Produkty wegańskie: Koncepcja „Vege” na półce z nabiałem

Dieta wegetariańska jest znana i praktykowana od wielu lat przez wybrane grupy społeczne. Stosowanie takiej diety przez wiele lat wiązało się z praktykami duchowymi lub określonym światopoglądem. Od pewnego czasu zauważa się systematyczny wzrost zainteresowania alternatywnymi produktami roślinnymi. W przestrzeni medialnej pojawia się coraz więcej argumentów nawołujących do przejścia na bardziej roślinny sposób żywienia.

W Polsce rynek produktów wegańskich rozwija się systematycznie. Produkty z etykietą „vege” eksplorują rynek i szukają swojej niszy w wielu branżach. Obecnie produkty tego typu można znaleźć – jako żywność alternatywną – nie tylko dla produktów mleczarskich, ale także mięsnych, cukierniczych, napojowych, deserów lodowych czy kosmetycznych.

Korzenie koncepcji wegetariańskich

Korzenie diet wegetariańskich nie są nowe. Wegetarianizm był powszechny w Indiach, a przed chrześcijaństwem praktykowany był również na terenach starożytnej Grecji i Italii. Pierwsze wzmianki o stosowaniu tego typu sposobu żywienia pochodzą z VI w. p.n.e. i są ściśle związane z praktykami religijnymi oraz wiarą w wyższość duszy nad ciałem. Przykładami takich religii są hinduizm, dźinizm i orfizm, które zakładają wędrówkę dusz. Wyznawcy tych religii wierzą, że ciało jest mieszkaniem duszy, więc eliminują przemoc wobec wszystkich istot żywych, w tym zwierząt.

Samo słowo „wegański(e)” zostało po raz pierwszy użyte przez Anglika Donalda Watsona w 1944 r., kiedy zaczął on publikować biuletyn „Vegan News” dystrybuowany do grupy członków UK Vegetarian Society (znanych jako „Wegetarianie bez mleka”).

Definicja, którą podał Watson, opisywała rodzaj diety, która wyklucza produkty mleczne, jajka oraz wszystkie inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Watson zdefiniował również weganizm jako „zachęcanie” do rezygnacji z nieżywnościowych produktów pochodzenia zwierzęcego (m.in. karmy dla zwierząt, nawozy organiczne, ubrania, produkty ze skór, wełnę, kosmetyki) i „zachęcanie” do tworzenia alternatywnych produktów niezwierzęcych.

W 1949 r. wielki konkurent Watsona Leslie J. Cross wskazał, że społeczeństwu brakuje jednak dokładnej definicji weganizmu. Zasugerował on konserwatywną „zasadę wyzwolenia zwierząt od wyzysku przez człowieka”. Autor opisywał swoją koncepcję jako „dążenie do zaprzestania wykorzystywania zwierząt przez człowieka do pożywienia, towarów, pracy, polowań oraz we wszystkich innych celach związanych z wykorzystywaniem życia zwierzęcego przez człowieka”. Jego radykalne idee nie do końca przysporzyły mu zwolenników.

Definicja weganizmu były przez lata zmieniane i udoskonalane. Dopiero w 1988 r. przyjęto obecną wersję definicji, chociaż podlegała nieznacznej modyfikacji na przestrzeni ostatnich lat. Obecnie weganizm to styl życia, którego jedną z cech jest stosowanie diety wegańskiej, czyli rezygnacja ze spożywania produktów zwierzęcych. Weganie dążą do wyeliminowania produktów pochodzenia zwierzęcego nie tylko z diety, ale również ze wszystkich innych aspektów życia.

