Żywność inteligentna i żywność funkcjonalna
Mikoproteiny są biomasą pozyskaną ze strzępek grzybni pleśni z gatunku Fusarium venenatum, ale o zredukowanej ilości RNA. Fusarium venenatum jest uznawany za niepatogenny szczep grzybów mikroskopowych. W skład mikoprotein tej pleśni wchodzi około 50% białek, 12% tłuszczu, 12% cukrów i 25% włókna pokarmowego. Skład aminokwasowy białka mikoprotein jest porównywalny z ich zawartością w białkach mięsa, jaj, soi lub pszenicy. Mikoproteiny charakteryzują się pewnymi pożądanymi właściwościami technologicznymi. Przede wszystkim są smakowo obojętne i nie są wyczuwalne jako pojedyncze cząsteczki w odbiorze sensorycznym. Ich cechy reologiczne pozwalają na wykorzystanie w postaci zdyspergowanej, jako zamienniki tłuszczu. W tym przypadku istnieje duże prawdopodobieństwo wykorzystania mikoprotein jako białkowych zamienników tłuszczu w jogurtach, lodach i innych produktach mleczarskich. Po procesie teksturyzacji mikoproteiny mogą być wykorzystane jako substytut mięsa drobiowego.
Teksturowane białka roślinne (z ang. texturized vegetable protein, TVP) są najczęściej produkowane z odtłuszczonych płatków sojowych, grzybów, warzyw lub zbóż i zawierają niewielkie ilości tłuszczu (na poziomie 2-3%). Produkcja polega na ekstruzji wodnych ekstraktów białka roślinnego, czyli wygnieceniu go, aż do wytworzenia lepkiej, plastycznej masy, a następnie przeciśnięciu przez niewielkie szczeliny pod dużym ciśnieniem lub przy wysokiej temperaturze. W efekcie tego zabiegu otrzymuje się produkt o korzystnie zmodyfikowanej teksturze, kształcie, barwie i trwałości w odniesieniu do surowca wyjściowego. Ta technika pozwala także przekształcić surowy składnik w produkt gotowy do spożycia. W handlu teksturowane białka roślinne dostępne są w formie płatków, granulatu lub kawałków o różnych rozmiarach, ale jak na razie nie znalazły uznania w branży mleczarskiej.
Podsumowanie
Oczywiście, ani żywność funkcjonalna, ani żywność inteligentna, nie mogą zastąpić konsumentowi urozmaiconej diety i aktywności fizycznej. Nawet najbardziej wyrafinowany produkt żywnościowy, doskonale zbilansowany pod kątem zawartości wszystkich 400 składników pokarmowych, jakie znamy, nie będzie stanowił gwarancji zdrowego odżywienia, jeśli konsument nie wykaże się zdrowym rozsądkiem i samoświadomością.
Oświadczenia żywieniowe (z ang. nutrition claim) są to oświadczenia, które stwierdzają, sugerują lub dają do zrozumienia, że dany produkt żywnościowy ma szczególne właściwości odżywcze związane z wartością energetyczną, zawartością substancji odżywczych lub innych substancji. Takie oświadczenia mogą odnosić się bezpośrednio do składu produktu: np. „źródło…”, „wysoka zawartość...”, „niska zawartość…” lub poprzez porównanie poziomu składników odżywczych albo wartości energetycznej w dwóch lub więcej rodzajów żywności: np. „zmniejszona zawartość…”, „mniej niż…”, „zwiększona zawartość…”, „więcej niż…”.
Oświadczenia zdrowotne (z ang. health claim) stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje związek między danym produktem żywnościowym lub jednym z jego składników, a ludzkim zdrowiem. Oświadczenie takie może odwoływać się do fizjologicznej roli składnika we wzroście, rozwoju lub prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego organizmu (np. „składnik A... tu następuje wskazanie na rolę składnika A w organizmie człowieka w utrzymaniu zdrowia i korzystny wpływ na wzrost i rozwój).
Dla przykładu: żywność X jest źródłem/bogatym źródłem składnika A. Oświadczenie takie może również odnosić się do innych, specyficznych korzyści fizjologicznych, psychicznych lub biologicznych funkcji organizmu człowieka (np. „substancja A... tu następuje określenie skutku spożycia substancji A na poprawę lub zmianę fizjologicznej funkcji organizmu człowieka lub czynności biologicznych związanych ze stanem zdrowia).
Dla przykładu: żywność X zawiera x g substancji A. Oświadczeniem zdrowotnym jest również oświadczenie o związku między spożyciem danego produktu żywnościowego (lub jego częścią składową), a zmniejszeniem ryzyka choroby lub związanego z nią stanu zdrowia człowieka: np. „zdrowa dieta uboga/bogata w substancję A może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby B. Dla przykładu: produkt żywnościowy X jest ubogi/bogaty w substancję A”. Ponieważ jednak choroby posiadają wiele czynników etiologicznych, a wyeliminowanie jednego z nich nie musi przynieść korzystnych efektów, dlatego takie oświadczenie zdrowotne musi być sformułowane zrozumiałym językiem i odwoływać się do innych czynników etiologicznych, aby zapobiec błędnej interpretacji informacji przez konsumentów.
