Witamina E
Witamina E (α-tokoferol) została odkryta w 1922 r. Jest to grupa ośmiu rozpuszczalnych w tłuszczach związków chemicznych z grupy steroli. Najbardziej rozpowszechniony jest α-tokoferol, który wykazuje największą aktywność. Witamina E nazywana bywa witaminą płodności lub młodości. Dzieci potrzebują jej mniej niż dorośli. Witamina E wchodzi w interakcje z witaminą K, a stosowanie ich razem zwiększa ryzyko krwotoków. Witamina E zwiększa wchłanianie witaminy A i gromadzenie jej w organizmie. Zalecane dzienne spożycie (RDA) witaminy E wynosi 12 mg.
Funkcje w organizmie
Witamina E ma silne działanie antyoksydacyjne. Wykazuje działanie ochronne na błony komórek roślinnych i zwierzęcych. Jest oksydantem rozpuszczalnym w tłuszczach i uczestniczy głównie w tzw. drugiej linii obrony przed działaniem wolnych rodników. W organizmie człowieka wymagana jest równowaga pomiędzy antyoksydantami rozpuszczalnymi w tłuszczach i w wodzie. Dla zapewniania maksymalnej ochrony przed wolnymi rodnikami przy wyrównywaniu niedoborów witaminy E ważna jest suplementacja innych antyoksydantów (takich jak witamin C i A) oraz koenzymu Q.
Dopuszczalne oświadczenia zdrowotne [4]:
- Witamina E pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym
Objawy niedoboru
Chociaż niedobór witaminy E jest niezmiernie rzadki to awitaminozy witaminy E mogą powstawać wtórnie do zaburzeń wchłaniania, wad dróg żółciowych lub zbyt małej ilości tej witaminy w diecie wcześniaków. Niedobór witaminy E wywołuje wiele objawów degeneracyjnych ze strony różnych narządów (układu krwionośnego, narządów płciowych i wątroby). W przypadku niedoboru witaminy E pojawia się zwiększona wrażliwość erytrocytów na hemolizę (anemia hemolityczna), występuje zanik mięśni szkieletowych związany z degeneracją nerwów. Mogą pojawić się zaburzenia funkcjonowania białych ciałek krwi co w konsekwencji może doprowadzić do zmniejszenia odporności organizmu.
Objawy nadmiaru
Nadmiar witaminy E może prowadzić do hiperwitaminozy. Po przyjęciu dużych dawek tej witaminy mogą wystąpić bóle brzucha, biegunki, wymioty, bóle głowy, uczucie nadmiernego zmęczenia, zaburzenia widzenia, zaburzenia hormonalne, zwiększenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi, zmiany skórne, a w przypadku stosowania zewnętrznego – zapalenie skóry.
Dzienna referencyjna wartość spożycia: 12 mg [3].
Źródła w żywności
Naturalnymi źródłami tej grupy witamin są oleje roślinne, np. olej z kiełków pszenicy, sojowy i rzepakowy, oliwa z oliwek. Występuje również w niektórych świeżych roślinach, tj. sałata, koniczyna, lucerna oraz w ziarnach zbóż, orzechach, nasionach słonecznika, ziarnach sezamu, jajach i dyni. Bogate w nią są również mięso i jego przetwory.