Jacek Wyrzykiewicz

PR & Marketing Services Manager w Hochland Polska

Coraz więcej ludzi zmienia swo­je nawyki żywieniowe i bardziej przekonuje się do produktów ro­ślinnych. Szczególnie miłośnicy sera muszą stawić czoła brako­wi naprawdę smacznej alternatywy dla sera. Produkty wegańskie pod marką SimplyV dostępne są w ofercie Hochland Polska już od kilku miesięcy. To nowość, która wyróżnia się przede wszystkim dobrymi walo­rami smakowymi – została więc przyjęta przez wielbi­cieli produktów z białek roślinnych bardzo pozytywnie. Użyta kremowa, aromatyczna baza migdałowa, w po­łączeniu z olejem kokosowym i innymi składnikami sprawia, że produkty smakują co najmniej tak dobrze jak ich mleczne odpowiedniki. Prosta receptura: bez dodatku soi, oleju palmowego, glutenu i laktozy. Pro­dukty wegańskie, pod marką SimplyV dostępne za­równo w formie pasty kanapkowej jak i w formie pla­strów w gramaturze 150 g. SimplyV idealnie sprawdzą się nie tylko na kanapce, ale także w kulinariach. Moż­na je użyć do zup, makaronów, zapiekanek jak rów­nież do deserów. Produkty SimplyV wzbogacają dietę i oferują smaczną odmianę na bazie roślinnej. Także w Niemczech mamy kilka produktów, które bazują na zamiennikach serowych lub na warzywnych propo­zycjach, są to produkty zupełnie inne niż zrobione na bazie białek roślinnych. Nie jest to rzecz, która może zagrażać tradycyjnym produktom mlecznym, ale bar­dzo ciekawa alternatywa, której rynek oczekuje w co­raz szerszym wymiarze.

Współczesny weganizm to rodzaj filozofii życiowej i styl życia, który stara się ograniczyć lub wykluczyć wszelkie formy wykorzystywania i okrucieństwa wobec zwierząt w celu uzyskania pożywienia, odzieży lub innych celów. Warte zauważenia są postulaty związane z ochroną środowiska i prozdrowotnego aspektu diet ze zmniejszoną ilością produktów pochodzących od zwierząt. Śledząc trendy światowe widać wyraźnie, że coraz więcej osób skłania się do konsumowania mniejszej ilości mięsa lub całkowicie eliminuje je ze swojego jadłospisu. Swoje decyzje uzasadniają opierając się na podstawowych założeniach koncepcji filozofii wegetarianizmu, troski o środowisko oraz swoje i najbliższych zdrowie.

Z założenia dieta wegetariańska wyklucza konsumpcję mięsa. Mięso jednak to niejedyny produkt pochodzący od zwierząt. Z tego względu koncepcja eliminacji produktów odzwierzęcych ujęta została w kilka typów żywienia w zależności od stopnia eliminacji danej grupy produktowej. Najbardziej popularnymi dietami są: dieta semiwegetariańska, dieta laktoowowegetariańska, owowegetariańska, laktowegetariańska oraz wegańska.

Dieta semiwegetariańska, w którą wpisują się tzw. półwegetarianie polega na ograniczeniu jedzenia mięsa wieprzowego, wołowego, koniny i baraniny. Ta grupa konsumentów dopuszcza sporadyczne spożycie drobiu (pollowegetarianie) lub ryb (pescawegetarianie). Zatem ten rodzaj diety to próba stopniowej redukcji spożycia mięsa.

Kolejną dietą jest menu laktoowowegetariańskie. Tego typu żywienie jest uważane za najłagodniejszą formę wegetarianizmu. Dieta ta eliminuje spożycie mięsa w ogóle, w tym także drobiu i ryb. W diecie tej jednak pojawiają się produkty mleczne i jaja.

Poszerzoną wersją diety laktoowowegetariańskiej jest dieta owowegetariańska, która wyklucza spożycie mięsa, drobiu, ryb oraz produktów mlecznych, ale dopuszcza jaja. Jej rozwinięciem jest dieta laktowegetariańska, która wyklucza spożycie mięsa, drobiu, ryb i jaj, ale dopuszcza produkty mleczne.

