Specjalności z Polski: Polskie rarytasy z małej skali

dr inż. Marlena Piekut
Forum Mleczarskie Handel 6/2021 (108)
© fm

Polskie rolnictwo kojarzone jest z niepowtarzalnością i tradycyjnymi metodami upraw. Liczni konsumenci zachwycają się polskimi produktami. Polskie produkty mleczarskie są bardzo cenione nie tylko przez Polaków, ale także przez osoby odwiedzające Polskę i cudzoziemców podążających do sklepów polskich za granicą. Polski twaróg, zsiadłe mleko zaspokoiły niejedno podniebienie. Obok tych specjałów znajdują się także produkty prawnie chronione w UE (zarejestrowane w unijnym systemie produktów regionalnych i tradycyjnych) tj. oscypek, bryndza podhalańska, ser koryciński, wielkopolski ser smażony i wiele innych specjałów. Obok ochrony unijnej funkcjonuje też krajowa lista produktów tradycyjnych, na której pojawiło się wiele specjałów zaspakajających gusta najwybredniejszych konsumentów. Ta różnorodność produktów mleczarskich sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie.

Ta wyjątkowość polskich produktów mleczarskich podkreślana jest także w działaniach strategicznych zakładów mleczarskich. Procesy globalizacji gospodarczej oraz integracji europejskiej wpływają na nasilanie się presji konkurencyjnej, która po pierwsze wzmacnia system bodźców w kierunku minimalizacji kosztów produkcji i przyjęcia strategii niskich cen, a po drugie skłania do realizacji ambitniejszych zamierzeń strategicznych. Można do nich zaliczyć strategię oferowania produktów regionalnych, z lokalnymi oznaczeniami, która cechuje się wysoką dynamiką rozwoju na rynku żywności. Akcentowanie regionalnego pochodzenia produktów żywnościowych, stosowania tradycyjnych metod wytwarzania stanowi atrakcyjną alternatywę w stosunku do modelu produkcji i konsumpcji masowej, homogenicznej, która dominuje od 2. połowy XX w. Proces ten napędza wzrost dochodów i świadomości konsumenta.

Obok tradycyjnych produktów kojarzonych z Polską firmy mleczarskie oferują też towary innowacyjne, z których mogą być dumne, a które mogą stanowić wizytówkę zakładów mleczarskich i świadczą o specyfice polskiego rynku mleczarskiego.

Iwona Wilmowska, Senior Project Manager w Ipsos Polska

Iwona Wilmowska

Senior Project Manager w Ipsos Polska

Czy ma dla nas znaczenie to, skąd pochodzi żywność, którą kupujemy? Okazuje się, że tak – dla aż 63% Polaków to ważne, by wybierać żywność pochodzącą z lokalizacji znajdującej się jak najbliżej ich miejsca zamieszka­nia. Szczególnie często zwracają na to uwagę osoby powyżej 60. roku życia. Jednak nie ma grupy społecznej, dla której nie miałoby to żadnego znaczenia. Powody, dla których lokalność produktów spożywczych jest dla nas ważna, są różne. Największą zaletą lokal­nych produktów jest świeżość (wskazana przez 61% osób zwracających uwagę na lokalność). Następnie przekonanie, że są zdrowsze (odpowiednio – 47%) lub bezpieczniejsze (37%).

Tu warto zaznaczyć, że gdy pytaliśmy naszych bada­nych o to, z czym ogólnie kojarzy im się zdrowa żyw­ność, najczęstsze skojarzenia wiązały się właśnie ze świeżością i naturalnością. W pytaniu o charakterze projekcyjnym (tj. takim, w którym wykorzystujemy np. obrazy, by dotrzeć do głębszego zrozumienia danego tematu przez respondentów) wskazywali ilustracje po­kazujące łany zboża i polską wieś i mówili o tym, że „najzdrowsza jest żywność z polskich pól”.

A kwestia korzyści związanych z krótszym transportem? Te były najmniej istotne. Jedynie 17% osób, dla których lokalność ma znaczenie, wskazała na ten aspekt. Zde­cydowanie bardziej liczą się dla nas korzyści zdrowotne i smakowe, jakie niesie ze sobą lokalność, a mniej jej wymiar ekologiczny. Warto jednak monitorować, czy ten wymiar nie będzie zyskiwał na znaczeniu. Już teraz co trzeci Polak deklaruje, że zdarza mu się rezygnować z zakupu produktów spożywczych pochodzących z dalekich krajów z uwagi na to, jak transport szkodzi środowisku.

I na koniec pytanie: Co ma większą siłę przebicia: lokalność czy – szerzej – polskość produktów spo­żywczych? Jest remis: zarówno na polskość, jak i na lokalność zwraca uwagę dokładnie tyle samo Polaków – 63%. A w przypadku nabiału oba te aspekty mogą mieć szczególnie duże znaczenie. To właśnie nabiał znajduje się wśród trzech kategorii produktowych, najczęściej wskazywanych przez respondentów jako kupowane przez nich produkty bio.

Podsumowując – tak lokalność, jak i polskość pro­duktów mlecznych, do których tak często odwołują się rodzime mleczarnie, znajduje swoje uzasadnienie w potrzebach Polaków. Obecnie te aspekty są gwaran­tem świeżości i zdrowotności produktów. Być może w przyszłości pomogą Polakom również wpisywać się w przybierający na sile trend poszukiwania ekologicz­nych rozwiązań.

