Witamina B1

Witaminę B1 (tiaminę) odkryto W 1897 roku, jako pierwszą z grupy witamin B. Początkowo jej działanie było utożsamiane jedynie z zapobieganiem choroby beri-beri. Tiamina pełni istotną rolę w przemianach węglowodanów i metabolizmie układu nerwowego. Indywidualne zapotrzebowanie na tiaminę może różnić się w zależności od wagi ciała, stosowanej diety i zapotrzebowania na kalorie. Przy większej ilości spożywanych węglowodanów potrzeba więcej tej witaminy. Większe zapotrzebowanie występuje u ludzi w podeszłym wieku. Zalecane dzienne spożycie / wartość referencyjna spożycia (RDA) witaminy: 1,1 mg.

Funkcje w organizmie

Aktywną formą witaminy B1 w organizmie człowieka jest pirofosforan tiaminy. Jest on koenzymem reakcji oddychania tkankowego i bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i alkoholi. Pełni swoiste funkcje w systemie nerwowym. Tiamina jest niezbędna do właściwej koordynacji ruchowej. U cukrzyków stężenie tiaminy w surowicy krwi jest czterokrotnie niższe niż u osób zdrowych, co sprzyja rozwojowi chorób naczyniowych. U tych pacjentów podawanie witaminy B1 poprawia funkcjonowanie naczyń i wspomaga gojenie się owrzodzeń naczyniowych, w tym leczenie stopy cukrzycowej.

Dopuszczalne oświadczenia zdrowotne [4]:

• Tiamina przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego
• Tiamina pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego
• Tiamina pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych
• Tiamina pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu serca

Objawy niedoboru

Przy niedoborze tiaminy pojawiają się zaburzenia neurologiczne, naczyniowo-sercowe, porażenie kończyn oraz zaburzenia w trawieniu. Zakłóceniu ulega m.in. metabolizm węglowodanów. Niekorzystne dla organizmu objawy pojawiają się przy stosowaniu monotonnej diety ryżowej, u alkoholików, w zespołach złego trawienia i złego wchłaniania. Niewielki niedobór witaminy B1 może być groźny. Wywołuje wtedy utratę apetytu, zmęczenie, ogólne osłabienie i skurcze mięśni. Przy niedoborze średniego stopnia wcześniej wymienione objawy nasilają się, a dodatkowo zaczyna się degeneracja nerwów, której towarzyszą objawy bólowe. Zespół ciężkiej awitaminozy B1 nazywany jest chorobą beri-beri.

Objawy nadmiaru

W sytuacji dużej podaży nie obserwuje się zwiększonej toksyczności, brak też objawów ubocznych przy 100 mg/dzień.

Źródła w żywności

Tiamina występuje w małych ilościach w rozmaitych pokarmach, a najbogatszym źródłem tiaminy są produkty zbożowe szczególnie: chleb, kasze, ziemniaki. Mniejsze ilości tiaminy występują w mięsie i produktach mięsnych, mleku i produktach mlecznych, w warzywach, roślinach strączkowych.