Opakowania: Innowacyjne opakowania

W przemysłowej produkcji żywności, w tym w przemyśle mleczarskim, oprócz zorientowania na wysoką jakość i technologię produkcji, surowców, wymagania i normy produkcji dla poszczególnych produktów, odpowiedni dobór parku maszynowego, system kontroli produkcji, zarządzanie kapitałem ludzkim, przychodzi moment, kiedy pojawia się pytanie: w co zapakować produkt? W sukurs przedsiębiorcom, producentom żywności przychodzą firmy z przemysłu opakowaniowego.

Branża opakowaniowa obwarowana jest licznymi wymogami, zwłaszcza gdy w grę wchodzi skuteczne i bezpieczne opakowanie i ochrona produktów szczególnie wrażliwych jakimi są produkty żywnościowe z przemysłu mleczarskiego. Branża opakowaniowa w celu pozyskania klienta przywiązuje szczególną wagę do różnego rodzaju norm mających zapewnić profesjonalizm dostarczanych usług i rozwiązań zgodnie z normami np. ISO 9001:2015, zgodnie z którą prowadzony jest nadzór nad dokumentacją, uszeregowanie zarządzania zasobami, określenie procesów realizacji wyrobów, dokonywanie cyklicznych i systematycznych pomiarów, czynny udział w systemie zarządzania jakością. Wymogi zgodne z ISO 9001:2015 są szczegółowo opisane w normie z uwzględnieniem ośmiu zasad jakości:

• zorientowania na klienta – pozycję organizacji na rynku kształtują jej klienci,
• przywództwa – gdzie kierownictwo organizacji obiera cele i wypracowuje dalszy rozwój organizacji,
• zaangażowanie pracowników, jakość realizowanych procesów wpływa na efektywność przedsiębiorstwa,
• usystematyzowanie wzajemnie powiązanych procesów, gdyż od tego zależy skuteczność i efektywność firmy wraz z ciągłym doskonaleniem procesów,
• decyzje podejmowane są na bazie analizy dostępnych informacji i danych,
• dbanie o poprawne relacje z dostawcami usług takich jak dostawa materiałów, co z kolei przekłada się na zagwarantowanie wysokich usług i realizacje powierzonych zadań.

ISO 9001 jest standardem akceptowanym i rozpoznawalnym na całym świecie. Nie sposób nie zauważyć zmian w kwestii postrzegania opakowań nie tylko w kwestii użycia bezpiecznych materiałów do ich produkcji, ale także w sposobie oddziaływania na środowisko naturalne opakowań, które są już zużyte. Słowem kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem jak i z ochroną środowiska coraz częściej znajdują odzwierciedlenie w projektowaniu opakowań produktów spożywczych i nie tylko.

Głównym zadaniem opakowania jest ochrona produktu przed wszelkimi szkodliwymi działaniami czynników zewnętrznych. Opakowania nie powinny negatywnie oddziaływać na jakość produktu, powinny natomiast skutecznie przeciwdziałać przedostawaniu się szkodliwych czy też niepożądanych substancji, z kolei substancje syntetyczne zawarte w opakowaniach przenikają do żywności. W teoretycznych rozważaniach wędrówka składników z materiału opakowaniowego do pozostającego w kontakcie z nim produktu żywnościowego w wielu przypadkach jest zgodne z Prawem Ficka. Warunki graniczne, które przyjmuje się rozwiązując równania opisujące migrację masy zależą od okoliczności, w których transport masy ma miejsce. Konieczna do oceny materiału, z którego wykonane jest opakowanie i które pozostaje w kontakcie z artykułem żywnościowym jest funkcja kilku zmiennych, zgodnie z równaniem:

Oznaczenia:

ĸ – stała oddziaływań, wielkość charakterystyczna dla danego układu
ŋx – szybkość wnikania środka spożywczego do materiału opakowaniowego
c0 – początkowa koncentracja migranta w materiale opakowaniowym
Dp – współczynnik dyfuzji migranta w materiale
Ds – współczynnik dyfuzji migranta w produkcie
Dp+s – współczynnik dyfuzji środka spożywczego w materiale opakowaniowym
Vp – objętość materiału opakowaniowego
Vs – objętość produktu
Cp – koncentracja migranta w stanie równowagi na powierzchni granicznej w materiale opakowaniowym
Cs – koncentracja migranta w stanie równowagi na powierzchni granicznej w produkcie
K – współczynnik podziału substancji migrującej na powierzchni granicznej
t – czas kontakt
T – temperatura kontaktu

Rozwiązując równania tego typu zazwyczaj stosuje się przybliżenia i korzysta z pomocy komputerów do obliczeń i przeprowadzania symulacji. Dopuszczenie materiałów do kontaktu z żywnością zdecydowanie częściej następuje w wyniku badań eksperymentalnych, prowadzonych w kontrolowanych warunkach.