Źródło danych: Ipsos, Trendy w zwyczajach żywienio­wych Polaków Edycja 2021. Realizacja badania: od lipca do sierpnia 2021, metoda TAPI (w domach responden­tów przy użyciu tabletów) na ogólnopolskiej próbie osób w wieku 15+, reprezentatywnej ze względu na: płeć, wiek, wykształcenie, region i wielkość miejscowości; N=804; Badanie cykliczne prowadzone od 2005 roku.

Polskie specjały mleczarskie

Sztandarowym produktem Polski są na pewno sery. Tradycje serowarskie w Polsce są bardzo długie i wskazuje się, że sięgają one czasów neolitu. Znalezione ślady archeologiczne potwierdzają, że ser był wyrabiany w Polsce już około 7500 lat. Są to sery zarówno typu twarogowego, jak i sery podpuszczkowe dojrzewające. Zmiany, jakie dokonały się w Polsce po roku 1989, zdynamizowały rozwój małych, przydomowych serowarni. W wielu regionach kraju odbudowana została tradycja wyrobu serów kozich i owczych. Intensywny rozwój produkcji serów jest efektem unowocześnienia przetwórstwa, oraz sukcesów eksportowych całej branży mleczarskiej (Mamiński 2017).

Przyjrzyjmy się asortymentowi małych i średnich mleczarni, które poszukują swojego miejsca na rynku i które wypracowały swoje rarytasy.

Spośród polskich specjałów warto wymienić twaróg piasecki oferowany przez Piaski (OSM). Twaróg ten cechuje się dobrą jakością, odpowiednimi walorami smakowymi oraz lekką i kremową konsystencją. Wytwarzany jest z wyselekcjonowanego mleka bez sztucznych substancji konserwujących. Twaróg piasecki produkowany jest wyłącznie na bazie naturalnych surowców, dzięki czemu jest bogaty w wiele składników odżywczych. Stanowi idealny dodatek do pierogów, ciast, przystawek oraz różnych dań.

Innym twarogiem, godnym zwrócenia uwagi, jest twaróg z Bychawy (Bychawa OSM). Produkt ten został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych w 2014 r. Twaróg formowany jest w kostki (w kształcie prostopadłościanu) o białej lub lekko kremowej barwie, ułatwiającej krojenie. Twaróg ma barwę białą do lekko kremowej, jednolitą w całej masie. Twaróg z Bychawy jest łagodny w smaku i lekko kwaśny. Wyrabiany jest według tradycyjnych receptur, które pozwalają na uzyskiwanie lepszych parametrów smakowo-zapachowych, tj. niepowtarzalnego czystego mlecznego smaku i aromatu świeżego twarogu, niezmiennego od wielu lat. Twaróg z Bychawy może stanowić dodatek do pieczywa, składnik wielu wypieków, zwłaszcza cukierniczych. Wykorzystywany jest również jako dodatek do past kanapkowych, twarożków i dań głównych.

Aneta Będkowska Marketing Manager w Sertop

Aneta Będkowska Marketing Manager w Sertop

Niewątpliwą chlubą naszej spółki jest Złoty Ementaler, kultowy serek topiony, produ­kowany od ponad 50 lat, cie­szący się niesłabnącym powo­dzeniem wśród coraz to młodszych pokoleń. Jego kremowa konsystencja, lekko orzechowy smak oraz wysoka jakość sprawiają, że serek ten idealnie na­daje się nie tylko do smarowania kanapek, ale także do zapiekania i podgrzewania w zupach/sosach/za­piekankach, co pokazuje jego wszechstronne zasto­sowanie w kuchni. To właśnie ten produkt otoczony jest szczególną estymą wśród konsumentów oraz partnerów handlowych, także ze względu na wy­soką rotację sprzedaży. Wśród polskich specjałów znajdują się także sery smażone, mocno wpisujące się w śląską i wielkopolską tradycję, dedykowane miłośnikom regionalnych produktów. Wyroby te wyprodukowane na bazie sprawdzonych receptur, o unikalnym, charakterystycznym smaku, zyskują uznanie koneserów dobrego smaku i są coraz czę­ściej wykorzystywane na tzw. deskach serów w hotelowych restauracjach, których klienci doceniają lokalny charakter produktów.

Ciekawym produktem, wartym spróbowania jest Gzik z mleczarni Września (SM). Gzik Wrzesiński przygotowany jest z wyselekcjonowanego twarogu z dodatkiem śmietanki. Brak konserwantów i wzmacniaczy smaku to silne atuty sera. Gzik Wrzesiński jest produktem do którego Wielkopolan nie trzeba przekonywać i na pewno warto go spróbować odwiedzając Wielkopolskę. Polecany jest do połączenia z gotowanymi lub pieczonymi ziemniakami i jako dodatek do kanapek. Dostępny w wygodnym (300 g) opakowaniu z zamknięciem.

KeSeM proponuje twarogi z terenu Ziemi Dobrzyńsko-Kujawskiej, które wytwarzane są tradycyjnymi metodami, z zastosowaniem wanien twarożkarskich. Twarogi te według deklaracji producenta zachowują żywe kultury bakterii oraz bogactwo łatwo przyswajalnych związków mineralnych, w tym wapnia, białka i witamin.

