Opakowania: Współczesne pakowanie, czyli bezpieczeństwo i wygoda
Pakowanie produktów spożywczych jest podstawowym zabiegiem służącym zachowaniu ich jakości i zapobiega utracie wartości odżywczych. Opakowanie stanowi barierę dla zanieczyszczeń. Istnieją możliwości umieszczenia na opakowaniu informacji o produkcie, przeznaczonej dla konsumentów. Opakowanie jest sprzymierzeńcem sprzedawcy i producenta w walce o klienta i w zachęceniu go do zakupu konkretnego produktu. Ciekawa i dobrze zaprojektowana szata graficzna zapewnia dobrą identyfikowalność produktów i podnosi ich atrakcyjność w oczach nabywcy.
Niezależnie od formy i materiału z jakiego zostało wykonane opakowanie zapobiega ono przedostawaniu się zanieczyszczeń mikrobiologicznych i biochemicznych do produktu. Ułatwia utrzymanie właściwej postaci produktu, jego kształtu i struktury, zapobiega utracie zapachu, przedłuża okres przydatności do spożycia oraz utrzymuje właściwą wilgotność. W niektórych przypadkach wybór opakowania może wpływać na właściwości odżywcze produktu spożywczego. Na przykład mleko w nieprzezroczystych opakowaniach kartonowych traci podczas przechowywania mniej witaminy B2 (ryboflawiny), wrażliwej na światło słoneczne. Opakowanie jest jednocześnie miejscem, które producent wykorzystuje do zamieszczenia informacji o produkcie, jego składzie i właściwościach odżywczych. Obowiązkiem producenta artykułu spożywczego jest właściwe oznakowanie opakowań. Etykiety lub opakowania muszą zawierać informacje wymagane rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania środków spożywczych. Obowiązkowo należy podać: nazwę, skład, datę minimalnej trwałości/ termin przydatności, sposób przygotowania, dane identyfikujące producenta, zawartość netto lub liczbę sztuk, warunki przechowywania, partię produktu i klasę jakości handlowej (o ile została ustalona). Oznakowanie musi być czytelne, nieusuwalne i umieszczone w widocznym miejscu. Nie może być w żaden sposób ukryte lub przysłonięte nadrukami. Istnieje też zakaz znakowania środków spożywczych w sposób mogący wprowadzić konsumenta w błąd.
Przemysł spożywczy jako kluczowy odbiorca ma znaczący wpływ na branżę opakowań i zachodzące w niej zmiany. Podobnie jak w innych aspektach technologii żywności, również w dziedzinie opakowań wprowadzono w ostatnich latach szereg innowacyjnych rozwiązań, wpływających na poprawę bezpieczeństwa produktu i zachowanie optymalnej jakości odżywczej. Warto wiedzieć, że opakowania produktów spożywczych stanowią, według szacunków międzynarodowych, ponad 65% ogólnej produkcji opakowań i dlatego siłą napędową dla rozwoju branży opakowaniowej były m.in.: wysokie wymagania stawiane materiałom opakowaniowym przeznaczonym do kontaktu z żywnością, a także potrzeba tworzenia wygodnych opakowań dla nowych innowacyjnych produktów.
Ligia Ziomek
Marketing & Communication Coordinator w SIG Combibloc
Funkcja opakowania nie kończy się na ochronie żywności i napojów przed światłem, powietrzem i drobnoustrojami, bezpiecznym transporcie lub wygodnym użytkowaniu. Można je również wykorzystać jako pomysłowe narzędzie marketingowe. Konkretne cechy projektu opakowania mogą zagwarantować, że komunikat producenta żywności dotrze dokładnie do tej grupy, do której jest skierowany. Właśnie tu pojawia się pojęcie „neuroopakowania”. Ta specjalistyczna gałąź neuromarketingu bada, w jaki sposób metoda pakowania produktu może wzbudzić impuls zakupu, poprzez podświadomość i emocje konsumenta.
Dobre opakowanie spełnia bardzo dużo zadań. Jednym z nich jest skuteczna komunikacja. Droga do koszyka z zakupami prowadzi przez mózg konsumenta. To tam powstają uczucia, podejmowane są decyzje i kształtują się wzorce zachowań – pomimo tego, że ponad 70% tych działań jest wykonywanych nieświadomie. Czasami o zakupie produktu decyduje ułamek sekundy. Neuromarketing zajmuje się włączeniem tych właśnie procesów i połączeń do etapu projektowania. Dzięki niemu możemy zrozumieć, dlaczego ludzie mają swoje ulubione marki; dlaczego reagują na poszczególne kolory, kształty lub materiały, a na inne nie. Wyniki pozwalają stworzyć i zaprojektować opakowania w taki sposób, aby stały się one nośnikiem komunikatów marki, docierały do pożądanej grupy docelowej w punktach sprzedaży oraz skutecznie się sprzedawały.
Stosowanie najnowszych ustaleń neuromarketingu w przemyśle opakowaniowym oznacza, że należy pożegnać się z koncepcją, według której można zaspokoić potrzeby wszystkich konsumentów. W rzeczywistości proces projektowania skutecznego opakowania na produkt należy rozpocząć od analizy charakteru osób, do których dany produkt jest adresowany – potrzebne jest tu ukierunkowanie, a nie przesada. Projekty przeznaczone dla wszystkich są zwykle mniej udane niż te, które są właściwie ukierunkowane lub nawet uproszczone. Im jaśniej przekazujemy swój komunikat za pomocą opakowania, tym mocniej pobudzamy emocje, które z kolei motywują ludzi do podejmowania określonych działań. Wyzwaniem jest uniknięcie tworzenia stereotypowych odniesień – na przykład tego, co męskie, i tego, co kobiece.
Jeśli chodzi o kartony na żywność i napoje o długim okresie przydatności, obecnie dostępnych jest wiele możliwości, które pozwalają na dotarcie do przeróżnych grup docelowych konsumentów – kluczową rolę odgrywają tu skojarzenia między formą, funkcjonalnością a projektem. Jednak została jeszcze duża przestrzeń do działania w przyszłości. Opakowania mogą przemawiać do wszystkich zmysłów – nie chodzi tu tylko o wygląd zewnętrzny. Możliwe jest wprowadzenie wielu ciekawych cech, zwłaszcza w kwestii odczuć przy dotykaniu powierzchni. Już istnieją opakowania wydzielające zapachy oraz komunikujące się z konsumentem na półce sklepowej. Nowoczesne opakowania oferują klientom spersonalizowane korzyści dodatkowe – takie, które są dla nich najbardziej sensowne.