Selen [Se]
Selen należy do pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układów enzymatycznych w naszym organizmie. Najważniejszą jego funkcją jest tworzenie antyutleniacza peroksydazy glutationowej, który chroni czerwone krwinki i błony komórkowe przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Selen jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz pracy tarczycy. Selen wraz z innymi przeciwutleniaczami chroni serce przed działaniem wolnych rodników, pomaga w walce z depresją, przemęczeniem i nadmierną nerwowością. Redukuje ilość szkodliwych związków przyczyniających się do powstawania reumatoidalnego zapalenia stawów. Zalecane spożycie 55 µg na dzień.
Funkcje w organizmie
W organizmie selen jest związany z bardzo ważnymi białkami zwanymi selenoproteinami, które wykazują właściwości przeciwzapalne oraz chronią błony komórkowe przed uszkodzeniem przez wolne rodniki, z dejodynazy, biorącymi udział w syntezie aktywnych hormonów tarczycy oraz białka uczestniczące w naprawie i odtwarzaniu uszkodzonych nici DNA. Wpływa na dobry stan włosów i paznokci. Wpływa na jakość spermy.
Dopuszczalne oświadczenia zdrowotne na produktach żywnościowych [3].
- Selen przyczynia się do prawidłowego przebiegu spermatogenezy
- Selen pomaga zachować zdrowe włosy
- Selen pomaga zachować zdrowe paznokcie
- Selen pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego
- Selen pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy
- Selen pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym
Objawy niedoboru
Niedostateczne spożycie selenu może hamować wytwarzanie selenoprotein, co może upośledzać naprawę DNA, wpływać na pogorszenie odporności i stanów przeciwzapalnych. Jego brak może upośledzać mechanizmy chroniące przed rozwojem takich chorób, jak choroby nowotworowe i choroba niedokrwienna serca.
Objawy nadmiaru
Długotrwałe spożywanie podwyższonych ilości selenu może spowodować wystąpienie zmian neurologicznych, w tym zaburzeń czucia, drgawek, a nawet niedowładów kończyn.
Dzienna referencyjna wartość spożycia: 55 (µg) [3].
Źródła w żywności
Bardzo dobre źródła selenu: orzechy (zwłaszcza brazylijskie), ryby i owoce morza, podroby (nerki, wątroba) oraz mięso. Źródłami selenu są również produkty zbożowe, warzywa oraz inne produkty pochodzenia roślinnego.