Najbardziej radykalną dietą jest dieta wegańska tzw. totalny wegetarianizm. Jest to dieta typowo roślinna, najbardziej restrykcyjna odmiana wegetarianizmu. Taka dieta wyklucza spożycie wszystkich produktów odzwierzęcych, w tym mleka, jaj, a nawet miodu. Dieta opiera się tylko i wyłącznie na produktach pochodzenia roślinnego.

Surowce stosowane w diecie wegetariańskiej

Dla przyzwyczajonego do mięsa konsumenta wizja diety bezmięsnej budzi lekką panikę. Jednak okazuje się, że dieta wegańska nie musi być nudna i może zaoferować wiele smacznych i ciekawych smaków. Dieta wegetariańska może być bardzo zróżnicowana i obejmuje szeroką gamę owoców i warzyw, różnego rodzaju orzechy, ziarna zbóż, nasiona, różne typy fasoli i roślin strączkowych. W chwili obecnej z tych surowców można stworzyć mnóstwo interesujących potraw oraz kupić wiele alternatywach produktów uzupełniających dietę.

Argumenty za dietą wegańską

U podstaw klasycznej filozofii wspierającej rozwój wegetarianizmu leży współczucie w stosunku do zwierząt, co prowadzi do unikania wykorzystywania ich w jakimkolwiek celu. Wegański styl życia wyklucza zarówno spożywanie zwierząt i ich produktów jak i unikanie korzystania z innych produktów z nich wytworzonych tj. różnego typu gadżetów, akcesoriów, odzieży czy kosmetyków. Wykluczane są też wszelkie działania na zwierzętach tj. testowanie na nich różnych procedur kosmetycznych czy medycznych.

Wegetarianie w większości przypadków kierują się miłością, wrażliwością i przywiązaniem do zwierząt. Według nich tzw. planowane hodowle sprzyjają tylko męczeniu, wykorzystywaniu oraz bezpodstawnemu ich więzieniu i zadawaniu bólu. Przyklaskują poglądom, że wszystkie czujące istoty mają prawo do życia i wolności.

Współcześnie coraz częściej o wegetarianizmie i jego odmianach mówi się także w kontekście etyki oraz ekologii. Zwraca się uwagę na pilną potrzebę ochrony środowiska, zaprzestanie jego degradacji oraz konieczności obniżania rosnącego w zastraszającym tempie tzw. śladu węglowego. U osób podążających za wytycznymi koncepcji weganizmu przeważa pogląd, że jedną z najskuteczniejszych rzeczy, jakie można robić, aby obniżyć indywidualny ślad węglowy, jest eliminacja z diety i życia właśnie produktów pochodzenia zwierzęcego.

Nie da się ukryć, że produkcja mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego jest pewnym obciążeniem dla środowiska na każdym etapie produkcji. Hodowla zwierząt pochłania ogromne zasoby wody oraz zmusza do produkcji dużych ilości pasz. Produkcja pasz z kolei w znacznym stopniu przyczynia się do wylesiania, utraty siedlisk i wymierania gatunków. Ludzie zamiast produkować żywność dla siebie produkują pasze dla zwierząt tym samym pozbawiając się logistycznej możliwości do samodzielnego wyżywienia się.

Wegetarianie utrzymują, że dieta roślinna jest ekonomiczna agrarnie i wymaga tylko jednej trzeciej ziemi potrzebnej do utrzymania diety mięsnej i mleczarskiej. Argumentują, że wraz z rosnącym globalnym brakiem żywności i wody – weganizm jako filozofia życia w pozytywny sposób może przyczynić się do bardziej zrównoważonego stylu żywienia. Uważają też, że może być to sposób na przeciwstawienie się głodowi na świecie.

