Zemaitijos pienas: Džiugas – legenda i duma z sera

W dniu 4 maja 2018 roku Forum Mleczarskie miało zaszczyt uczestniczyć w 16. Urodzinach Sera Džiugas (Džiugadienis) w Telsze, na Litwie i brać udział w corocznej ocenie serów długodojrzewających będących chlubą przedsiębiorstwa Žemaitijos pienas. Mleczarnia ta jest wiodącym producentem nabiału u naszego północnego sąsiada.

W skład Komisji oceniającej oprócz przedstawicieli redakcji Forum Mleczarskiego Handel: Moniki Czaplickiej i Janusza Górskiego, weszli przedstawiciele mediów i handlu z Niemiec, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Członkowie Komisji udali się do hal produkcyjnych, w których wytwarzany jest twardy ser Džiugas. Tu mieli okazję poznać szczegóły procesu technologicznego litewskiego hitu eksportowego. Surowe mleko od krów wypasanych w okresie letnim na żmudzkich łąkach poddawane jest mikrofiltracji i pasteryzacji w niskiej temperaturze, a następnie zaszczepieniu podpuszczką niezwierzęcą. Dlatego ser Džiugas mogą spożywać również wegetarianie.
Powstające ziarna serowe transportuje się do kolumn używanych zwyczajowo w procesie, a następnie podaje do form i poddaje prasowaniu. Następnie ser wypychany jest z form, ważony i przekazywany do specjalnego pomieszczenia, gdzie „odpoczywa” w temperaturze 24°C. Tu co dwie godziny jest przewracany na drugą stronę – ten proces trwa 10 godzin. Przy zastosowaniu kultur starterowych bakterii fermentacji mlekowej, w serze „Džiugas” laktoza dzieli się na glukozę i galaktozę (dlatego sery mogą spożywać osoby, które nie tolerują laktozy). Następnie ser przechodzi 7-dniową kąpiel w solance, gdzie sól zmienia jego teksturę, fizyczne i smakowe charakterystyki oraz reguluje procesy mikrobiologiczne i biochemiczne.
Po kąpieli ser kładzie się na okrągłe wałki, gdzie przekręca się go co 4 dni przez 3 tygodnie. W czasie tego procesu ser osiąga zakładany poziom wilgoci 34%, a przy cicho brzmiących utworach litewskiego kompozytora Cziurlonisa zaczynają formować się związki aromatyczne i smakowe. To właśnie w tym pomieszczeniu ser uzyskuje „duszę”. W okresie dojrzewania trwają trzy skomplikowane procesy zmieniające wszystkie składniki sera: proteoliza, glikoliza i lipoliza. Formują one strukturę, aromat i smak sera. Džiugas dojrzewa od sześciu do sześćdziesięciu miesięcy. W tym czasie ser obracany jest raz na 6 miesięcy. W okresie dojrzewania kolor sera zmienia się w kremowy, a później w żółtawy. Tworzą się białe kryształy węglanu wapnia i powstaje aminokwas tyrozyna. W miarę wydłużania okresu dojrzewania, zwiększa się również ilość aminokwasów w serze. Dojrzały ser Džiugas jest bogaty w wapń, fosfor i inne minerały niezbędne dla organizmu człowieka.
Z takich właśnie serów Džiugas własnoręcznie pobrali próbki z wybranych przez siebie kręgów sera. Już to dowodzi, że technolodzy firmy nie mają wątpliwości, co do jakości produkowanego sera i w pełni polegają na wykonanej pracy – bez obawy o ocenę. Z dojrzewalni pobraliśmy próbki serów o 6-, 12-, 24-, 36-, 48- i 60-miesięcznym okresie dojrzewania.
Przedstawiciele handlu i mediów oceniali sery Džiugas zgodnie z klasycznymi kryteriami – smaku, zapachu, koloru, wyglądu i konsystencji. Tu można było (w szczegółach) poznać wyjątkowe walory serów Džiugas, które zachwycają koneserów w Chinach, Stanach Zjednoczonych i Europie, a które sprawiają, że jest to ser o niezachwianej pozycji w kraju macierzystym. Nie sposób bowiem nie zauważyć, że blisko 90% rynku w kategorii premium na Litwie należy do marki Džiugas.
Po zakończeniu oceny goście mieli okazję poznać specjały litewskiej kuchni, m.in. żmudzki Kąstinys, który znajduje się na liście litewskiego dziedzictwa kulturowego i dziedzictwa europejskiego.
Mleczarze ze Żmudzi kreują prawidłowy sposób ułożenia półki i lady, a dział badań i rozwoju stworzył wiele innowacyjnych koncepcji wykorzystania sera. Duże wrażenie robi marketing marki: sery Džiugas to nie tylko kawałki, bloki i wiórki, ale także stosowne dla wybitnych serów opakowania oraz propozycje konsumpcji np. zestawy upominkowe z dodatkami tj. alkohole, owoce suszone, konfitury, miody itd. To, co najlepiej pasuje do smaku i aromatu tych serów zostało już sprawdzone i przygotowane dla konsumenta. Džiugas stał się sprawdzonym sposobem konsumpcji, a także pomysłem na elegancki prezent.