Znanym i lubianym serem produkowanym na ziemiach polskich jest ser Salami. Ser salami prawdopodobnie powstał dzięki serowarowi z Serbii, który w 1915 r. rozpoczą? produkcj? ser?w na terenie wojew?dztwa podkarpackiego. Ser Salami proponuj? np.: ł produkcję serów na terenie województwa podkarpackiego. Ser Salami proponują np.: Śrem (OSM) i Kowalew-Dobrzyca (OSM).

Produktem wartym zainteresowania jest również serek Bieluch wytwarzany przez mleczarnię Bieluch (SM), który nie zawiera barwników i konserwantów, a tylko mleko i żywe kultury bakterii mleczarskich. Nie zawiera też cukru, soli ani substancji zagęszczających. Serek Bieluch to cała rodzina produktów, a wśród nich są: śmietankowy kanapkowy, naturalny, z ziołami, ze szczypiorkiem, z czosnkiem, z papryką, pomidorami i chili, naturalny lekki, a także bez laktozy. Innymi serami podpuszczkowymi dojrzewającymi, kojarzącymi się z ziemią polską, są ser podlaski i ser zamojski. Oba specjały oferowane są m.in. przez mleczarnię Kosów Lacki (OSM). Ser podlaski oferują także Olecko (OSM), Włoszczowa (OSM). Z kolei ser zamojski proponują, np. Krasnystaw (OSM) i Ryki (SM).

Innym polskim specjałem jest ser Liliput. Jest to ser dojrzewający, wytwarzany głównie w Wielkopolsce z mleka krowiego.

Garwolin (OSM)

Proponuje produkty, które kojarzą się z Polską. I tak na przykład jedną z propozycji jest Twaróg garwoliński w pergaminie i folii, który na opakowaniu ma umieszczone znaki „Poznaj Dobrą Żywność”, „Jakość, Tradycja” oraz certyfikat koszerności. Produkty Garwolin (OSM) posiadające te znaki to także wybrane pozycje mleka, masła, śmietany, maślanki, kefiru i inne.

Marka produktu skojarzona z regionem

Czarnków (OSM)

Wielkopolski ser smażony oferowany przez mleczarnię Czarnków (OSM) to kolejny produkt, na który warto zwrócić uwagę. Wielkopolski ser smażony to produkt wpisany w 2005 r. na listę produktów tradycyjnych i posiada status Chronionego Oznaczenia Geograficznego (PGI) od 2009 r. Tradycja produkcji tego sera związana jest z Wielkopolską. Na terenie tego regionu hodowla krów oraz innych zwierząt mlekodajnych znana była już w VI wieku p.n.e., a nabiał miał zdecydowanie większe znaczenie od pokarmów mięsnych. Pierwszym produktem, który zaczęto wyrabiać z mleka był twaróg. Twaróg jednak był produktem krótkotrwałym, więc podejmowano próby wydłużenia możliwości jego spożywania, dodając sól, koper lub kminek. Taki ser suszono w przewiewnych i suchych pomieszczeniach. W ten sposób zakonserwowane sery twarogowe można było przechowywać przez długie miesiące. Z czasem sery twarogowe zaczęto chłodzić, przetapiać, smażyć i suszyć, wytwarzając przez to nowe rodzaje sera. Smak tego sera jest na tyle wyjątkowy, że znajdował i znajduje wielu zwolenników. Dla wielu osób z Wielkopolski, które przeniosły się w inne strony kraju ser ten jest jednym ze smaków dzieciństwa i rodzinnego domu. Ser smażony wytwarzany zgodnie z przekazywaną z pokolenia na pokolenie recepturą ma dobrą opinię w Polsce i za granicą. Konsumenci podkreślają wspaniały i niepowtarzalny smak Wielkopolskiego Sera Smażonego, którego procedura wytwarzania oparta jest na wieloletniej tradycji.

Frąckowiak (ZPSiH)

Rodzina serów Frąckowiak (ZPSiH) z Granowa to przykład ciekawych i atrakcyjnych dla rynku serów smażonych. Wielkopolski ser smażony to produkt tradycyjny, a od 2009 r. jego nazwa została zapisana w rejestrze nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych (Rozporządzenie Komisji WE Nr 323/2009). Od 1992 r. rodzinna firma Frąckowiak (ZPSiH) specjalizuje się w produkcji sera smażonego według niezmiennej naturalnej metody. Ser powstaje z naturalnie zgliwiałego wiejskiego białego twarogu, najczystszego masła extra oraz odrobiny soli kamiennej. Proces naturalnego gliwienia trwa pełne pięć dni, potem selekcja i sezonowanie twarogu do wymaganej temperatury, ręczne jego rozdzielanie i rozsypywanie. Przy takim przebiegu procesu następuje zachowanie struktur i wartości sera, co umożliwia uzyskanie wyjątkowego i aksamitnego smaku. Wydłużony proces naturalnego gliwienia twarogu oraz tradycje smażenia z ciągłym, powolnym mieszaniem, uwydatniają wyjątkowy smak i zapach. W serach marki Frąckowiak dzięki jego naturalności można wyczuć sezonowość letnią i zimową smaku uzależnioną od walorów smakowych twarogu.

Firma Frąckowiak (ZPSiH) jako jedyny producent serów smażonych w Polsce oferuje ser smażony bio z Granowa oraz ser smażony z wapniem powstały we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu z prof. dr hab. Joanną Kobus-Cisowską z Wydziału Nauk o Żywności i Żywieniu. Ser ekologiczny bio z Granowa uzyskał Złoty Medal na Targach Natura Food&be Eco 2021 w Łodzi, a ser smażony z wapniem, dzięki naturalnemu wapniu pochodzącego ze skorupek jaj kurzych z witaminą D3, K2 i lizyną wyróżnia się wysoką przyswajalnością wapnia. Jest istotne dla nowych konsumentów dbających o zdrową skórę, włosy i kości.