Wegetarianie wierzą, że dobrze opracowane diety wegańskie mogą korzystnie odbić się na naszym zdrowiu. Jeżeli dobrze skompilujemy dietę będzie ona zawierała wszystkie niezbędne dla naszego życia składniki odżywcze. Co więcej pozyskiwanie składników odżywczych z pokarmów roślinnych zapewnia więcej miejsca w diecie na produkty prozdrowotne, tj. produkty pełnoziarniste, owoce, warzywa, orzechy i nasiona, które są skarbnicą niezwykle ważnych dla naszego organizmu składników tj. błonnik, witaminy i minerały. Badania wskazują, że wegetarianie spożywają mniej tłuszczów nasyconych i cholesterolu, a więcej witaminy C i kwasu foliowego, błonnika pokarmowego, potasu, magnezu i roślinnych związków biologicznie aktywnych tj. flawonoidy i karotenoidy. W rezultacie takie osoby mają lepszy profil lipidowy, niższe ciśnienie tętnicze krwi, niższy współczynnik masy ciała BMI, co w sumie przyczynia się do ich lepszego stanu zdrowia, mniejszego ryzyka rozwoju chorób przewlekłych i w efekcie długowieczności.

Argumenty przeciw

Mimo ogólnie przyjętej koncepcji eliminowania mięsa i produktów mięsnych z diety ułożenie diety wegańskiej nie jest takie proste. Bardzo często nieprawidłowo skompilowana dieta może zaburzać proporcje między istotnymi dla naszego organizmu składnikami odżywczymi.

Najczęściej pojawiającym się problemem przy układaniu diet bezmięsnymi zbyt duża podaż białka. Rekomendowana ilość białka w diecie powinna być ustawiona na poziomie 0,9 g/kg masy ciała/dobę dla dorosłych kobiet (z wyłączeniem okresu ciąży i karmienia) i mężczyzn o umiarkowanej aktywności ruchowej w ciągu dnia. Białko jest ważne, bowiem jest niezbędnym składnikiem do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, buduje nasze mięśnie i bierze udział w procesach regeneracyjnych i metabolicznych. Z analiz diet bezmięsnych wynika, że wiele osób ma tendencję do nadmiernego (w stosunku do potrzeb) spożycia tego składnika, co jest niekorzystne dla zdrowia. Zbyt duża ilość białka nadmiernie obciąża nerki, rozbudowuje masę mięśniową prowadzi do zakwaszenia organizmu.

Kolejnymi składnikami budzącymi kontrowersje są cynk i żelazo. Niedobory tych składników mogą niekorzystnie odbić się na naszym zdrowiu. Niedobory cynku u dorosłych wiążą się ze zmianami skórnymi, zaburzeniami pracy tarczycy, wątroby, pogorszeniem gojenia się ran i obniżeniem odporności, zaburzeniami smaku i węchu, wypadaniem włosów, kurzą ślepotą. Dla wegan najlepsze roślinne źródła cynku stanowią grzyby, warzywa kapustne oraz pestki dyni i nasiona sezamu.

Niedobory żelaza mogą prowadzić do anemii, osłabienia, zmniejszeni wydolności, bladości skóry, zadyszki, bólu i zawrotów głowy, kołatania serca, suchych i zniszczonych włosów, obrzęku i bolesności języka oraz ust oraz zespołu niespokojnych nóg. Najbogatsze zasoby żelaza weganie znajdą w nasionach roślin strączkowych (soja i ich produkty: tofu, tempeh). Wskazane jest też wzbogacanie diety w witaminę C, która zwiększa przyswajalność żelaza (kiszone ogórki i kapusta, papryka, pomidory, natka pietruszki oraz owoce tj.: aronia, borówka, malina, porzeczka, truskawka.

Pewnym problemem dla tej grupy może być niedobór witaminy B12 oraz kwasów tłuszczowych omega-3. Niedobór witaminy B12 może powodować zaburzenia emocjonalne i układu nerwowego: przedłużające się osłabienie organizmu, notoryczne zmęczenie, gorszy nastrój i depresję oraz otępienie i apatię. Witamina B12 znajduje się jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu i w przypadku diety wegańskiej jej suplementacja wskazana.