Przemysł spożywczy stara się sprostać oczekiwaniom klientów, którzy zwracają coraz baczniejszą uwagę na zakup żywności jak najmniej przetworzonej i niekonserwowanej. Wszystko to sprowadza się w zasadzie to wzmożonej kontroli procesu pakowania, a sam proces staje się jednym z krytycznych punktów kontrolnych CCP (Critical Control Point), systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points). Wiele firm podejmuje wyzwania związane z inwestycją w maszyny pakujące. Rozbudowa parku maszynowego ma na celu zwiększenie wydajności produkcji, wdrażanie technologii, które mają na celu produkowanie wyrobów zachowujących naturalnie występujące w produktach wartościowe składniki odżywcze, a także sukcesywne zmniejszanie oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko naturalne. Wskazane jest, aby linie pakujące przeznaczone do użytkowania w przemyśle mleczarskim były uniwersalne w kwestii doboru i ewentualnych późniejszych szybkich zmian opakowań. Głównym trendem w rozwoju opakowań jest stosowanie opakowań proekologicznych, wciąż poszukiwane są alternatywne źródła materiałów zwłaszcza takie, które są wykonane z surowców odnawialnych, spełniających wymagania związane z kompostowością. Niezmiernie ważne jest także dbanie o sterylizację opakowań w warunkach aseptycznych w celu znacznego przedłużenia ich trwałości i przydatności do spożycia. Największą innowacją XX wieku według Instytutu Technologii Żywności w USA było aseptyczne opakowanie kartonowe.

Opakowanie kartonowe to opakowanie bardzo dobrze chroniące produkty spożywcze, ze względu na szereg zalet, z którymi są utożsamiane: zastosowanie technologii aseptycznej umożliwiło skuteczną i długotrwałą ochronę produktu, która nie wymaga użycia konserwantów, z jednoczesną ochroną mikrobiologiczną oraz osłoną przed światłem. Kartony aseptyczne charakteryzują się dobrą odpornością mechaniczną, a ponadto można je łatwo wprowadzić w cykl recyklingu odpadów ze względu na stosowanie do ich produkcji surowców również pochodzących z zasobów odnawialnych. Firma SIG to ciekawy przykład podmiotu szczególnie zainteresowanego odpowiedzialnym prowadzeniem biznesu. SIG posiada certyfikat ASI obejmujący opakowania kartonowe wielowarstwowe zawierające folię aluminiową. Wspomniany certyfikat daje pewność, że aluminium wykorzystywane w kartonach SIG pochodzi z identyfikowalnych i odpowiedzialnie zarządzanych źródeł. Wydobycie materiału odbywa się sposób najbardziej odpowiedzialny i najmniej wpływający na środowisko. Firma posiada także system kontrolujący i weryfikujący sposób pozyskiwania aluminium.

Co ciekawe, struktury aseptycznych opakowań kartonowych EcoPlus i Signature 100 firmy SIG umożliwiają wlewanie mleka UHT do kartonów bez warstwy aluminium. Takie innowacyjne opakowania wyróżniają się zmniejszonym nawet do 66% śladem węglowym w porównaniu do standardowych kartonów 1 l tego samego formatu firmy SIG. Nie bez znaczenia dla nowoczesnych, młodych konsumentów jest fakt ich wyprodukowania z materiałów odnawialnych i poddających się recyklingowi.

Karton Signature 100 zaprojektowano dla branży mleczarskiej. Nie zawiera warstwy aluminium, ale pozwala zachować termin przydatności do spożycia produktu. Użyty materiał pozyskiwany jest z roślin, ale nie z upraw roślin służących za pożywienie. Warto odnotować, że w produkcji używa się oleju talowego, będącego odpadem przy produkcji papieru. Polimery do produkcji kartonów pochodzą z odnawialnych i certyfikowanych źródeł noszą znak ISCC Plus.