Sierpc (OSM)

Godnym uznania i zaspokajającym niejedno podniebienie są też sery Królewski i Markiz wytwarzane przez mleczarnię Sierpc (OSM). Ser Królewski to ser podpuszczkowy ceniony przez koneserów i często wybierany przez konsumentów. W smaku ma wyraźną, orzechową nutę, z morelą w tle i lekkim odcieniem miodu. Markiz z kolei to ser z potwierdzonymi właściwościami prozdrowotnymi. Zawiera szczepy probiotyczne L. Casei, które tworzą w organizmie naturalną powłokę bakteryjną. Sery te sprawdzają się na kanapce i jako uzupełnienie bardziej wyrafinowanego dania.

Aleksandra Makowska, Marketing Manager w firmie Temar (PPH)

Aleksandra Makowska

Marketing Manager w firmie Temar (PPH)

Jednym z naszych flagowych produktów jest gama jogurtów typu greckiego – Greek Style. Ich wyjątkowość polega na świet­nym składzie, dużej dostępności i rozpoznawalnej marce wypracowanej od ponad deka­dy. Cała nasza gama Greek Style dostępna jest w wa­riantach: 180 g, 340 g zarówno naturalny jak również naturalny light oraz 1 kg naturalny z przeznaczeniem głównie dla kanału HoReCa. W III kwartale br. przepro­wadziliśmy lifting opakowania, aby odświeżyć markę. Tradycyjny smak w nowym opakowaniu i z ulepszo­nym składem jest już dostępny na półkach sklepo­wych. Nasze jogurty posiadają w składzie więcej ży­wych kultur bakterii odpowiedzialnych za obniżenie pH w jelitach oraz wspomagają trawienie. Charakteryzują się kremową i gęstą konsystencją, przez co przypadną do gustu nawet największym koneserom.

Włoszczowa (OSM)

Kolejnym, znanym i cenionym polskim specjałem jest ser Włoszczowski typu ementaler z mleczarni Włoszczowa (OSM). Ser oferowany jest w blokach 4 kg. Jest to produkt wyjątkowy pod względem smakowym, wyróżniający się dużymi, regularnymi dziurami i pięknym aromatem. Orzechowy smak sprawia, że wielu konsumentów powraca i poszukuje go na półkach.

Mońki (MSM)

Specjałem Monieckiej (MSM) jest ser Aldamer typu szwajcarskiego, o łagodnym, słodkawym smaku. Ma zwarty miąższ, z oczkami wielkości orzecha laskowego. Dobrze sprawdza się w przekąskach, zapiekankach, fondue i innych daniach na ciepło. Poręczne opakowanie typu „otwórz-zamknij” sprawdza się w przedłużaniu świeżości produktu.

Kosów Lacki (OSM)

W 2021 r. Kosów Lacki (OSM) zaoferował ser długodojrzewający Magnat Old, który stanowi produkt godny polecenia nie tylko koneserom i smakoszom serów podpuszczkowych dojrzewających. Ser Magnat Old jest efektem wielomiesięcznej pracy mistrzów serowarstwa na wielu etapach produkcji, a kluczowe procesy odbywają się ręcznie. Najdłuższy z nich trwa minimum 6 miesięcy. Tak długie dojrzewanie wpływa na specjalne doznania smakowe.

Olecko (OSM)

W zakładach mleczarskich powstają także inne ciekawe sery, które mogą stanowić wizytówkę firmy. Mleczarnia Olecko (OSM) proponuje Ser Gouda Złota. Choć Gouda to ser typu holenderskiego, to olecka mleczarnia proponuje Goudę z dużymi dziurami, a za swój produkt otrzymała w listopadzie 2015 r. 1. miejsce w kategorii „Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego” w konkursie „Smaki Warmii, Mazur oraz Powiśla na stołach Europy”.

KaMos (SM)

Atrakcyjnymi produktami mleczarni KaMos (SM) są bez wątpienia kamiennogórskie sery pleśniowe (dostępne w porcjach od 100 g do 2,5 kg). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyznało temu specjałowi dwa wyróżnienia, tj. ser został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych oraz przyznano mu znak Poznaj Dobrą Żywność. Ponadto ser ma certyfikat „Jakość Tradycja”. Oznacza to, że wytwarzany jest według niezmienionej receptury od ponad 50 lat.

Nie tylko sery

Oprócz serów firmy mleczarskie mają jeszcze do zaoferowania wiele innych specjałów, z których mogą być dumne.

Maluta Nowy Dwór Gdański (OSM)

Spółdzielnia może pochwalić się produktami z wypasu pastwiskowego tj. Mleko świeżo nalewane z wybranych gospodarstw na Żuławach w woreczkach. To mleko jest minimalnie przetworzone, poprzez częściowe odseparowanie tłuszczu i łagodny zabieg niskiej pasteryzacji w temperaturze 74°C. Dzięki temu zyskuje kilkudniową trwałość i zachowuje swoje naturalne cechy. Mleko 2% tłuszczu jest częściowo (prawie w połowie – w stosunku do mleka z udoju) odtłuszczone. Woreczek chroni mleko przed oddziaływaniem światła. Jest wyrobem prosto z Żuław.