Diety ubogie oraz pozbawione ryb i jaj są niedoborowe pod względem podaży EPA i DHA. Niedobór kwasów tłuszczowych wpływa na nieprawidłową pracę mózgu, serca czy narządu wzroku. Najlepszymi, roślinnymi źródłami kwasu-linolenowego są siemię lniane, orzechy włoskie, nierafinowany olej rzepakowy i soja lub suplementacja.

Europejski rynek produktów alternatywnych

W Europie sprzedawane są wszystkie rodzaje produktów alternatywnych. Należą do nich produkty alternatywne tj. napoje i jogurty, sery, twarogi, desery i lody. Stosowanymi surowcami są soja, ryż, owies, migdały, orzechy. Oczekuje się, że rynek alternatyw sojowych dla mleka i napojów bezmlecznych stanie się największym rynkiem w Europie. Projekcja wynika z założenia, że rosnąca liczba detalistów coraz intensywniej wprowadza te produkty pod marki własne w kanałach supermarketów i dyskontów. Innymi czynnikami napędzającymi rynek są innowacje produktowe i rosnący popyt konsumentów na napoje funkcjonalne.

Pierwszym surowcem, który został zaprzęgnięty w biznes produktów alternatywnych była soja. Warto wspomnieć, że w początkowym okresie popyt konsumentów na mleko sojowe i jego produkty wywodził się z potrzeby zakupu produktu korzystnego dla zdrowia dla osób cierpiących na nietolerancję laktozy. Dynamika rozwoju kategorii była związana z regularnymi innowacjami produktowymi i rosnącym popytem konsumentów na zdrowe żywienie. Napoje bezmleczne są coraz częściej kupowane także przez osoby cierpiące na choroby kardiologiczne, diabetyków. Jest to branża niezwykle innowacyjna. Co roku na rynku pojawiają się nowe produkty odznaczające się wysoką jakością i oryginalnością dodatków oraz kombinacji smakowych.

Joanna Kołodyńska

Dyrektor Marketingu Grupy Polmlek

Grupa Polmlek posiada szerokie portfolio produktów dedykowa­nych dla wegan i wegetarian. Jest to bardzo silnie rozwijająca się kategoria, a producenci na całym świecie widzą w żywności alternatywnej ogrom­ny potencjał. Jest to niewątpliwie trend inspirowany nie tyle modą, co wzrostem świadomości konsumenckiej i koniecznością szukania proekologicznych rozwiązań na każdym etapie życia. Warto przypomnieć, że jeden dzień diety wegańskiej pozwala oszczędzić 1500 litrów wody, co odpowiada ilości wody zużywanej w ciągu dwóch tygodni standardowych kąpieli pod prysznicem jednej osoby. Produkcja żywności wyłącznie z kom­ponentów roślinnych to także redukcja emisji CO2 do atmosfery, jest też znacznie wydajniejsza jeśli chodzi o użytkowanie terenu. Już 1/3 konsumentów na całym świecie stosuje dietę opartą na ograniczaniu lub elimi­nacji produktów odzwierzęcych.

W Europie największą grupą dokonującą zakupów produktów wegańskich są wbrew pozorom nie zade­klarowani weganie, ale fleksitarianie, a to już 22,9% Europejczyków (Veganz (2020): Veganz Ernährugs­studie). Duży wpływ na rozwój kategorii ma światowa pandemia Covid-19. W jej wyniku 76% konsumentów na całym świecie deklaruje chęć zdrowszego odży­wiania, a 27% planuje włączyć do codziennej diety więcej produktów roślinnego pochodzenia. Marka Nutri Vege wyróżnia się wysoką jakością i dosko­nałym smakiem, zarówno napojów alternatywnych, jak i deserów z żywymi kulturami bakterii. Warto też zwrócić uwagę na wartości dodane napojów sojo­wych z serii Nutri Vege. Dzięki naturalnej zawartości fitoestrogenów i flawonoidów mogą mieć zbawienny wpływ na samopoczucie kobiet w okresie menopau­zalnym. Są też doskonałym źródłem białka roślin­nego, a przy tym nie zawierają laktozy i są bardzo lekkostrawne.

