Logistyka: Regulacje prawne w samochodowym transporcie międzynarodowym

Inne ważne konwencje i umowy, których treść powinna być znana podmiotom uczestniczącym w logistyce międzynarodowej to:

• CMR – konwencja podpisana w Genewie w 1956 roku. Ratyfikowana przez Polskę w 1962 r. Konwencja CMR reguluje w jednolity sposób warunki umów międzynarodowego przewozu drogowego towarów, a w szczególności stosunki wynikające z treści międzynarodowego samochodowego listu przewozowego CMR, wystawianego przez spedytora lub nadawcę towaru i podpisywanego przez kierowcę w imieniu przewoźnika.
• ADR – Konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów niebezpiecznych z 1957 roku (została ratyfikowana przez Polskę w 1975 roku) załącznik do Dz.U. z 1975 r., numer 35, poz. 189. Jest to obszerny akt prawny, obejmujący zakresem regulacji szereg dziedzin związanych z przewozami towarów niebezpiecznych. Składa się z Umowy właściwej, określającej stosunki prawne między uczestniczącymi stronami oraz z załączników A i B, które zawierają przepisy regulujące w szerokim zakresie warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych w transporcie drogowym.
• TIR – Konwencja dotycząca międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem tzw. karnetów TIR z 14 listopada 1975 roku – załącznik do Dz. U. 1962 Nr 22, poz. 96 oraz Dz. U. 1984 r. Nr 17, poz. 76.
• AETR – Umowa dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe – Dz.U. 1999 r. Nr 94, poz. 1086,1087.

Nie sposób wymienić wszystkich aktów prawnych i umów związanych z transportem drogowym – ich liczba zwiększa się z każdym rokiem, a obszar transportu jest tak dynamiczny, że wciąż dochodzą nowe aspekty wymagające usankcjonowania. Dobrym przykładem jest choćby kwestia wysokości wynagrodzeń dla kierowców pracujących w Niemczech. Jest to gorący temat u progu 2015 roku. W czasie opracowywania tego artykułu sprawa nie była wciąż wyjaśniona, dlatego ograniczymy się do kilku faktów.

Od 1 stycznia w Niemczech obowiązuje ustawa o płacy minimalnej, której postanowienia stawiają w kłopotliwej sytuacji pracodawców z branży transportowej i cieszą samych kierowców. Minimalna stawka godzinowa na terytorium Niemiec wynosi 8,5 euro, a dotyczyć ma zarówno Niemców, jak i obywateli innych państw pracujących w tym kraju. Według władz w Berlinie stawka minimalna obowiązuje również kierowców z firm transportowych spoza Niemiec. W praktyce każda firma transportowa, której samochód przejeżdżałby tranzytem przez terytorium Niemiec, musiałaby płacić swoim kierowcom odpowiednio wysokie stawki. Kierowców oczywiście cieszy taki obrót sprawy, jednak dla firm operujących na terenie Niemiec może to oznaczać nawet 20% wzrost kosztów. Przy trudnościach jakie przyniosło branży embargo rosyjskie, które „uziemniło” część taboru i odebrało zlecenia, dodatkowe koszty stawiają nasze przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji. Motywacją niemieckiego ustawodawcy była najprawdopodobniej ochrona rodzimego rynku przed tańszą konkurencją ze Wschodu. Niemieccy przedsiębiorcy nie mogli konkurować z Polakami, Litwinami lub Węgrami, bo limitowały ich wysokości stawek – teraz z ich punktu widzenia powróciła uczciwa konkurencja. Kończąc artykuł nie znamy wyniku działań rządowych, ale na tym przykładzie widzimy jak wiele kwestii w transporcie międzynarodowym wymaga regulacji i jak wiele na ten temat trzeba wiedzieć.

Akty prawne regulujące kwestie międzynarodowego transportu drogowego

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające Dyrektywę Rady 96/26/WE.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych.
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1414 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 267).
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem przewozu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 916).
• Rozporządzenie ministra Transportu i Budownictwa w sprawie wzoru zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne oraz wypisu z tego zaświadczenia z dnia 5 stycznia 2006 r. (Dz. U. Nr 6, poz. 41).
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów (Dz. U. z 2013 r. poz. 713).
• Rozporządzenie ministra Transportu i Budownictwa w sprawie wzoru zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne oraz wypisu z tego zaświadczenia z dnia 5 stycznia 2006r.(Dz. U. Nr 6, poz. 41).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 października 2010 roku w sprawie szczegółowego trybu i warunków zwrotu części opłaty za wydanie licencji i wypisów z licencji w przypadku zawieszenia wykonywania transportu drogowego (Dz. U. Nr 187 poz. 1255).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie certyfikatów potwierdzających spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów bezpieczeństwa lub warunków dopuszczenia do ruchu (Dz. U. z 2013 r., poz. 1679).