Masło: Tak, jak natura chciała

Zaobserwowano, że im większe wykształcenie posiada osoba prowadząca gospodarstwo domowe, tym więcej spożywa się tam masła. W gospodarstwach domowych, w których głową rodziny była osoba z najniższym wykształceniem średniomiesięczne spożycie masła wyniosło około 0,6 kg na osobę, podczas gdy w gospodarstwach domowych prowadzonych przez osoby legitymujące się wyższym wykształceniem – ponad 0,9 kg na osobę.

Analiza spożycia masła w zależności od wieku głowy gospodarstwa domowego wykazała natomiast, że najwięcej masła konsumowano w gospodarstwach prowadzonych przez osoby w wieku 40-60 lat około 0,9 kg na osobę, najmniej zaś przez osoby młode, w wieku do 30. roku życia – około 0,6 kg na osobę. Z danych tych wynika więc, że osoby mniej zamożne, młodsze, mniej wykształcone spożywają mniej masła. Z jednej strony spożycie masła uwarunkowane jest więc czynnikiem ekonomicznym, nadal dla części społeczeństwa masło może być produktem zbyt drogim, z drugiej strony pocieszający jest fakt, że zwiększa się w populacji udział osób z wyższym wykształceniem, a osoby te spożywają więcej masła niż pozostałe, co może dobrze rokować na przyszłość. Ważne jest także dotarcie z przekazem reklamowym do grupy osób najmłodszych, do 30. roku życia, wszak osoby te spożywają najmniej masła.

Rodzaje masła

Najbardziej popularne gatunki masła to ekstra oraz śmietankowe. Masło ekstra powstaje ze śmietany pasteryzowanej i ukwaszonej, a śmietankowe z nieukwaszonej śmietanki. Masło ekstra zawiera najwyżej 0,6% laktozy, zaś z powodu naturalnego ukwaszenia śmietany masło śmietankowe zawiera około 2-3% laktozy. Z tego też powodu po masło ekstra powinny sięgać w szczególności osoby z nietolerancją laktozy.

Oprócz masła ekstra i śmietankowego wyróżnia się delikatesowe, wyborowe, stołowe. Masło ekstra, delikatesowe i wyborowe powinno zawierać więcej niż 82% tłuszczu i nie więcej niż 16% wody. Masło stołowe zaś nie mniej niż 73,5% tłuszczu i nie więcej niż 24% wody.

Inne rodzaje masła to: serwatkowe, do produkcji którego wykorzystywana jest serwatka zamiast pełnego mleka; topione, które powstaje w wyniku przetopienia masła najczęściej z wadami smaku, barwy, struktury lub konsystencji; dietetyczne – o obniżonej kaloryczności, bezwodne, które dodatkowo jest odwirowywane i suszone próżniowo, a także masło smakowe np. czosnkowe, czekoladowe. Na rynku dostępne jest też masło klarowane, wytwarzane przez długotrwałe gotowanie na małym ogniu i usuwanie szumowin oraz osadów masła, w procesie zwanym klarowaniem. Taka technologia w przeciwieństwie do wytwarzania typowego masła zapewnia produktowi bardzo długi okres przydatności do spożycia.

Nie sposób pominąć także masła tradycyjnego, którego wyrób opiera się na tradycyjnych, udokumentowanych przepisach. Na krajowej Liście Produktów Tradycyjnych znajduje się kilkanaście takich specyfików. Najwcześniej wpis na Listę Produktów Tradycyjnych uzyskało „Masło tradycyjne z Filipowa”, które zostało zarejestrowane pod koniec 2005 r.; pochodzi z województwa podlaskiego.

Producenci maseł wytwarzanych na skalę przemysłową powinni „podpatrywać” producentów maseł tradycyjnych, gdyż żywność tradycyjna zyskuje coraz większe grono zainteresowanych konsumentów.

Dlaczego właśnie masło?

Niewątpliwą zaletą masła jest jego naturalność i ta cecha powinna być najbardziej uwypuklana w promocji sprzedaży. Wśród trendów w konsumpcji obserwuje się właśnie powrót do tradycji, do spożywania produktów jak najmniej przetworzonych, naturalnych. Nie bez znaczenia pozostaje też wartość odżywcza masła i co najważniejsze składniki, odżywcze zawarte w naturalnych produktach są lepiej przyswajalne w porównaniu do produktów z dodanymi składnikami odżywczymi w procesie technologicznym. Masło zawiera znaczące ilości wit. A, karotenoidów, witamin D i E, a także łatwo przyswajalny i łatwo strawny tłuszcz zwierzęcy. Masło zawiera także kwas linolowy, który uznawany jest za związek o właściwościach antynowotworowych.

Producenci masła na polskim rynku

Obecnie na rynku konsument może wybierać w szerokiej ofercie maseł, choć nie zawsze wybór jest prosty. Dla pewności lepiej dokładnie czytać etykiety. W gestii producentów natomiast pozostaje uświadamianie konsumentom, co jest masłem.

Przykładowi producenci masła oferowanego na polskim rynku to:

• Grupa Mlekovita – Masło Polskie Ekstra (100 g, 200 g), Masło Ekstra osełka (500 g), Masło Polskie Ekstra Osełka (375 g), Masło Polskie Śmietankowe (200 g), Masło Polskie ziołowe i czosnkowe (100 g)
• Lactalis Polska – President extra i solone (200 g)
• Mlekpol (SM) – Masło ekstra Łaciate (kostka 100 g i 200 g), Masło Ekstra Osełka (osełka 200 g), Masło Ekstra Osełka (osełka 300 g), Mazurski smak Masło ekstra (kostka 200 g), Masło Wiejskie (kostka 200 g)
• Mleczarnia Turek – Masło Extra Elle&Vire 83%, śmietankowe i solone
• Grupa Lacpol – Masło Ekstra, Masło Ekstra Staropolskie i Stołowe Śmietankowe (200 g)
• Gostyń (SM) – masło Gostyńskie (250 g)
• ROTR (SM) – masło ekstra w kostkach po 200 g lub w blokach po 25 kg
• Radomsko (OSM) – Masło Extra Hej! Osełka (100 g, 300 g, Masło Śmietankowe Hej! Osełka (300 g), Masło Śmietankowe ¾ w kostkach (200 g), Hej! Masło Ekstra (200 g) i Dobre! masło ekstra w kostkach (200 g)
• Grupa Polmlek oferuje Masło Ekstra osełkowe Warmia (300 g), Masło Ekstra Warmia (200 g) oraz masło dla sektora HoReCa (10 g), Warmia stołowe śmietankowe (200 g), Warmia Osełka Lidzbarska (200 g).

Spośród oferentów masła można wymienić jeszcze wielu innych: Arla Foods z masłem Lurpak, Garwolin (OSM).