Monika Lipska

Dyrektor Rozwoju i Handlu w Torpol

Światowa gospodarka sprzyja innowacjom, które umożliwiają naszym interesariuszom reduk­cję kosztów operacyjnych we własnej działalności produkcyj­nej. Przykładem takiego rozwiązania są worki papiero­we z wkładką polietylenową Hot Lock Sack/Easy Open Sack do zamykania worków bez użycia dodatkowych materiałów (krepy, nici, paska) oraz taśmą zrywają­cą do szybkiego otwierania. Klienci doceniają aspekt ekonomiczny, który nie wymaga ponoszenia nakładów finansowych na materiały dodatkowe, a to generuje oszczędności, ale przede wszystkim niweluje ryzyko przedostania się do produktu skrawków materiałów do zamykania. Grupą produktów, którą rekomendujemy są worki papierowe Window Sack – worki z wizjerem na całej długości do konfekcjonowania sypkich pro­duktów, które ułatwiają organoleptyczną ocenę zawar­tości worka, bez konieczności jego otwierania. Nowe produkty spełniają wszystkie funkcje bezpieczeństwa, identyfikowalności i designu. Oba rozwiązania są inno­wacyjne w skali kraju i uzyskały prawo własności prze­mysłowej w obszarze – Wynalazki i wzory użytkowe. Wszystko, dzięki współpracy z jednym z największych w Europie, nowoczesnym polskim zakładem mleczar­skim, który był pionierem wprowadzenia tego typu roz­wiązań w naszym kraju. Przyjęliśmy wyzwanie i dzięki wspólnej pracy skonstruowaliśmy funkcjonalne worki, które już rewolucjonizują branżę opakowań i znalazły swoich stałych odbiorców.

Peter Ferdinand Drucker, ekspert ds. zarządzania, badacz procesów organizacji w firmach powiedział, cyt. – Za każdym razem, kiedy widzisz biznes, który odnosi sukces, oznacza to, że ktoś kiedyś podjął od­ważną decyzję. Wprowadzenie innowacji w firmie Tor­pol to dopiero początek drogi. Ciekawość przyszłych dokonań jest silniejsza, a potrzeby naszych odbiorców prowokują do odkrywania coraz większych możliwo­ści. To nie jedyne nowości w ofercie handlowej firmy Torpol. Worki papierowe Eko Sack budzą wciąż wiele kontrowersji, bowiem istnieje przekonanie, że są mniej konkurencyjne cenowo i przez wykorzystanie w proce­sie produkcji papieru z recyklingu cierpi na tym jakość. Wpływając na świadomość klientów zainteresowa­nych partycypacją w ochronę środowiska naturalnego pokazujemy, że worki spełniają swoje walory użytkowe i mogą być substytutem dotychczasowych rozwiązań produkcyjnych. Wyroby firmy Torpol należą do najlep­szych jakościowo produktów, nie byłoby to możliwe, gdyby nie wysokie wymagania stawiane surowcom, szczegółowo wyselekcjonowanym. Dzięki połącze­niu pasji, partnerstwa, elastyczności, nowoczesnego zaplecza produkcyjnego i doświadczenia, spełniamy restrykcyjne wymogi branży mleczarskiej.

Inną opcją dla zakładów mleczarskich mogą być kartony ze strukturą EcoPlus także bez folii aluminiowej, w których celuloza pochodzi z odpowiedzialnie pozyskiwanego drewna ze znakiem FSC. Eliminacja aluminium pozwala zwiększyć stopień odzysku celulozy z 75% do 82%. To sprawia, że odbiorców znalazło już ponad miliard opakowań EcoPlus i Signature 100.

Atrakcyjnym rozwiązaniem może też być linia Signia. W tym przypadku nie stosuje się procesu bielenia papieru i uzyskuje się naturalny, brązowy karton. Producent zwraca uwagę na możliwość łączenia efektu Signia ze strukturą EcoPlus, co w efekcie niesie silniejszy przekaz wizerunkowy doceniany w branży mleczarskiej.

Wartym promowania rozwiązaniem jest stosowanie kartonów używających przetworzone polimery pochodzące z pokonsumenckich odpadów. Rozwiązanie Signature Circular dla kartonów z recyklingu równie dobrze wpisuje się w nowe trendy jak inne, wyżej wymienione rozwiązania w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Na rynku funkcjonuje wiele firm zajmujących się sprzedażą opakowań stworzonych z myślą o ochronie żywności. Jedną z nich jest Torpol ze Szczuczyna w województwie podlaskim. Spółka z ponad 30-letnim doświadczeniem specjalizuje się w produkcji worków wielowarstwowych z wkładką LDPE. Nowością firmy są worki Hot Lock Sack/Easy Open Sack ­do zamykania worków bez użycia dodatkowych materiałów (krepy, nici, paska) oraz z taśmą zrywającą do szybkiego otwierania, a także worki ekologiczne z co najmniej jedną warstwą papieru recyklingowego. Wszystkie wyroby firmy są atestowane PZH i certyfikowane ISO 9001:2015, a samo przedsiębiorstwo wielokrotnie nagradzane. Firma wytwarza w nowym zakładzie produkcji opakowań, wdraża standard BRC, szczególnie ważny w branży mleczarskiej. Torpol stawia na zrównoważony rozwój, promocję działań proekologicznych i poszerzanie rynków zbytu, dba o to, by odbiorcy osiągali sukcesy zgodnie z zasadą wzajemnych korzyści.