Ciekawym i nietuzinkowym produktem firmy Maluta Nowy Dwór Gdański (OSM) jest też masło z tradycyjnej masielnicy wytwarzane bez barwnika wytwarzane od 1963 r. W grupie produktów, co do których można mieć pełne zaufanie są łagodnie ukwaszone śmietany 12% oraz 18%. Zwraca uwagę ich lista składników, która liczy zaledwie dwie pozycje. Serem, który – podobne jak śmietana doskonale wpisuje się w idę „czystej etykiety” jest Moja Gouda (ser bez barwników, bez konserwantów z żuławskiego mleka).

Marfor (FHU)

Firma produkuje wyroby góralskie według tradycyjnej technologii w zakładzie w Bażanowicach koło Cieszyna. Sery wyrabia się tu ręcznie i wędzi naturalnym dymem z wykorzystaniem wiórek wędzarniczych z drzewa olchy i buka.

Na wyroby Marfor (FHU) warto zwrócić szczególną uwagę, gdyż już 20 lat temu Marfor jako pierwszy wprowadzał na rynek ogólnokrajowy sery wyrabiane ręcznie bez udziału wysokiej temperatury (co pozwala zachować wartości odżywcze). Dzięki ręcznej produkcji sery Marfor znajdują odbiorców w hurtowniach nabiałowych na terenie całego kraju.

Do najbardziej znanych produktów marki Marfor należą:

  • Marforek ser góralski biały
  • Marforek biały w zalewie ziołowej, ziołowo-paprykowej, pikantnej, ziołowo-czosnkowej
  • Serecek Marforek na grill
  • Cieszynianka ser góralski wędzony
  • Beskidzkie Marforki faruki naturalne i wędzone
  • Beskidzkie Marforki nici naturalne i wędzone
  • Beskidzkie Marforki warkoczyki naturalne i wędzone.
Karolina Mikołajczyk Dyrektor Handlu i Eksportu w Koło (OSM)

Karolina Mikołajczyk Dyrektor Handlu i Eksportu w Koło (OSM)

W Koło (OSM) mamy dość wąską gamę produktów, ale jesteśmy w niej mocno wyspecjalizowani. Z pewnością jednym z najbardziej rozpoznawalnych, uznanych i docenianych zarówno przez eksper­tów branżowych, jak i przede wszystkim konsumentów jest serek wiejski. Bez tego produktu wiele polskich rodzin nie wyobraża sobie zdrowego, wartościowego śniadania. Od wielu lat oferujemy go w tradycyjnej po­staci o zawartości 6% tł., oraz w wersji lekkiej – 3% tł. Od ubiegłego roku, w reakcji na wirusową sytuację na świecie stworzyliśmy serek wiejski L.casei 431®+wit. D3, która pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu ukła­du odpornościowego. Wychodzi on naprzeciw oczeki­waniom rynku i potrzebom klientów, którzy od żywności wymagają coraz więcej – jeden serek dostarcza ok. 23% dziennego zapotrzebowania na wit. D.

Bochnia (OSM)

Innym zakładem wychodzącym naprzeciw oczekiwaniom konsumentów jest mleczarnia Bochnia (OSM). Firma wprowadziła na rynek mleko w szklanej butelce, od krów rasy Polska Czerwona. Jest to jedyne na polskim rynku mleko w szklanej butelce dostępne w sprzedaży ogólnopolskiej. Wyjątkowość tego produktu związana jest z surowcem pochodzącym od krów rasy Polska Czerwona. Rasa ta objęta jest ochroną zasobów genetycznych. Jest hodowana w rejonach podgórskich i górskich, odznacza się dużą zdrowotnością, długowiecznością, odpornością, a dzięki tradycyjnemu żywieniu opartemu na letnim wypasie pastwiskowym mleko tej rasy posiada szczególnie wysoką wartością biologiczną – wysoką zawartość białka, tłuszczu i suchej masy oraz ma większą zawartość kwasów CLA. Przypomnijmy: CLA to sprzężony kwas linolowy, który działa przeciwmiażdżycowo oraz wspomaga odchudzanie. Ma także działanie przeciwnowotworowe i wspomagające odporność.

Jogo (ŁSM)

Specjałem rodem z Polski, znanym wszystkim starszym Polakom są lody Bambino, które proponuje mleczarnia Jogo (ŁSM). Lody te nie zawierają żadnych sztucznych dodatków. Przygotowane są ze świeżej śmietanki. Mleczarnia oferuje lody Bambino na patyku śmietankowe, śmietankowe w polewie czekoladowej, wiśniowe w polewie czekoladowej, a także śmietankowe bez laktozy. W pudełkach lody Bambino oferowane są o smakach: śmietankowym i waniliowym, w wariancie śmietankowym także bez laktozy. Jogo (ŁSM) proponuje też Lody Sandwich Bambino śmietankowe o smaku waniliowym.