Napoje Nutri Vege nie tylko sojowe, ale również ryżowy i owsiany to alternatywa nie tylko dla wegan, ale rów­nież dla osób nie tolerujących laktozy lub uczulonych na białko mleczne. Bogate w naturalne białko, wzbo­gacone wapniem, niacyną i witaminami z grupy B dbają o dobrą kondycję naszego organizmu, wzrok, pamięć i koncentrację.

Szacuje się, że globalny rynek sojowej alternatywy dla mleka osiągnie 15,25 mld USD, a w układzie rok do roku 6,25% do końca 2024 r. Analitycy wskazują, że światowy rynek ww. kategorii będzie zależał od kilku czynników. Jednym z istotnych czynników może być rosnąca na całym świecie populacja osób z nietolerancją laktozy, pozytywne konotacje związane z preferencjami konsumentów w stosunku do żywności i napojów innych niż mleczne. Przewiduje się, że rynek Azji i Pacyfiku odnotuje najwyższą stopę wzrostu w okresie prognozy. Największymi rynkami w Europie są Wielka Brytania i Niemcy.

Wielka Brytania wyróżnia się silnym rynkiem roślinnych alternatyw dla mleka. Wyceniony był on na 320,6 mln USD w 2019 r. i stanowi około 15% całego rynku europejskiego. Wydaje się, że do 2025 r. wartość wzrośnie ponaddwukrotnie, osiągając 705,3 mln USD i rosnąć w szacunkowym CAGR wynoszącym 13,8% w latach 2020-2025.

Soja w Wielkiej Brytanii była w 2019 r. surowcem około 20% całego rynku alternatyw dla mleka. Jednak ze względu na zauważalną stagnację wzrostu rok do roku na poziomie 2,9% w nadchodzących latach udział ten ma spaść do około 10%. Analitycy uważają, że brak innowacji w tej kategorii może hamować jego atrakcyjność.

Kolejnym rynkiem jest rynek alternatyw na bazie migdałów. Zauważa się jego intensywny wzrost, a w latach 2020-2025 szacowany jest na wzrost na poziomie 16,6% w układzie rok do roku. Kariera migdałów związana jest z ich unikalnymi cechami organoleptycznymi, a produkty z ich udziałem są postrzegane jako smaczne, kremowe, niskokaloryczne i wszechstronne jako dodatek zarówno do napojów jak i do posiłków.

Kolejnym interesującym surowcem okazał się owies. Alternatywa dla mleka na bazie migdałów spotkała się z wielkim zainteresowaniem dzięki edukacji z zakresu praktyk zrównoważonego rozwoju, właściwości prozdrowotnych oraz intensywnym pracom nad rozwojem produktów w tej kategorii. Tuż za mlekiem owsianym plasują się alternatywy na bazie ryżu z CAGR na poziomie 14,1% w latach 2020-2025. Rozwój nowych produktów w tej kategorii nie przyniósł takiego samego efektu, jak w przypadku ww. alternatyw, a zatem istnieje miejsce na wzrost i rozwój rynku.

Niemiecki rynek alternatywnych produktów mleczarskich wykazuje bardzo wysoki wzrost. Intensywny wzrost tego segmentu występuje głownie za sprawą sklepów dyskontowych, które wprowadzają na rynek swoje własne napoje bezmleczne.

Najszybciej rozwijający się rynek napojów bezmlecznych znajduje się w Hiszpanii. Wysokie tempo wzrostu przyciągnęło duże firmy spożywcze. Hiszpański rynek wyróżniają nowe produkty, zwłaszcza mieszanki soków i napojów sojowych.