Na rynku swoją ofertę prezentuje także firma Dunapack Packaging Division – największy branżowy producent papieru, tektury falistej i opakowań w Europie Środkowej. Na polskim rynku w skład Dunapack Packaging Division wchodzi od przeszło dwudziestu lat firma Eurobox Polska przynależna do holdingu. Firma inwestuje w park maszynowy, wdrożyła system zarządzania środowiskowego ISO 14001. Wizją firmy jest tworzenie kreatywnych rozwiązań, będących jednocześnie konkurencyjnymi w zakresie opakowań w łańcuchu dostaw. W kwestii oferty rynkowej firma proponuje własne sprawdzone wzory opakowań, a także dysponuje możliwością stworzenia całkiem nowych projektów według postawionych wymagań funkcjonalnych i logistycznych zaprojektowanych na życzenie klienta. Dostarcza także doceniane opakowania ekspozycyjne „shelf ready packaging” z nadrukiem wielokolorowym, wymagane i powszechnie stosowane w dyskontach i sieciach handlowych. Ponadto oferuje także pudła zbiorcze, wytrzymałe, o podwyższonej odporności na wilgoć. Takie rozwiązanie efektywnie chroni produkt w trakcie transportu, a także w trakcie przechowywania w zmiennych warunkach. Firma kieruje swoją ofertę do wielu branż: spożywczej, elektronicznej, artykułów gospodarstwa domowego itp. Możliwe jest także dostosowanie konstrukcji pudełek do konkretnych modeli automatów formująco-pakujących będących w posiadaniu klienta, a w sytuacji, gdy jest to wskazane dostosowuje opakowania do składania ręcznego. Proces otwierania i ekspozycji towaru został znacznie uproszczony poprzez zastosowanie opakowań z tasiemkami zrywającymi w systemie „clean-cut”, krawędzie po zerwaniu sznurka stają się równe i niepostrzępione, co wzmacnia i podkreśla estetyczny wygląd opakowania. Co więcej wspomniane tasiemki mogą posłużyć do wzmocnienia miejsc szczególnie narażonych na rozerwanie takich jak np. uchwyty. To tylko kilka z możliwych rozwiązań proponowanych przez firmę.

Opakowania produkowane z tektury falistej mają wiele zalet. Przede wszystkim są lekkie, a dzięki warstwie wewnętrznej, pofalowanej, posiadają właściwości amortyzujące, a co za tym idzie dobrze chronią zapakowane produkty. Za wyborem opakowań z tektury falistej przemawia ich cena oraz możliwość recyklingu. Firma podkreśla, że istotne jest, aby w trakcie analizowania swoich wymagań względem opakowania zwrócić uwagę na następujące aspekty:

• masę pakowanego towaru,
• wymiary oraz kształt,
• strukturę produktu,
• sposób, w jaki oddziaływać będzie na opakowanie, właściwości samego produktu,
• sposób składowania i czas magazynowania,
• rodzaj transportu, którym będą transportowane gotowe, zapakowane produkty.

Dokładne przestudiowanie i określenie warunków, które mają spełniać opakowania jest niezbędne do dokładnego dostosowania ich potrzeb w celu uniknięcia np. niepotrzebnych wzmocnień, które zaś z kolei generują dodatkowe, nieuzasadnione koszty. Wytrzymałość finalnego opakowania nie powinna być wyższa od tej wymaganej. Natomiast w przypadku doboru zbyt słabych opakowań dochodzi do uszkodzenia, powoduje konieczność przepakowania towaru, a w najgorszym wypadku uszkodzenie samego produktu. Opakowania wciąż pozostają bardzo dobrym i skutecznym narzędziem marketingowym, stąd niezmiernie ważna jest także przemyślana strategia promocji produktu i związana z tym szczegółowo zaplanowana szata graficzna produktu.