Innowacje warte zainteresowania

Bogoni

Obok produktów tradycyjnych polskie mleczarnie wyróżnia innowacyjność. Takim specjałem na polskim rynku są napoje firmy Bogoni. Spośród nich można wyróżnić Bogoni Balance Food Protein Drink – ukwaszony napój bez laktozy. Produkt nie uczula, nie zawiera kazeiny, w składzie znajdziemy zaś probiotyki. Nieprzetworzone białko w naturalnej formie zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze, mikro- i makroelementy, które pomagają organizmowi przywrócić właściwą odporność i energię. Bogoni Balance Food Protein Drink to naturalny napój wysokobiałkowy z udziałem bakterii probiotycznych. Cechuje się on wysoką zawartością białka, tj. 25 g/butelka, zawiera wyłącznie bioaktywne, niedenaturowane proteiny serwatkowe, w tym BCAA oraz wyselekcjonowane kultury bakterii probiotycznych. Jest produktem o niskiej zawartości tłuszczu, bez laktozy, a naturalne składniki wzmacniają układ odpornościowy.

Bogoni Balance Food Energy Drink to natomiast napój o właściwościach energetyzujących na bazie izotonicznej serwatki, soków owocowych i Yerba Mate – daje siłę do działania tak samo jak napoje znanych marek, ale jest zdrowszy, bo jest wolny od „chemii” tj. konserwanty, słodziki, stabilizatory. Zaletami tego produktu jest to, że napój nie zawiera pobudzaczy – tylko Yerba Mate oraz naturalne aromaty. Jest bogaty w witaminy. Jedna butelka pokrywa ponad 60% dziennego zapotrzebowania na zawarte w niej naturalne witaminy z grupy B i 200% na witaminę C.

Grupa Mlekovita

Proponuje wiele specjałów cechujących polski obszar geograficzny. Wśród nich są też tzw. produkty regionalne. I tak na przykład ser salami z Koźmina to ser wytwarzany według tradycyjnej receptury serowarstwa cechujący się delikatnym aromatem i łagodnym smakiem. Może stanowić składnik wielu prostych i bardziej skomplikowanych potraw. Polecany jest do kanapek, przekąsek, sałatek, sosów oraz zapiekania. Grupą produktów o szczególnym powiązaniu z Polską są Górskie Specjały oznaczone jako pochodzące z Zakopanego lub Sanoka. Ekologiczny ser z Gór Bio spełnia normy unijne dotyczące żywności ekologicznej. Restrykcyjne zasady przyznawania tego certyfikatu gwarantują, iż oznaczony nim wyrób pochodzi z surowca z gospodarstwa ekologicznego, które spełnia określone wymogi, czyli nie może stosować sztucznych nawozów i środków chemicznych. Ekologiczny ser z Gór Bio Kaszkawał charakteryzuje się smakiem łagodnym do pikantnego, a nawet ostrego w zależności od stopnia dojrzałości, ma też lekko słonawy posmak. Polecany jest do kanapek i jako przekąska. Sprawdza się do grillowania, a dzięki wyjątkowemu kształtowi dobrze prezentuje się na desce serów – można go porcjować w kształt rozety.

Specjałem z Zakopanego jest też ser wędzony Warkocz Góralki, który jest wyrabiany według tradycyjnej receptury serowarstwa. Walory smakowe i aromat zawdzięcza procesowi naturalnego wędzenia. Nazwa jego związana jest z jego pochodzeniem – produkowany jest na Podkarpaciu – oraz splotowi, nadającemu mu niepowtarzalny kształt oraz wygląd. Ser wędzony Warkocz Góralki polecany jest na deskę serów, do kanapek, sprawdza się także jako składnik sałatek i samodzielna przekąska.

Kolejny specjał to Faruki, czyli ser w formie nitek, który swój smak i aromat zawdzięcza pochodzeniu, a w wersji wędzonej – procesowi naturalnego wędzenia. Grupa Mlekovita oferuje go w opakowaniu wygodnym i funkcjonalnym, eksponującym jego kształt oraz wszystkie walory produktu. Faruki mogą stanowić przekąskę, ozdobę na desce serów, urozmaicenie posiłków domowych, czy atrakcję podczas przyjęć.

Odpowiedzią Grupy Mlekovita na trendy rynkowe i oczekiwania konsumentów związane z poszukiwaniem produktów w wygodnej formie są sery w mniejszej (Mini Gołka) lub nieco większej formie (Gołka). Nadają się na przekąski, deskę serów, do zapiekania na grillu i patelni. Można je wykorzystywać jako składnik szaszłyków, jak również do sałatek.

Z kolei Mini Przysmak Góralski to ser w formie minikulek, który swój smak i aromat zawdzięcza pochodzeniu oraz procesowi naturalnego wędzenia. Polecany jest na deskę serów, do szaszłyków i sałatek. Rolada Ustrzycka kolejny specjał Grupy Mlekovita cechuje się zwartą, plastyczną konsystencją. Jej walory smakowo-zapachowe sprawiają, że nadaje się do bezpośredniego spożycia, na kanapki, a także jako składnik potraw przygotowywanych na ciepło, którym oddaje swój charakterystyczny wędzony posmak. Rolada Ustrzycka oferowana jest w wygodnej formie w opakowaniu typu otwórz-zamknij, w plado „Górskich Specjałów”.

Grupa Mlekovita poleca też inne produkty, których opakowanie, a także smak podkreślają związek z Polską, na przykład twaróg sernikowy Premium Na Polski Stół, mleko zsiadłe Na Polski Stół oraz linię produktów Polskie, która obejmuje już 80 produktów, m.in. mleko, masło, śmietany i śmietanki, jogurty, maślanki, kefiry i twarogi.

