E-210 Kwas benzoesowy, E-211 benzoesan sodu

Występowanie

Kwas benzoesowy (E 210), jest jednym z najdawniej stosowanych konserwantów, w stanie naturalnym występuje w niektórych owocach jagodowych (żurawina, borówki).

Formy chemiczne

W przemyśle spożywczym najczęściej stosuje się jego dobrze rozpuszczalne w wodzie sole: benzoesan sodu (E 211), benzoesan potasu (E 212) i benzoesan wapnia (E 213).

Mechanizm działania

Kwas benzoesowy jest słabo rozpuszczalnym w wodzie bezzapachowym białym proszkiem. Dodatek kwasu benzoesowego hamuje rozwój drożdży i pleśni, mniej skuteczny jest wobec bakterii. Mechanizm działania kwasu benzoesowego polega na hamowaniu systemu enzymatycznego komórek drobnoustrojów.

Potencjalne zagrożenia

Toksyczność w stosunku do człowieka została stosunkowo dobrze poznana. W ustroju kwas benzoesowy wiązany jest szybko i wydalany z moczem w postaci kwasu hipurowego, a częściowo w postaci wolnej.

Wyraźne objawy zatrucia takie jak wymioty i bóle głowy, obserwowane są jedynie po spożyciu bardzo wysokich dawek. Kwas benzoesowy wywołuje uczucie drapania w gardle, podrażnia nabłonek dróg oddechowych, zakwasza organizm.

U niektórych ludzi, zwłaszcza alergików i chorych na astmę może wywołać reakcje uczuleniowe, a u osób wrażliwych na aspirynę - zaburzenia w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. W badaniach toksyczności przewlekłej na zwierzętach nie stwierdzono wpływu na wzrost, płodność i śmiertelność zwierząt.

Zastoswanie w przemyśle

Kwas benzoesowy i jego sole najczęściej stosowane są do utrwalania sosów warzywnych, marynat, sałatek owocowych i warzywnych, napojów i soków owocowych, dżemów, galaretek i marmolad.

Inne formy

Estry kwasu p-hydroksybenzoesowego (nipaginy): ester etylowy E 214, ester propylowy E 216, ester metylowy E 218 oraz ich sole sodowe E 215, E 217, E 219