Rynek mleczarski w Wielkiej Brytanii: Boże chroń królową (i mleko też)

Choć brytyjski rynek mleczarski rośnie na poziomie 0,5% rocznie, to produkcja mleka odnotowuje najniższy poziom od 40 lat. Angielski przemysł pogłębia w zapaści, który wykorzystują importerzy oraz firmy zagraniczne m.in.: z Irlandii.

Rynek brytyjski od 10 lat przejawia wyraźne objawy zapaści. Rolnicy masowo odchodzą od produkcji mleka mimo posiadania ogromnych hodowli mlecznych gdyż cena oferowana przez mleczarnie poddawane wielkiej presji sieci handlowych tj.: Aldi, Lidl, Tesco, Asda, Morrison’s, Sainsbury’s, Waitrose jest bardzo mizerna. Jak pokazują wyliczenia organizacji rolniczych, niezwykle trudno jest prowadzić opłacalną produkcję przy pogłowiu nawet 100 zwierząt. Zwiększają się natomiast nieustannie marże detalistów. Spadek cen mleka spowodował, że produkcja spadła z 14,1 mld litrów (1998 rok) do 12,8 mld litrów (2008). W tym samym czasie marża handlu wzrosła 2,5-krotnie. Królewskie Stowarzyszenie Brytyjskich Producentów Mleka (RABDF) zaapelowało w dniu 12 IV 2009 roku do rządu i handlu, aby promowały zakupy brytyjskich wyrobów, trudno jest jednak sądzić, aby miało to odwrócić niekorzystne trendy. W ciągu ostatnich 10 lat Wielka Brytania z eksportera stała się importerem produktów mleczarskich. Deficyt w obrotach artykułami mleczarskimi pogłębia się i pesymiści wieszczą, iż za 20 lat 53% konsumowanych w Wielkiej Brytanii artykułów mleczarskich będzie pochodziło z importu. Jak podaje RABDF, importuje się produkty o wyższej wartości dodanej, aniżeli eksportuje.

Duża koncentracja produkcji mlecznej także przestaje być receptą na sukces w kontaktach z sieciami handlowymi. Jak donosi The Guardian w sieciach supermarketów obecne jest mleko najwyżej od dwóch dostawców. Jak wylicza gazeta w walce o kontrakty na dostawy mleka do sieci hiper- i supermarketów liczy się zaledwie trzech dostawców. Odpowiadają oni za realizację 67% dostaw. Arla Foods posiada 29% rynku mleka (czołowa marka mleka Cravendale), Robert Wiseman Dairies 23%, a Dairy Crest 15%. Ta ostatnia pozostaje największą rodzimą firmą mleczarską w Anglii.

Wszystko co chciałbyś wiedzieć

Sprzedaż mleka w Wielkiej Brytanii spadła w latach 1997-2007 o 39,7%. Najmocniej dotknęło to zakupy mleka pełnotłustego (spadek z 36,2 litrów do 21,8 litrów per capita). Zakupy jogurtów i twarożków wzrosły tymczasem o 32,4%, a serów wzrosły o 10,7% z poziomu 5,6 kg do 6,2 kg per capita. Konsumpcja masła wzrosła z 1,9 kg do 2,1 kg (wszystkie dane okres IV 2008-III 2009).

Całkowita sprzedaż mleka pasteryzowanego osiągnęła poziom 4,14 mld litrów, a mleka UHT 367,8 tys. ton (wzrost o 3%). Po długich latach wzrostu uległa stagnacji sprzedaż mleka bio (obecnie 166 tys. ton – spadek o 1,8%). Wciąż rośnie natomiast i wolumen i ceny mleka filtrowanego: 278,5 tys. ton, wzrost o 9,3% (okres IV 2008-III 2009, źródło: TNS Worldpanel).

Publikacje do których dociera Forum Mleczarskie Biznes wskazują jednoznacznie, że Wielka Brytania pozostaje dość odporna na zawirowania cen na światowych rynkach produktów mleczarskich. Nie oznacza to jednak, że branża mleczarska w Anglii może odetchnąć. Spadająca podaż mleka od rolników jest powodem do zmartwień, ale dodatkowym problemem jest rosnąca i mająca się całkiem dobrze konkurencja z sąsiedniej Irlandii. Sprzedaż irlandzkich produktów mlecznych rośnie od lat, a produkty mleczne pod uznanymi markami tj.: Kerrygold (spółdzielni Irish Dairy Bard) osiągają czołowe pozycje w rankingach sprzedaży agencji badawczych. Kerrygold staje się wiodącym dostawcą serów pakowanych w Wielkiej Brytanii. Kiedy inni przeżywają problemy, to oni budują nowe zakłady.