Grupa Polmlek

Ciekawą i innowacyjną propozycją Grupy Polmlek, wychodzącą naprzeciw współczesnym konsumentom są napoje alternatywne. Marka Nutri Vege napojów powstała jako odpowiedź na potrzeby rynku w zakresie roślinnych alternatyw dla produktów mlecznych. Marka ta obejmuje serię napojów wegańskich: owsiane, sojowe, ryżowe oraz wegańskie desery owocowe, owocowo-warzywne oraz owsianki. Wszystkie produkty Nutri Vege są oznaczone certyfikatem V-label, który jest znakiem jakości dla wegańskich i wegetariańskich produktów. Z drugiej strony Grupa Polmlek posiada w swej ofercie produkty tradycyjne, regionalne, a wśród nich masło Ekstra Czeladzkie od Czeladników. Masło to ma kremową konsystencję. Może stanowić dodatek do kanapek, wypieków oraz sosów. Wyprodukowane jest z polskiego mleka o wysokiej jakości. Stanowi bogate źródło witamin A, D, K oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Mlekpol (SM)

Warmia i Mazury to region, który powszechnie kojarzy się z naturą. Już władze regionu w ramach Strategii Promocji Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2009-2013 określiły, że myślą przewodnią marki regionu będzie „Warmia i Mazury leżą w naszej naturze”. Miała ona umożliwić zbudowanie obrazu Warmii i Mazur jako regionu o zrównoważonym rozwoju. Celem tej koncepcji miało być wykreowanie wizerunku regionu, jako aplikującego wartości inspirowane relacją „natura − człowiek”. W ofercie mleczarni Mlekpol (SM) znajdują się maślanki, sery podpuszczkowe, twarogi, śmietany, mleko, masło pod marką Mazurski Smak. Produkty te powstają z mleka od krów wypasanych na łąkach Warmii i Mazur. Linię produktów Mazurski Smak zaproponowano przede wszystkim mieszkańcom miast, którzy dzięki regionalnym wyrobom mleczarskim będą mogli choć na chwilę przenieść się do krainy jezior. Ciekawym produktem łączącym się z polskim obszarem geograficznym jest też Maślanka Mrągowska, która powstała na bazie regionalnej receptury. Oprócz jej walorów zdrowotnych w 2017 r. stała się głównym elementem wieloetapowej kampanii Mlekpol (SM) – Nie jestem byle kim. Nie jem byle czego. Celem tej kampanii było przypomnienie konsumentom, jak ważne jest racjonalne odżywianie i korzystanie z dobrodziejstwa tradycyjnych, regionalnych wyrobów mleczarskich.

Małgorzata Cebelińska, Dyrektor Handlu Mlekpol (SM)

Małgorzata Cebelińska

Dyrektor Handlu Mlekpol (SM)

Jakość, tradycja i naturalny smak to najważniejsze wartości dla Spółdzielni Mleczarskiej Mlekpol. Wszystkie produkty tworzymy z ogromnym zaangażowaniem i na bazie najlepszych surowców. Dlatego tak bardzo cie­szy, że wytwarzane od ponad 40 lat produkty nabiałowe są doceniane przez konsumentów i goszczą na polskich stołach.

Powodem do dumy od ponad 25 lat jest dla nas mleko Łaciate, codziennie towarzyszące wielu rodzinom. To pierwsze w Polsce mleko, które tak szybko zdobyło za­ufanie konsumentów. Wysoka i powtarzalna jakość, bez­pieczne opakowanie i nowoczesna technologia produkcji, zapewniająca długie przechowywanie bez konieczności trzymania w lodówce, to główne atuty tego produktu. Dzisiaj śmiało można powiedzieć, że dla wielu to synonim słowa „mleko”.

Marka, która z sukcesem łączy pokolenia to Rolmlecz – kochają ją dzieci, dorośli i dziadkowie. Polacy uwielbiają wyjątkowy smak kultowego „serka z krówką” oraz doce­niają tradycję wytwarzania i niezmienną recepturę.

W portfolio Mlekpol (SM) znajdziemy też marki rodzinne. Jedną z nich jest Maślanka Mrągowska, która zachęca, aby spędzać czas z bliskimi i przyjaciółmi, a także popu­laryzuje wspólne gotowanie. Produkt ceniony jest przez konsumentów głównie za wyróżniający się smak i wła­ściwości prozdrowotne. Dzięki nieskończonej możliwości zastosowań oraz naturalnym składnikom jest ważnym elementem dań i częstym towarzyszem spotkań.

Rodzinne posiłki, zwłaszcza śniadania i kolacje, to rów­nież żółty ser. Polacy uwielbiają ser i chętnie próbują różnych gatunków. Od lat Mlekpol (SM) specjalizuje się w produkcji serów dojrzewających, które konsumenci cenią za bogaty smak i aromat. Wszystko dzięki wyso­kiej jakości surowca i nowoczesnej technologii, która zapewnia jednorodność produkcji i gwarantuje charakte­rystyczne cechy dla danego gatunku. Dzięki temu sery żółte Gouda, Salami, Królewski z Kolna i Złoty Mazur zo­stały wyróżnione znakiem „Jakość Tradycja”, który przy­znawany jest produktom żywnościowym wysokiej klasy z uwzględnieniem ich tradycyjnego charakteru.

Wszystkim miłośnikom smaków, które kojarzą się z trady­cją i wiejską sielskością polecamy także gamę produktów Mazurski Smak powstałych z najwyższej jakości polskie­go mleka. To marka, która wzbudza dużo pozytywnych skojarzeń i posiada w swojej ofercie szeroki asortyment naturalnych i tradycyjnych wyrobów mleczarskich.