Prognoza dla rozwoju produktów alternatywnych

Z analiz rynkowych wynika, że wolumeny produktów alternatywnych będą systematycznie rosły. Do tej pory największy udział w rynku miały wegańskie alternatywy dla serów. W 2019 r. przekąski wegańskie dogoniły kategorię wegańskich alternatyw serów, wyrównały się do poziomu około 40% każda. Desery obejmowały pozostałe 20%. Jednakże przypuszcza się, że do 2025 r. nastąpi zmiana w strukturze kategorii.

Desery wegańskie cechują się najsilniejszym prognozowanym wzrostem wynoszącym 17,6% w latach 2020-2025, co ma zwiększyć ich udział w rynku do 25%. Rozkwit kategorii deserów dostał silny impuls ze strony rozwoju kategorii lodów wegańskich, które pojawiły się na rynku w ostatnich latach, a także ciast.

Wegańskie przekąski mają prognozowany CAGR na poziomie 14,4% w latach 2020-2025, co pomoże tej kategorii w utrzymaniu 40% udziału w rynku w 2025 r.. Kategoria wegańskich alternatyw dla serów ma najniższy prognozowany wzrost (w układzie rok do roku) na poziomie 11,9% w latach 2020-2025. Z tego powodu ich udział w rynku ma spaść do 35% (dane z Grand View Research, wrzesień 2019 r.).

Światowi gracze na rynku

Światowymi graczami na rynku produktów alternatywnych są firmy globalne tj. Eden Foods (USA), Organic Valley (USA), Pureharvest (Australia), American Soy Products (USA), Vitasoy International Holdings (Chiny), SunOpt (Kanada), Pacific Natural Foods (USA), Panos Brands (USA), Sanitarium (Australia), Hain Celestial Group (USA), Kikkoman Corporation (Japonia), WhiteWave Foods/Danone (USA), Hershey (USA).

Podział produktów alternatywnych

Niewątpliwie rozwój popularności weganizmu sprzyjają rozwojowi i wprowadzaniu na rynek alternatywnych produktów niezawierających surowców pochodzących od zwierząt. Na rynku pojawiło się wiele produktów, które stanowią z założenia interesującą ofertę produktową skierowaną do konsumentów korzystających z diet wegetariańskich. Obecnie na rynku znajdziemy bardzo szeroką ofertę napojów alternatywnych na bazie soi, ryżu, owsa, migdałów, kokosa oraz orzechów. U niektórych producentów pojawiają się też alternatywne jogurty na bazie owsa i kokosu. Dość dobrze jest reprezentowana oferta deserów, w których wykorzystuje się te same surowce co do produkcji napojów alternatywnych oraz dodaje się owoce oraz owoce w kombinacji z warzywami. Nowymi pomysłami są produkty przypominające sery żółte, serki do smarowania oraz śmietany.

Polski rynek produktów wege

Polski rynek produktów wegetariańskich będących alternatywami dla produktów mleczarskich rozwija się sprawnie. Do tej pory głównymi dostawcami alternatyw dla mleka byli importerzy, którzy oferowali głównie napoje i desery z surowców alternatywnych. Do marek, które przewijały się na rynku polskim należały zachodnie marki tj. Alpro, Natumi, Dream czy Joya. Natumi (niemiecki producent Natumi) to wiodąca marka oferująca napoje roślinne, znana i doceniana w całej Europie. Napoje znane są z dobrego smaku, bogatych wartości odżywczych, a także wysokiej jakości. Oferta zawiera między innymi: napoje ryżowe, owsiane, sojowe, migdałowe i orkiszowe dostępne w wielu wariantach z różnymi dodatkami.

Pod marką Dream (belgijski producent Hain Europe) znajdziemy min. napoje ryżowe z wapniem, napoje owsiane z wapniem, napoje z orzechów i migdałów oraz napoje ryżowe z orzechami i migdałami.

Joya (austriacki producent Joya) prezentuje różnorodną ofertę wegańskiego nabiału. Są to napoje roślinne, jogurty, desery, tofu, śmietany. Spośród napojów wyróżniają się ciekawymi smakami są napój owsiany z musli, napój z migdałów i ryżu, migdałowi kokosa oraz alternatywa dla mleka z owsa.

