bel wypuszczona po raz pierwszy na rynek w 1921 roku i obecna w 90 krajach świata oferuje obecnie serek z dodatkiem kwasów omega-3.

Amerykańskie źródła przytaczają przykład kalifornijskiej firmy Omega Farms, należącej do Pacific Cheese, która dała poznać się jako pionier w segmencie żywności naturalnej i ekologicznej, wytwarzanej z mleka pochodzącego od zwierząt, u których wykluczono hormony z paszy. Firma ta wypuściła w marcu 2006 r. mleko z kwasami EPA i DHA, ser z kwasami EPA i DHA i jogurt z EPA i DHA.

Do innych producentów stosujących kwasy omega-3 zaliczają się:

  • Horizon Organic – nr 1 wśród amerykańskich producentów mleka bio
  • Priegola – hiszpański producent mleka i napojów mlecznych pod marką Simbi
  • Central Lecheta Asturiana – dla jogurtów dziecięcych marki ABC
  • Parmalat Australia – dla probiotycznych jogurtów owocowych ze szczepami LGG, Acidophilus i Bifidus
  • Stremicks Heritage Foods – amerykański producent mleka bio na Zachodnim Wybrzeżu
  • General Mills z marką Yoplait, sprzedający jogurty na rynku amerykańskim za 2,9 mld $ rocznie. Yoplait Kids to nowa marka koncernu.
Wzbogacanie wyrobów mleczarskich kwasami omega-3 jest stosunkowo najprostsze w porównaniu do wzbogacania innych produktów żywnościowych.

Do firm używających kwasów omega-3 w produkcji nabiału na rynku kanadyjskim zalicza się Agropur (napoje mleczne Natrel Pro Milk wzbogacone także w wapń i probiotyki, oraz napoje z linii Natrel z probiotykami). Również firma Parmalat wypuściła na rynek jogurt Astro Bio-best z kwasami omega-3, a także mleko Premium marki Beatrice Vitalité wzbogacone wapniem oraz mleko czekoladowe z linii Beatrice z kwasami omega-3, wapniem i witaminami. Również Marka Lactantia Vitalité firmy Parmalat też oferuje analogicznie wzbogacany napój mleczny z probiotykami.

Inna firma, Saputo proponuje z kolei mleko Premium Dairyland z wapniem, probiotykami i kwasami omega-3 i witaminami oraz mleko marki Milk 2 Go Calcium Extra. Z kolei Kraft Foods proponuje na rynku amerykańskim (Kanada) Kraft Live Active, ser z probiotykami. Kwasy omega-3 stosują także Stonyfield Farm i Neilson Dairy.

Dostawcy

Wśród dostawców kwasów omega-3 do wyrobów mleczarskich wyróżniają się: firma Döhler (dostawca m.in. kwasów omega-3, luteiny, koenzymu Q10, kwasu CLA oraz probiotyków do jogurtów pitnych, maślanek, deserów), DSM Nutritionals, Wild, Frutarom, Borregaard (za sprawą spółki Denomega Nutritionals), LycoRed oraz Glanbia Nutritionals. Na kontynencie amerykańskim do największych firm dostarczających kwasy omega-3 należą Martek Biosciences, Nutrinova, Ocean Nutrition, Omega Protein Corp.

Do firm, które dostosowały swe linie do dozowania kwasów Omega-3 należą m.in.: SIG Combibloc oraz Tetra Pak (z technologią Arom Pak w systemie FlexDos) współpracująca z DSM Nutritionals. Można tu wykorzystywać trzy systemy: Tetra Top, Tetra Rex oraz Tetra Brik.