Dom Džiugas
Podnoszeniu świadomości nt. historii serowarstwa, w kontekście 600-letniej historii miasta i 100-lecia odzyskania niepodległości, służy Dom Džiugas. To świetne miejsce, aby poznać tradycje produkcji serowarskiej na Żmudzi i w labiryncie czasu poznać legendę postaci Džiugasa. To właśnie ta mistyczna postać stała się znakiem rozpoznawczym znanego dziś sera i widnieje on na wszystkich opakowaniach.
Dom Džiugas to miejsce, gdzie można się spotkać, porozmawiać racząc się przysmakami, których głównym składnikiem jest ser długodojrzewający. Tu poznaliśmy wyniki oceny serów. Najwyższą ocenę w systemie dziesięciopunktowym otrzymał ser Džiugas Luxuriuos (okres dojrzewania 48 miesięcy) choć sery o innym czasie dojrzewania wypadły bardzo podobnie. Tu członkowie Komisji podpisali certyfikaty oceny serów, a z okazji święta życzenia wszystkim gościom złożył Dyrektor Generalny firmy Robertas Pažemeckas.

Litewski potentat
Mleczarnia Žemaitijos pienas powstała w 1924 roku. Wówczas w centrum miasta Telsze rozpoczęto produkcję serów, masła, twarogu i śmietanki. Obecnie w skład Grupy Žemaitijos pienas wchodzą 3 zakłady: w Telszach, Szyłokarczmie i w Kłajpedzie. W 2009 roku przedsiębiorstwo otrzymało certyfikat ISO 9001 i ISO 22000, w 2010 roku BRC, w 2012 roku FSSC 22000 i 2014 roku IFS. Džiugas jest produktem strategicznym firmy Žemaitijos pienas. Za wyjątkowy smak, jakość i oryginalne opakowanie Džiugas otrzymał 51 nagród. Najbardziej prestiżowe nagrody zdobył w latach 2011 i 2013 w Brukseli w konkursie International Taste and Quality Intitute. Džiugas otrzymał dwie gwiazdki, na trzy możliwe, a w latach 2014 i 2015 aż trzy gwiazdki. W tym samym konkursie w 2016 roku Džiugas otrzymał nagrodę Crystal za wyjątkowy smak.
Od 2013 roku organizowane są w maju imieniny sera „Džiugas” – tzw. Dni Džiugasa, w czasie których przeprowadzana jest degustacja wszystkich gatunków sera. Zapraszani są goście z zagranicy, w tym najsłynniejsi szefowie kuchni i właściciele restauracji.

Naszym zdaniem
Obserwacja procesu produkcji i pielęgnacji serów w zakładzie oraz koncepcji sprzedaży w ladzie chłodniczej i samo ułożenie półki są ciekawym doświadczeniem dla dziennikarzy i specjalistów w handlu. Dzieje się tak dlatego, że praca mleczarzy z Žemaitijos pienas wykracza daleko poza zwyczajowy zakres.

Czy chcą Państwo zamówić produkty Džiugas?
Jeśli tak, prosimy o kontakt z Kierownikiem Rynku Polskiego w Žemaitijos pienas,
Bożena Stacevičiūtė
tel. +48 535 397 987
e-mail.: b.staceviciute@zpienas.lt