Łowicz (OSM)

To kolejny producent oferujący wyroby kojarzące się regionalnie. W 2020 r. producent dokonał odświeżenia szaty graficznej opakowań. Za zmianą wizualną podążyła strategia marketingowa firmy, realizowana pod hasłem „Łowicz łączy pozytywnie”. Według producenta „celebrowane obiady, szybka kawa i rogalik o poranku, to sposób na podtrzymanie więzi” międzyludzkich. Firma w swoich kampaniach reklamowych postawiła na uwypuklenie wagi wspólnego spożywania posiłków, na powrót do tradycyjnego rodzinnego spożywania pokarmów. W ofercie Łowicz (OSM) znajdują się mleko, śmietany, śmietanki, produkty fermentowane, masło, twarogi, sery serki, produkty do kawy. Wszystkie opatrzone są figurą dziewczyny w stroju łowickim.

Produktami zwracającymi uwagę są też produkty wegańskie. Producent oferuje m.in. Osełkę bez Deka Mleka. Osełka ma bardzo wyrazisty smak i aromat. Kremowa konsystencja powoduje, że produkt można z łatwością rozsmarować. Sprawdza się też jako tłuszcz do smażenia lub składnik domowych wypieków. Wegańska osełka o smaku maślanym to dobra opcja dla osób poszukujących składników diety bezmlecznej i osób, które chcą ograniczyć spożycie mlecznych produktów. Osełka bogata jest w wit. z grupy B. Produkt otrzymał certyfikat V-label, który jest międzynarodowym symbolem certyfikującym artykuły i usługi przeznaczone dla wegetarian i wegan. Znak ten stanowi gwarancję, że dany wyrób sprawdzono pod kątem obecności substancji pochodzenia zwierzęcego nie tylko w składzie produktu, ale również w zastosowanych w nim dodatkach, substancjach pomocniczych oraz składnikach, które zostały użyte na wszystkich etapach produkcji. Jest to zatem pewny sposób na ograniczenie spożycia produktów mlecznych. Osełkę przygotowano na bazie oleju kokosowego. Dostępna jest w dwóch wariantach, tj. o smaku śmietankowym oraz z solą i czosnkiem. Spośród produktów wegańskich mleczarnia oferuje też w różnych wariantach smakowych Yogoat owsiany, a także produkty zbliżone smakiem do serów podpuszczkowych (np. Gouda), twarożków, puddingów i śmietan.

Wiele zakładów mleczarskich wiąże więc marki swoich produktów z regionem. Coraz większa globalna konkurencja i konieczność prowadzenia działań celem utrzymania, a także przyciągnięcia konsumentów, zarówno mieszkańców, jak i turystów wpływają na kreowanie marek terytorialnych, które mają przyczyniać się do budowania przewagi konkurencyjnej funkcjonujących podmiotów gospodarczych. Już samo wykreowanie marki wiąże się z wieloma zaletami, gdyż sama marka „to zespół cech związanych z przeświadczeniem konsumentów o korzyściach wynikających z użytkowania produktu” (Altkorn, 1998). G. Randall (2000) wskazuje, że mamy do czynienia z marką „jeżeli konsumenci postrzegają produkt jako coś co posiada indywidualną tożsamość, która odróżnia go od podobnych produktów i potrafią go opisać oraz opisać unikalne korzyści jakie oferuje” (Randall, 2000). Dyskusyjne jest czy oferowane korzyści rzeczywiście muszą być unikalne, czy istotniejsza jest unikalność, a może nawet siła skojarzeń. Marka powinna reprezentować zestaw korzyści, wartości, cech, które pozwalają na uzyskanie trwałego wyróżnienia i znaczenia (uznania) w grupach docelowych oraz innych grupach otoczenia (Daszkiewicz 2015).

Wizerunek marki stanowi subiektywny wizerunek produktu, który pojawia się w świadomości nabywców. Obraz ten uzależniony jest od indywidualnych cech konsumentów (Witek-Hajduk 2011). Wyróżnikami silnej marki jest bezkonkurencyjny wizerunek, który wpływa na powszechną jej akceptację. Nabywca w procesie zakupowym sięgnie po tę markę, której cechy górują nad produktami konkurencji. Będzie też myślał o korzyściach, które osiągnie dzięki nabyciu danego produktu. Konsumenci podejmują decyzje zakupowe na podstawie skojarzeń, a więc skojarzenia na przykład z jeziorami Warmii i Mazur, czy Zakopanem pozytywnie może wpłynąć na odbiór produktów opatrzonych marką związaną z nazwami tych regionów.

Literatura

  1. Altkorn J. (1998). Leksykon Marketingu. Warszawa: PWE
  2. Daszkiewicz, M. (2015). Kreowanie marki regionu-możliwości i wyzwania. Marketing i Rynek, (10 [CD]).
  3. Goszczyński, W., Wróblewski, M., & Wójtewicz, A. (2018). Jakość w polskich alternatywnych sieciach żywnościowych. Analiza praktyk społecznych. Studia Socjologiczne.
  4. Mamiński D. (2017). Smak i historia sięgające neolitu. [w] Polskie produkty mleczarskie podbijają świat. Smak i historia sięgające neolitu. Polish Food, nr 1 (80).
  5. Randall, G. (2000). Branding: A practical guide to planning your strategy. Kogan Page Limited.
  6. Witek-Hajduk M.K. (2011), Zarządzanie silną marką, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.