Między wrześniem i marcem ceny masła i mleka w proszku spadły o 30%
Pomimo początkowych oczekiwań dotyczących spadku dostaw mleka w UE w 2022 r., pozostały one względnie stabilne (po zauważalnym wzroście o 1,4% w IV kwartale). Zachętą do tego mogły być wysokie ceny surowego mleka, równoważące rosnące koszty środków produkcji. Średnie ceny mleka surowego w UE spadły w styczniu 2023 r. po 24 miesiącach nieprzerwanego wzrostu, osiągając w lutym 55 euro/100 kg. Między wrześniem a marcem ceny masła w UE spadły najbardziej (–32%), a tuż za nimi uplasowało się mleko w proszku (OMP –30%, WMP –29%, serwatka w proszku –24%). Spadek był mniejszy w przypadku sera cheddar (–3%). W porównaniu do 5-letniej średniej z tego samego tygodnia marca wyższe są jedynie ceny serwatki.
Zmiany cen masła i OMP umożliwiają obliczenie „ceny ekwiwalentu mleka w UE”, która z 2-3 miesięcznym opóźnieniem przewiduje trendy cen mleka surowego. Rosnąca dostępność sezonowa spowodowana wiosennym szczytem produkcji w UE oraz istniejące zapasy przeniesione z zeszłego roku prawdopodobnie utrzymają ceny przetworów mlecznych w trendzie spadkowym. Skala tego spadku będzie jednak uzależniona od rozwoju popytu, przy czym wzrost eksportu zostanie zahamowany przez istniejące zapasy w Chinach w 2022 r.; część zamówień została przesunięta, ponieważ kupujący spodziewali się dalszych spadków cen; oraz rosnąca inflacja cen żywności w UE i na świecie.
Podczas gdy dostawy mleka w UE pozostały stabilne w 2022 r., zawartość tłuszczu mlecznego i białka mleka była niższa (odpowiednio –0,4% i –0,3%). W efekcie zmniejszyła się dostępność suchej masy mlecznej do przetwórstwa. Szczególnie gorąca i sucha pogoda wpłynęła negatywnie na jakość i dostępność trawy i roślin pastewnych, a także nałożyła stres na krowy mleczne. Wydajność mleka wzrosła również mniej w porównaniu z poprzednimi wskaźnikami rocznymi (tylko 0,7% w 2022 r.). Pozytywne zwroty spowodowane wysokimi cenami mleka surowego prawdopodobnie zapobiegły zmniejszeniu liczby stad, w związku z czym liczba stad mlecznych w UE spadła o 0,6%, czyli mniej niż oczekiwano.
W 2023 r. spadająca cena mleka surowego w UE prawdopodobnie doprowadzi do zwiększenia uboju, ponieważ koszty paszy i innych środków produkcji mogą pozostać wysokie. Ogólnie rzecz biorąc, stado mleczne w UE może zmniejszyć się o 1%. Do pewnego stopnia może to być również motywowane wyższymi cenami wołowiny. Spadek pogłowia bydła mlecznego można zrekompensować zwiększeniem wydajności (0,8%), przy założeniu normalnych warunków pogodowych, a więc usunięciem negatywnego wpływu gorącej i suchej pogody. To założenie może również pozytywnie wpłynąć na zawartość tłuszczu i białka w mleku, która może być o 0,2% wyższa niż w ubiegłym roku. W świetle tych wszystkich czynników ogólna produkcja mleka w UE może spaść (–0,2%), zwłaszcza w drugiej połowie roku, ale zwiększenie zawartości tłuszczu i białka w mleku może utrzymać stałą dostępność mleka do przetwórstwa.