Do walki o serce polskiego konsumenta na naszym rynku walczą też działający od lat na naszym rynku producenci tj. Danone, który przejął znaną w Polsce markę Alpro, następnie mleczarnia Łowicz (OSM), Grupa Polmlek, Bakoma oraz Hochland Polska. Do tego grona mają dołączyć inne zakłady mleczarskie

Francuski Danone podążając za trendami vege w ostatnich latach postawił na produkty roślinne. Obecnie w jego portfolio znajduje się marka Alpro. Na rynku polskim znajdziemy m.in. napoje migdałowe, sojowe, kokosowe, z orzechów, owsiane i ryżowe. Alpro kontynuuje też rozwój kategorii deserowej sojowej (m.in. desery o smaku kokosowym, czekoladowym ciemnej czekolady) oraz desery na bazie kokosa (kokosowy i kokosowy z ananasem).

W ofercie mleczarni Łowicz (OSM) znajdziemy (pod marką Bez Deka Mleka) innowacyjne produkty w ciekawych smakach m.in. alternatywy dla jogurtów z owsa (m.in. waniliowy, truskawkowo-rabarbarowy, jagodowy, brzoskwiniowy), napoje owsiane (truskawkowo-rabarbarowy, pieczone jabłko, waniliowy, jagodowy), desery typu pudding (waniliowy i czekoladowy). W portfolio Łowicz (OSM) znajdują się też alternatywy dla serów żółtych w formie plastrów i porcji, o smaku goudy, cheddara, mozzarelli oraz w formie plastrów z dodatkami papryki, chilli, czarnuszki czy czosnku niedźwiedziego. Łowicz (OSM) posiada również w ofercie też produkty będące alternatywą dla serów kremowych i sałatkowych. Pod marką Bez Deka Mleka znajdziemy też osełki do smarowania pieczywa o smaku maślanym lub z solą i czosnkiem.

Kolejnym producentem który zainteresował się rynkiem produktów vege jest Bakoma która w swoim portfolio pod marką Ave Vege oferuje m.in. napoje z dodatkiem bakterii jogurtowych (o kuszących smakach mango, ananasem kokosa i migdałów), napoje ryżowe i owsiane oraz desery na kremie kokosowym (m.in. o smaku karmelowym, czekolady z wiśnią oraz kawy).

Trzecim, dużym producentem produktów bezmlecznych jest Grupa Polmlek. W jej ofercie znajdziemy m.in. linie Nutri Vege pod którą wybierać możemy pomiędzy napojami sojowymi, owsianymi oraz deserami na bazie kokosa i owoców (jagodowym, borówki amerykańskiej, marakui, mango) oraz na bazie kokosa owocowy (kokos z malina, truskawką i poziomka oraz brzoskwinią. Niewątpliwą innowacją na rynku polskim są desery owocowo-warzywne (kokos z jabłkiem i burakiem, kokos z papryką i truskawka oraz kokos z pomarańczą i marchwią). W ofercie Grupy Polmlek znajdują się też owsianki z truskawkami, jabłkiem i klasyczna).

Do walki o polskiego klienta o profilu vege przystąpił też Hochland Polska wprowadzając linie alternatyw dla serów pod marką SimplyV (plastry migdałowe łagodne i aromatyczne) oraz pasty kanapkowe (o smaku łagodnym i paprykowym).

Na potrzeby wegan firma Olma stworzyła całą serię produktów owsianych: napoje owsiane 320 g o smakach: naturalny, wanilia, owoce leśne, dalej napój 750 ml naturalny oraz desery na bazie owsa: o smaku mango, truskawka, naturalny 150 g.

Literatura

1. https://www.vegansociety.com/news/market-insights/dairy-alternative-market/european-plant-milk-market/uk-plant-milk-market