Pochodzenie
XV wiek, Podhale. Stary wyrób pasterzy wołoskich. Pierwsze wzmianki o produkcji serów na Podhalu i przyległych terenach spotykamy przy lokacji wsi Ochotnicy w Gorcach w 1416 roku. Nazwa pochodzi od scypania (rozszczepiania) foremek w których jest produkowany: gwarowe uoz-scypek (uproszczone następnie do uoscypek) można przetłumaczyć jako rozszczepek.
Rodzaj surowca
Mleko owcze.
Typ sera
Podpuszczkowy parzony, twardy, wędzony.
Oznaczenie
PDO (ChNP) 2 lutego 2007.
Miąższ
Twardy, elastyczny. Barwa po przekrojeniu lekko kremowa, przy skórce ciemniejsza; dopuszcza się barwę zbliżoną do białej. Barwa skórki słomkowo-lśniąca (jasnobrązowa z delikatnym połyskiem). Ser zawiera 42-50% wody i 40-60% tłuszczu. Produkt w kształcie osełki, dwustronnego stożka, wrzeciona. Środkowa cześć jest walcowata. Produkowany w postaci niedużych, wrzecionowatych bloków, z typowym dla regionu zdobieniem brzegów w trzech liniach charakterystycznych dla każdego bacy. Zdobienie odciskane jest w rozszczepialnej drewnianej foremce, tzw. „oscypiorce”. Dużo drobnych, małych oczek. Wyraźny zapach wędzenia (dymu), lekko słony. Twarda tekstura, aromat i gama smaków wyróżniają go spośród innych serów.
Przeznaczenie kulinarne
Oscypek świetnie komponuje się z piwem.
Dodatkowe informacje
Dostępny u lokalnych baców.
Ciekawostki
Zbliżonym do Oscypka produktem jest słowacki Ostiepok mający wspólną historię powstania i certyfikację PGI z 2008 roku. Maksymalna zawartość domieszki mleka krów rasy czerwonej wynosi 40%. Określono gminy, w których może być produkowany. Ser może być wyrabiany wyłącznie w okresie od maja do września, zaś sprzedawany do końca października. Powinien ważyć od 60 do 80 dag i mierzyć od 17 do 23 cm.
